پنجشنبه, ۲۲ شوال ۱۴۴۵هـ| ۲۰۲۴/۰۵/۰۲م
ساعت: مدینه منوره
Menu
القائمة الرئيسية
القائمة الرئيسية

  •   مطابق  
پشت‌پردۀ آتش‌بس موقت در یمن و تشکیل شورای رهبری و صلاحیت‌های آن
بسم الله الرحمن الرحيم

پشت‌پردۀ آتش‌بس موقت در یمن و تشکیل شورای رهبری و صلاحیت‌های آن

(ترجمه)

پرسش:

به تاریخ 7 اپریل 2022م شورای رهبری یمنی در سعودی تشکیل گردید که قرار است به عوض هادی فعالیت نماید، چنان‌چه وی تمام صلاحیت‌های خویش را به شورای مذکور واگذار نمود. پیش از آن به تاریخ 2 اپریل 2022م طرف‌های درگیر در مورد آتش‌بس دوماهه به توافق رسیده بودند. پرسش این است که آیا آتش‌بس مذکور مقدمۀ تشکیل شورای یاد شده بوده و این‌که هدف از آن چیست؟ پرسش دیگر این که چرا حوثی‌ها با وجودی‌که در خصوص آتش‌بس توافق نمودند و ایران نیز با آن موافقت نشان داد اینک از تأیید شورای رهبری سر باز می‌زنند؟

پاسخ:

برای روشن‌شدن پاسخ به پرسش‌های مطرح شده مسائل زیر را بررسی می‌نمائیم:

اول: آتش‌بس و تشکیل شورای رهبری و صلاحیت‌های آن از این قرار است:

