له عایشې رضی الله عنها څخه روایت دی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«إذا ظهر السوء فی الأرض أنزل الله بأهل الأرض بأسه» قالت: و فیهم أهل طاعة الله عز و جل؟ قال: «نعم، ثم یصیرون إلی رحمة الله تعالی»

ژباړه: کله چې په ځمکه کې فساد څرګند شي، نو الله تعالی خپل عذاب پرې نازلوي. عایشې رضي الله عنها وویل: ان که په منځ کې یې مطيع خلک هم وي؟ ویې ویل: هو، خو وروسته هغوی د الله تعالی د رحمت وړ ګرځي.

د دې موضوع د لیکلو اصلي انګېزه د هغو موضوعاتو روښانه کول دي، چې پر مسلمانو نجونو، هلکانو، کورنیو، ټولنو، ارزښتونو او نېکو اخلاقو سخت بریدونه کوي. په دې برخه کې اصلي جنایتکاران هغه سیاستوال او رهبران دي چې پر چټکو او پرله پسې پروګرامونو کار کوي، ترڅو په دې توګه پر اسلام، د هغه پر پیروانو او هغې پاکۍ او شرافت یرغل وکړي، چې له اسلام څخه سرچینه اخلي. دغه راز موخه یې په فساد او بې‌لاریو کې د مسلمانانو ډوبول دي:

﴿وَدُّواْ لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَاءً فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنْهُمْ أَوْلِيَاءَ﴾ [نساء: 89]

ژباړه: هغوی غواړي چې تاسو (هم) د دوی په شان کافران شئ، نو له دوی سره به يو څېر شئ، نو له دوی څخه ځان ته دوستان مه غوره کوئ!

دا پروګرامونه په مستقیم ډول په هغه سازمان پورې تړلي دي، چې ملګري ملتونه ورته وايي او د فرهنګ، تمدن او پرمختګ په نامه یې مخته بیایي. د پلي کولو وسیلې یې پر اسلامي خاورو هغه حاکم مزدور نظامونه دي، چې مشران او رهبران یې رسول الله صلی الله علیه وسلم «روبیضات» یاد کړي دي؛ یعنې هغه کم عقله خلک چې د خلکو د چارو اړوند خبرې کوي.

دغه رهبران له ګناه او منکراتو څخه په ملاتړ ویاړي! دغه واقعیت هغوی داسې ذلیل کړي چې زړونه یې ټول تور شوي او هغه کړنې رهبري کوي، چې د بې‌غیرتۍ د ترویج لامل کېږي. پلار او ورور د خپلې لور او خور د عزت ساتلو پر وړاندې بې‌غیرته کوي او د هغوی له ابرو ساتلو څخه یې منعه کوي. دغه راز مېړه د خپلې مېرمنې په اړه بې‌غیرته کوي! د خپلو دغه ډول فعالیتونو د توجیه کولو لپاره یې د پلار او مېړه لخوا د «کورني تاوتریخوالي» په نامه قوانین وضع کړي، چې له قران او سنتو سره په ټکر کې دي. ان دین په تاوتریخوالي او ترورېزم تورنوي او وایي چې دا احکام له اوسني وخت سره مناسب نه دي، د غرب له تمدن او نوي مدنیت سره جوړ نه راځي. الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً﴾ [نساء: 34]

ژباړه: او هغه ښځې چې له سرغړونې يې اندېښنه لرئ، لومړی نصېحت ورته وکړئ، بیا مو د خوب ځایونه ورنه بېل کړئ او (که بیا یې هم سرغړونه کوله) ویې وهئ او بیا یې که چېرې ستاسو اطاعت وکړ، نو پر هغوی د ظلم لپاره پلمې مه لټوئ.

رسول الله صلی الله علیه وسلم په ځانګړې توګه له داخل څخه د کورنۍ د ملاتړ په اړه فرمایي:

«مُرُوا أَبْنَاءَكُمْ بِالصَّلَاةِ لِسَبْعٍ، وَاضْرِبُوهُمْ عَلَيْهَا لِعَشْرٍ، وَفَرِّقُوا بَيْنَهُمْ فِي المضاجع»

ژباړه: خپلو زامنو ته مو په اووه کلنۍ کې پر لمانځه امر وکړئ او په لس کلنۍ کې یې د لمانځه پر نه کولو ووهئ او د خوب ځای یې له نورو څخه بېل کړئ.

پر همدې اساس بې‌ناموسي د کفارو مذهب دی، بې حجابي او بې غیرتي یې دین دی، تر دې چې الله تعالی پر دوی باندې جنت او یا هم د جنت بوی حرام کړی دی. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي:

«ثَلَاثٌ لَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: الْعَاقُّ وَالِدَيْهِ، وَالْمَرْأَةُ الْمُتَرَجِّلَةُ الْمُتَشَبِّهَةُ بِالرِّجَالِ، وَالدَّيُّوثُ». (رواه أحمد)

ژباړه: درې ډوله خلک جنت ته نه شي داخلېدای او د قیامت په ورځ به د الله تعالی له رحمت څخه بې برخې وي؛ هغه کس چې د والدینو نافرماني کوي، هغه ښځه چې په جامو او چلند کې له سړیو سره ورته والی کوي او بل بې غیرته دیوث سړی دی.

رسول الله صلی الله علیه وسلم د هغه چا په اړه چې خپل عزت نه خوندي کوي، فرمایي:

«إِنَّ اللَّهَ يَغَارُ، وَإِنَّ الْمُؤْمِنَ يَغَارُ، وَغَيْرَةُ اللَّهِ أَنْ يَأْتِيَ الْمُؤْمِنُ مَا حَرَّمَ عَلَيْهِ»  (مسلم و بخاری)

ژباړه: الله تعالی (پر ځينو شيانو) غيرت کوي او مومن هم (پر ځينو شيانو غيرت کوي) او الله تعالی پر دې غيرت کوي چې مومن هغه څه ترسره کړي چې الله تعالی پرې حرام کړي دي.

که پورتنیو دوو حدیثونو ته پام وکړو، نو دا په ډاګه کېږي چې د دغو سختو بریدونو موخه په حقیقت کې د الله تعالی وحې ده. همدارنګه که چېرې په دې برخه کې د بې درېغه فيمنیسټي فعالیتونو، د دوبي تفریحي پروګرامونو، بهر ته له محرم پرته سفر، د اوبو ګډو حوضونو