  1. «هانس گروندیرگ نمایندۀ ویژۀ سازمان ملل به یمن اعلان نمود آتش‌بسی برای مدت دوماه که قابلیت تمدید را دارد از شام روز شنبه 2 اپریل 2022م مصادف با اول ماه رمضان در یمن عملاً اجرایی گردید. سازمان ملل و ایالات متحده از این آتش‌بس استقبال نموده وخواستار تمدید آن شدند. گروندیرگ از حوثی‌ها و حکومت به رسمیت‌شناخته شده توسط کشورهای جهان به خاطر حسن نیتی که نشان دادند و کوتاه آمدن از برخی خواسته‌های شان تا دستیابی به این توافق" ابراز سپاس نمود. وی این آتش‌بس را نخستین گامی خواند که اینک پس از تأخیر طولانی زمان بر داشتن آن رسیده. گروندیرگ تأکید نمود که وی تلاش‌هایش به منظور دستیابی به آتش‌بس دائمی را در جریان دو ماه آینده هم‌چنان ادامه خواهد داد. جوبایدن رئیس‌جمهور امریکا نیز به نوبۀ خود از آتش‌بس در یمن استقبال نمود و آن را فرصتی برای آرام گرفتن خواند که مدتهاست مردم یمن در انتظار آن بودند. اما وی این آتش‌بس را ناکافی خواند. بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس نیز روز جمعه از آتش‌بس استقبال نمود و طرف‌ها را برای رسیدن به راه‌حل سیاسی دائمی تشویق نمود. وی در صفحۀ تویتراش نوشت: سر انجام فرصتی میسر شده تا در جهت تأمین صلح تلاش نمائیم و به رنج و درد مردم پایان دهیم» . (منبع: فرانس 24 أ ف ب 2 اپریل 2022م)
  2. همزمان با جریان گفتگوهای صلح، کنفرانسی به تاریخ 30 مارچ 2022م در ریاض تشکیل گردید و دو هفته ادامه داشت. در این کنفرانس در حدود 800 تن از شخصیت‌های یمنی به حمایت خلیج و نماینده‌گان بیگانه‌ای از سازمان ملل، امریکا، انگلیس و غیره شرکت داشتند. در اخیر کنفرانس عبد ربه منصور رئیس‌جمهور یمن که در ریاض به سر می‌برد به تاریخ 7 اپریل 2022م از تشکیل شورای رهبری ریاستی خبر داد و تمام صلاحیت‌های مربوط به خود را به آن واگذار نمود و هم‌چنین معاون خویش علی محسن احمر را نیز از سمت‌اش برکنار نمود. تلویزیون یمن این اعلامیۀ هادی را منتشر نمود که در آن می‌گفت: «بر مبنای این اعلامیه شورای رهبری ریاستی تشکیل خواهد شد تا مسئولیت‌های اجرائی مرحلۀ انتقالی را کامل نماید. من در این اعلامیه بر مبنای قانون اساسی و بر اساس پیشگامی کشورهای خلیج تمام صلاحیت‌های خویش را به گونۀ غیر قابل برگشت به شورای مذکور واگذار می‌شوم. وی هم‌چنین شورای مذکور را موظف نمود برای دست‌یابی به آتش‌بس دائمی در سراسر جمهوریت یمن با حوثی‌ها مذاکره نموده و جهت رسیدن به یک راه‌حل سیاسی نهائی و فراگیر با حوثی‌ها روی میز مذاکره بنشینند، راه حلی‌که شامل مرحلۀ انتقالی بوده و یمن را از وضعیت جنگی به وضعیت صلح و ثبات گذر دهد.» پس شورای مذکور مکلف است برای ایجاد راه‌حل نهائی با حوثی‌ها گفتگو نماید.
  3. صلاحیت‌های شورای ریاستی شامل این موارد می‌شود: «اداره نمودن سیاسی، نظامی و امنیتی دولت در جریان مرحلۀ انتقالی و تکیه نمودن به سیاست خارجی متوازنی که سیاست دولت و مرزهای آن را حفظ نماید». صلاحیت‌های رشاد علیمی رئیس شورای مذکور این است که «نیروهای مسلح را به گونۀ عام رهبری نموده و در داخل و خارج از جمهوری یمن نمایندگی نماید، والیان ولایت‌ها، مسؤولین امینیتی، قاضیان محاکم عالی، مسؤول بانک مرکزی را تعیین کند و نماینده گان دپلوماتیک را مشخص کرده و حالت اضطراری را اعلان کند.» (منبع: العین خبری 11 اپریل 2022م) این شورا هشت عضو دارد به شمول رشاد علیمی که رئیس آن می‌باشد، وزیر داخلۀ سابق و مشاور رئیس‌جمهور یمن، عیدروس زبیدی رئیس شورای انتقالی جنوب که به امارات نزدیک است، طارق صالح برادر عبدالله صالح رئیس‌جمهور پیشین یمن که رهبری محافظان ویژۀ رئیس‌جمهور را در زمان حاکمیت علی صالح به دوش داشت، سلطان علی عراده والی ولایت مأرب از وابسته گان حزب تجمع یمن برای اصلاح، عبدالله علیمی وزیر مربوط به حزب مذکور و رئیس دفتر هادی، عبدالرحمن ابو زرعة الحرمی فرمانده کل لواها، فرج بحسنی والی ولایت حضرموت، عثمان مجلی نمایندۀ ولایت صعدۀ و وزیر در حکومت فعلی به سمت معاون. به نظر می‌رسد تمام اعضای شورای رهبری ریاستی کسانی هستند که از پشتیبانی امارات برخوردار بوده و وابسته به هادی رئیس‌جمهور یمن می‌باشند و این بدان معناست که پلۀ انگلیس در این شورا سنگین است. شورای یاد شده نماینده‌گان جنوب را جمع نموده تا در روند مذاکرات و امضاء نمودن هرگونه توافقی‌که با حوثی‌ها صورت خواهد گرفت دخیل باشند و به این ترتیب هیچ کسی باقی نماند که در آینده صدای اعتراض بلند کند. هم‌چنین اعلان صورت گرفت که کار پارلمان ادامه داشته و با حکومت تجدید پیمان صورت خواهد گرفت. به نظر می‌رسد هدف این است که تمام طرف‌ها روی توافق پیش رو امضاء نمایند و به این ترتیب گروه حوثی مشروعیت پیدا نموده و بخشی از ساختار سیاسی و امنیتی یمن قرار گیرند.

دوم: واکنش‌های جهانی و منطقه‌ای:

  1. عربستان سعودی از این تصمیم استقبال نمود و وعدۀ کمک‌های اقتصادی به مبلغ 3 ملیارد دالر را داد که شامل دو ملیارد دالری می‌شود که نیم آن را سعودی و نیم دیگر آن را امارات به بانک مرکزی یمن کمک خواهند نمود. محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی در پی این وعده به تاریخ 7 اپریل 2022م «از رشاد علیمی رئیس شورای رهبری ریاستی و شماری از اعضای شورا استقبال نموده و وعده داد که از این شورا حمایت خواهد نمود و ابراز امید نمود که این شورا بتواند صفحۀ جدیدی را در یمن باز کند که این کشور را از جنگ به سوی صلح و توسعه سوق دهد.» (منبع: العربیه 7 اپریل 2022م) خالد بن سلمان معاون وزیر دفاع سعودی به تاریخ 9 اپریل 2022م در صفحۀ تویتر خویش نوشت: «اقدام شجاعانه و تاریخی را که عبد ربه منصور هادی رئیس‌جمهور یمن در انتقال قدرت برای شورای رهبری ریاستی‌که توسط آگاهان، جریان‌های سیاسی و اجتماعی یمن آن را تأیید نموده اند و جامعۀ جهانی در حمایت از آن اتفاق نظر دارند، می‌تواند زیربنای مرحلۀ مهم و قاطعی برای تحقق صلح و ثبات و استقرار در یمن و منطقه قرار گیرد. وی گفت: با حمایت همه جانبۀ خویش به شمول حمایت نظامی تا دستیابی به راه‌حل سیاسیی که به بحران پایان دهد، روی تداوم ائتلاف حمایت از قانون در یمن تأکید داریم.» سعودی می‌خواهد خود را از پیامدهای جنگی که هزینه‌های زیادی روی دست آن گذاشته برهاند، جنگی ضعف و عجز آن را در براورده شدن اهدافش برملا نمود. گرچه این شورایی را که هادی تشکیل داده از وابسته‌گان انگلیس است، اما هدف از تأسیس آن، گفتگو با حوثی‌ها و امتیاز دادن به خاطر موفقیت این گفتگوهاست.
  2. موقف امارات؛ «امارات متحد عربی از تصمیم عبد ربه منصور هادی رئیس‌جمهور سابق یمن مبنی بر تشکیل شورای رهبری ریاستی به هدف اجرای مسئولیت‌های مرحلۀ انتقالی استقبال نموده ابراز امیدواری نمود، این گام بتواند در دست‌یابی راه‌حل سیاسی فراگیر میان طرف‌های درگیر در یمن کمک کند و زمینۀ صلح و ثبات، توسعه و شکوفایی یمن و مردم برادر آن فراهم گردد. امارات از پیشنهاد کشور برادر عربستان سعودی برای شورای رهبری ریاستی جهت آغاز گفتگوها با حوثی‌ها زیر نظر سازمان ملل و برای رسیدن به راه‌حل سیاسی نهائی و فراگیر که شامل مرحلۀ انتقالی باشد استقبال نموده روی نقش محوری عربستان در تحقق استقرار و ثبات در یمن تأکید نمود» (منبع: 8 اپریل 2022م)
  3. گروه حوثی موقف دو پهلو از خود نشان داد؛ از یک طرف با پیشنهاد آتش‌بس که یکی از عناصر مهم آن بود موافقت نمود و از هانس گروندبرگ نمایندۀ جهانی برای یمن در صنعاء استقبال به عمل آورد. وی در سفر سه روزه‌ای که به صنعاء داشت با رهبری شورای سیاسی گروه حوثی‌ها موسوم به انصار الله دیدار نموده و چگونگی اجراء و ثبات آتش‌بس را به بحث گرفت. اما موقف این گروه در برابر شورای جدید رهبری یمن متفاوت بود؛ طوری‌که گروه اعلان نمود که با تصامیم اخیر هادی موافق نمی باشد. محمد عبدالسلام سخنگوی حوثی‌ها در صفحۀ تلگرام خویش نوشت: «این اقداماتی را که ائتلاف متجاوز روی دست گرفته هیچ ربطی به یمن و مصالحه نداشته و منجر به هیچ‌گونه صلحی نمی‌گردد، بلکه با منسجم نمودن ملیشه‌های متفرق و درگیر زیر یک چتر که در خدمت منافع بیرونی و کشورهای متجاوز قرار خواهند داشت، به تنش‌ها در یمن بیش‌تر دامن خواهد زد.» از گروه حوثی دعوت صورت گرفت تا در کنفرانس شرکت نماید، اما به دلیل برگزاری آن در سعودی از مشارکت سرباز زد و خواستار برگزاری آن در یک کشور بی‌طرف شد. این بدان معناست که هرچند این گروه در حال حاضر با تصمیم مربوط به تشکیل شورا و اعضای آن مخالفت نشان می‌دهد، اما در کنفرانس‌های آینده شرکت خواهد نمود و با شورا وارد مذاکره خواهد شد. هدف حوثی‌ها از تظاهر به مخالفت، استحکام بخشیدن به موقف‌اش در گفتگوهای آینده است. این گروه مستقیماً با ایران در ارتباط است، ایرانی که در مدار امریکا می‌چرخد. گروه حوثی در آغاز ماه رمضان با آتش‌بس دو ماهه و قابل تمدید موافقت نموده بود و آن آتش‌بس به عنوان مقدمه‌ای برای شورای مذکور و گفتگوها مطرح گردید.
  4. موقف ایران: «تهران از آتش‌بس و اهمیت اجرای گفتگو میان یمن‌یان که به دور از مداخلات بیرونی باشد استقبال نمود. حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجۀ ایران گفت که کشوراش از آتش‌بس در یمن استقبال نموده و تأکید دارد که محاصرۀ مردم یمن باید بر طرف شده و گفتگوها میان طرف‌های یمنی و به دور از مداخلات بیرونی راه‌اندازی گردد. وزیر خارجۀ ایران در کنفرانس مطبوعاتی که با فؤاد حسین همتای عراقی‌اش داشت گفت که کشوراش روی اهمیت راه‌اندازی گفتگوی منطقه‌ای با مشارکت کشورهای منطقه تأکید دارد.» (منبع: الجزیره 14 اپریل 2022م) حوثی‌ها همین موقف را پس از ایران ابراز نمودند.
  5. موقف امریکا: ایالات متحدۀ امریکا از اعلان تشکیل شورای رهبری ریاستی در یمن استقبال نمود:

أ‌.        «در بیانیۀ مربوط به انتونی بلینکن وزیر خارجۀ امریکا گفته شده: ایالات متحده از تلاش‌های مردم یمن در جهت برپائی حکومتی فعال و دموکرات و شفاف که طرف‌های مختلف سیاسی و جامعۀ مدنی را در بر داشته باشد پشتیبانی می‌کند. وی افزود: مهم‌ترین مسأله این است که مردم یمن مستحق حکومتی استند که از حقوق و آزادی آنان دفاع نماید و عدالت و مصالحه را استحکام بخشد». (منبع: https://sabq.org 8 اپریل 2022م)

ب‌.    نیدپرایس سخنگوی وزارت خارجۀ امریکا به تاریخ 8 اپریل 2022م در بیانیه‌ای که در تویتر منتشر نمود، نوشت: «ایالات متحدۀ امریکا از اعلان تشکیل شورای رهبری ریاستی در یمن استقبال می‌کند.»

ت‌.    تیم لیندرکینگ نمایندۀ امریکا برای یمن در سخنان افتتاحیه‌ای که در کنفرانس ریاض در مورد یمن داشت گفت: «ایالات متحده دست‌یابی طرف‌های درگیر یمن به راه‌حل مسالمت‌آمیز و فراگیر را پشتیبانی می‌کند. مشاوره‌های یمن بیان‌گر پایبندی جهانی به استقرار بیش‌تر اوضاع در یمن است.» (منبع: د ب أ 30 مارچ 2022م) نمایندۀ امریکا در پایان کنفرانس گفت: «ایالات متحده منتظر است ببیند ایران نقش مثبتی بازی نموده و اسلوب خویش در یمن را تغییر دهد.» وی افزود: «شاید این لحظۀ حساسی‌که به آن دست‌یافته ایم همان نقطه‌ای باشد که ایران می‌تواند با استفاده از آن چهرۀ بهتری از خود برای جهانیان نشان دهد.» (منبع: سی ان ان امریکایی 6 اپریل 2022م)

به این ترتیب، امریکا اقدام هادی برای واگذاری صلاحیت‌هایش برای شورای مذکور را تأیید نمود و اصرار دارد ایران نقش مؤثری در یمن بازی نماید و به این ترتیب حوثی‌ها را در حکومت مشارکت دهد، زیرا حوثی‌ها نمی‌توانند بدون پشتیبانی ایران دوام آورند.

  1. موقف انگلیس: «لیر تروس وزیر خارجۀ انگلیس روز جمعه از اعلان تشکیل شورای رهبری ریاستی توسط عبدربه منصور هادی رئیس‌جمهور یمن استقبال نمود، شورایی‌که شامل نماینده‌گانی از جهت‌های اجتماعی و سیاسی می‌گردد. به گفتۀ تلویزیون ماهواره‌ای یمن، تروس از اعلان کمک‌های مالی سعودی و امارات به ارزش 3 ملیارد دالر به هدف تقویت اقتصاد یمن استقبال نمود.» (منبع: https://alwafd.news  8 اپریل 2022م) «ریچارد اوبنهایم سفیر انگلیس در یمن در گفتگوی ویژه با روزنامۀ "شرق اوسط" لندن که روز پنج‌شنبه منتشر گردید، گفت: از نتایج مشاوره‌های طرف‌های یمنی را که امروز در مقر شورای همکاری‌های خلیج در ریاض پایان می‌یابد، می‌توان در گفتگوهای آینده زیر اشراف نمایندۀ ویژۀ جهانی استفاده نمود. وی در عین حال اشاره نمود به این که موفقیت‌آمیز بودن آتش‌بس در دست طرف‌های درگیر است و نه کسانی‌که اوضاع را مراقبت می‌کنند. اوبنهایم تأکید نمود که کشورش هرگونه گفتگویی را که منجر به حل بحران یمن شود تشویق می‌کند و اشاره نمود که هرگونه توافق میان سعودی و حوثی‌ها اساس راه‌حل نهائی سیاسی خواهد بود.» (منبع: https: //www.dw.com    7 اپریل 2022م)

سوم: با دقت نمودن در آن‌چه گذشت موارد زیر واضح می‌شود:

  1. هدف از مداخلۀ نظامی سعودی که در سال 2015م آغاز شد این بود که بر اساس طرح امریکا، حوثی‌ها باید متمرکز می‌شدند و نه حذف و نابودی آنان. هم‌چنین کنفرانسی‌که به اشارۀ امریکا در سال 2018م در استاکهلم برگزار گردید، مانع تسلط امارات و قدرت‌های حامی آن بالای شهر حدیده گردید و آنان را از پیش‌روی به جانب صنعاء و تخلیۀ آن از وجود حوثی‌ها بازداشت چنان‌که انگلیس برنامه‌ریزی نموده بود. به این ترتیب؛ انگلیس شروع به اندیشیدن در برای راه‌حل "موقتی" با امریکا کرد و سر انجام مزدورش، هادی را دستور داد این کار را روی دست گیرد. این موضوع از سخنان ریچارد اوپنهایم سفیر انگلیس در یمن که در فعالیت‌های کنفرانس شرکت نموده بود واضح می‌گردد، آنجا که گفت: «حوثی‌ها اجازه دارند زیر نظر شورای همکاری در این مناقشه‌ها و مشاوره‌ها شرکت کنند و بهتر است از این فرصت استفاده کنند و در آینده فرصت‌های بیشتری زیر نظر شورای همکاری در جای دیگری از منطقه فراهم خواهد شد و هم‌چنین زیر نظر نمایندۀ جهانی. حوثی‌ها باید بخشی از مذاکرات باشند، زیرا آنان بخش مهمی از ساختار سیاسی یمن را تشکیل می‌دهند.» (منبع: شرق اوسط 7 اپریل 2022م) به این ترتیب دیده می‌شود که سفیر انگلیس که نمایندۀ کشورش است، در کنفرانسی‌که در ریاض برگزار گردیده از تغییراتی خبر می‌دهد که از سال 2016م به بعد در موقف انگلیس رونما گردیده است. روشن شد که انگلیس با مشارکت حوثی‌ها موافقت نموده، زیرا نتوانست آنان را کاملاً سرکوب کند و یا توسط مزدوران اماراتی و نیروهای یمنی که تمویل می‌نمود از صنعاء دور نماید.
  2. هانس گروندبرگ نمایندۀ سازمان ملل به تاریخ 11 اپریل 2022م برای نخستین بار پس از تسلیم شدن مسئولیت خویش در 8 ماه پیش وارد صنعاء شد و با شماری از مسئولین گروه حوثی‌ها دیدار و گفتگو نمود. در بیانیه‌ای که از دفتر وی منتشر گردیده گفته شد: «طیاره/هواپیمای گروندبرگ به این هدف در صنعاء نشست نموده تا وی رهبران حوثی‌ها را تشویق نماید آتش‌بس 60 روزۀ این دولت جنگ زده را حمایت و تقویت نمایند.» (منبع: أب 11 اپریل 2022م) وی در پایان سفراش به صنعاء گفت: «وی پیش‌رفتهای اجرای آتش‌بس را به شمول تمام عناصر و زیرساخت‌های آن را به عنوان گامی به سوی راه‌حل سیاسی فراگیر بحران با شماری از رهبران سیاسی حوثی‌ها در صنعاء بحث و بررسی نموده است.» (منبع: اناضول 13 اپریل 2022م) پس نمایندۀ سازمان ملل تصامیم اتخاذ شده در کنفرانس اخیر را برای حوثی‌ها انتقال داده تا آنان را برای مذاکرات پس از سلب صلاحیت‌ها از هادی و انتقال آن به شورای ریاستی آماده نماید. «شورای امنیت سازمان ملل در بیانیه‌ای که به اتفاق 15 دولت منتشر نمود ابراز امیدواری کرده است که تشکیل این شورا بتواند گام مهمی به سوی ثبات و حل سیاسی فراگیر زیر رهبری خود یمنی‌ها و زیر اشراف سازمان ملل باشد. این شورا از گروه حوثی‌ها خواسته با نمایندۀ ویژۀ سازمان ملل متحد "هانس گروندبرگ" همکار بوده و وی را در تلاش برای تحقق آتش‌بس فراگیر و مذاکره برای ایجاد راه‌حل سیاسی فراگیر کمک نمایند.» (منبع: aa.com.tr)
  3. تمام اعضای شورای ریاستی وابسته به انگلیس بوده و کنفرانس تأیید این شورا به حمایت سعودی، که وابسته به امریکا می‌باشد، در ریاض ترتیب داده شد، هرچند حوثی‌ها در این کنفرانس شرکت نکردند، اما ایران و حوثی‌ها که در رکاب ایران در حرکت استند با این آتش‌بس که مقدمۀ ایجاد شورای ریاستی بود موافقت نمودند. از جانب دیگر؛ امریکا و انگلیس هر دو با آتش‌بس و تشکیل شورای مذکور موافقت نمودند با آن که هر کدام به نوبۀ خود جنگ‌هایی را به هدف یکه‌تازی در امور یمن اداره می‌کردند، اما اینک هردو و هم‌چنین مزدوران منطقه‌ای و داخلی شان با آتش‌بس و تشکیل شورای ریاستی موافقت نشان می‌دهند! تمام این تغییرات پیش‌آمده در موقف دو طرف بیانگر این است که اسباب مهمی در اوضاع رونما گردیده که هر یک از امریکا و انگلیس را قناعت داده تا دست از یکه‌تازی در یمن بردارد و در مرحلۀ کنونی به جانب راه‌حل توافقی هر چند "موقتی" روی آورند. این که چه اسباب و دلایلی آنان را به این نتیجه رسانیده، می‌توان از تحولاتی‌که در هفته‌ها و ماه‌های اخیر رخ داده بر داشت نمود و آن را این چنین خلاصه کرد:

أ‌.        جنگ اوکراین و پیامدهای آن بالای امریکا و دولت‌های اروپا به ویژه انگلیس؛ چنان‌چه این کشورها بیش‌ترین توجه خود را روی این جنگ متمرکز نموده اند.

ب‌.    هدف قرار دادن زیرساخت‌های صنعت نفت سعودی با موشک‌های دوربرد توسط نیروهای مستقر در صنعاء و پیامد آن بر آیندۀ تأمین نفت جهانی، به ویژه با توجه به این که امریکا پس از شروع جنگ اوکراین به دولت‌های اروپا وعده داده که نیاز شان به منابع سوخت بدیل از منابع روسیه را تأمین خواهد نمود و از آن جایی‌که سعودی می‌تواند حجم بزرگی از نفت را تولید نماید، امکان این را دارد که بخش زیادی از نیاز اروپا به نفت را به عوض نفت روسیه تأمین نماید و از جانب دیگر که اهمیت آن از موضوع فوق کمتر نیست؛ افزایش تولید نفت سعودی باعث مهار قیمت آن در بازار خواهد شد که این خود چانس برنده شدن حزب دموکرات امریکا در دور جدید انتخابات کانگرس در نومبر 2022م را افزایش می‌دهد؛ «یک منبع مسئول در وزارت خارجه گفت که ریاض " زیر سایۀ حملاتی‌که به آن صورت گرفته هرگز مسئولیت کمبود پترول در بازارهای جهانی را به دوش نخواهد گرفت.» (منبع: فرانس 24 / 25 مارچ 2022م) تمام این موارد امریکا را وادار نموده تنش‌ها میان حوثی‌ها و سعودی را کاهش دهد.

ت‌.    مشغول شدن ایالات متحده به کشمکش با چین در شرق دور و بحر شرق چین.

ث‌.    ناکام ماندن هادی در اعمال قدرت بالای یمن که پیوسته دست‌خوش بحران‌های متوالی است، وی از زمان انتخاب‌اش در سال 2012م تا کنون موفق به اعمال قدرت نشده.

ج‌.      تداوم جنگ یمن در حدود هفت سال بدون این‌که هیچ یک از طرفین درگیر به رهبری امریکا و انگلیس بتوانند اهداف خود را براورده نمایند.

ح‌.      سرانجام، شرایط کنونی هر یک از امریکا و انگلیس آنان را وادار به این توافق نموده است:

-          امریکا قدرت نفوذ انگلیس در میان سیاسیون یمن را درک می‌کند و می‌داند که انگلیس در میان قبایل شرق که متحدانه و با جدیت و قاطعیت تمام برعلیه حوثی‌ها در مأرب می‌جنگند نفوذ زیادی دارد و در نتیجه از استحکام قدرت حوثی‌ها در شمال یمن جلوگیری می‌نمایند و این که ملیشه‌هایی را که امارات تمویل می‌کند موفق شده اند تقریباً بالای جنوب مسلط شوند. این بدان معناست که امریکا به این نتیجه رسیده که حوثی‌ها توان تسلط بر تمام یمن را ندارند و این خود باعث شده امریکا پذیرفته نفوذ در یمن را با انگلیس تقسیم نماید، در حالی‌که پیش از سال 2014م هیچ نفوذ قابل توجهی در این سرزمین نداشت.

-          اما انگلیس که نفوذاش در سعودی را با آمدن سلمان و پسراش به قدرت در سال 2015م از دست داد و سعودی پس از آن به نفع امریکا فعال گردید و به این ترتیب ابزار منطقه‌ای انگلیس ضعیف گردید، این واقعیت جدید به ویژه اگر گسترش نقش ایران در منطقه توسط امریکا را به آن علاوه کنیم، باعث شده انگلیس در برابر تغییرات بزرگ منطقه نتواند اوضاع یمن را زیر سلطۀ خود بر گرداند در نتیجه آن نیز به نوبۀ خود حاضر شده نفوذ در یمن را با امریکا تقسیم نماید. این قناعت دو طرف "امریکا و انگلیسی" فضای مناسب راه‌حل سیاسی را در یمن فراهم نموده است.

  1. به این ترتیب؛ آتش‌بس، تصمیم اخیر و تشکیل شورای ریاستی همه با موافقت امریکا و انگلیس صورت گرفته و مزدوران دو طرف و کسانی‌که در مدار آنان در گردش اند در قدم دوم از این توافق حمایت می‌کنند. اما در عین حال یک نکته را نباید از نظر دور داشت و آن این که دولت‌های استعمارگر معمولاً هر کدام حرص دارند نفوذ در سرزمین‌های استعمار شده تنها از آن خود شان باشد و به راه‌حل‌های توافقی روی نمی‌آورند، مگر در صورتی‌که وادار شوند و چنین توافقی، توافق موقتی بوده سپس هرکدام به نوبۀ خود و با استفاده از وسایل خبیثانه تلاش می‌کنند فرش را از زیر پای طرف مقابل بیرون بکشند. بنابر این تداوم توافق به دست آمده در یمن منوط به اسباب و دلایلی است که در فوق تذکر داده شد. در کل توافق مذکور میان امریکا و انگلیس دائمی نخواهد بود، بلکه کشمکش‌ها میان دو طرف، هرچند با اسالیب مخفی، ادامه خواهد یافت تا آن که شرایطی‌که زمینۀ این توافق را به وجود آورده است تغییر کند و آنگاه است که صدای کشمکش‌ها مجدداً بالا خواهد گرفت، زیرا خط پهنی‌که دولت‌های استعمارگر دنبال می‌کنند این است که بازی زمان را به پیش می‌برند، طوری‌که اگر نتوانند اهداف خود در یکه‌تازی و انحصار نفوذ را در حال حاضر براورده نمایند، موضوع را به زمان دیگری موکول می‌کنند تا تلاش‌های لازم برای تحقق اهداف خود را انجام دهند.
  2. شکی نیست که یمن میدان کشمکش جهانی میان امریکا و انگلیس و ابزارشان اعم از قدرت‌های منطقه‌ای و داخلی قرار گرفته. کسی‌که در این میان ضررهای ناشی از این کشمکش را متحمل می‌شود همانا مردم بی دفاع یمن استند که چوب سوخت این کشمکش‌ها و قربانی آن قرار گرفته اند، چنان‌چه سال‌هاست که در آتش گرسنگی و فقر می‌سوزند. باید دانست که هیچ راه نجات و گریزی برای مردم یمن وجود ندارد، مگر برگشتن به الله و اعتماد کردن به او تعالی و پشت پا زدن به تمام این ابزارها و بادارهای‌شان و سعی و تلاش بی‌وقفه در کنار مخلصینی‌که در راستای برپائی حاکمیت دین الله در قالب خلافت راشده بر منهج نبوت کار و پیکار می‌کنند.

﴿وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا(2) وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ ۚ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ ۚ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا﴾

[طلاق: 2-3]

ترجمه: و هرکس تقوای الهی پیشه کند، الله راه نجاتی برای او فراهم می‌کند. و او را از جایی‌که گمان ندارد روزی می‌دهد؛ و هر کس بر الله توکّل کند، کفایت امرش را می‌کند؛ الله فرمان خود را به انجام می‌رساند؛ و الله برای هر چیزی اندازه‌ای قرار داده است!

مترجم: عبدالله دانشجو

ابراز نظر نمایید

back to top

سرزمین های اسلامی

سرزمین های اسلامی

کشورهای غربی

سائر لینک ها

بخش های از صفحه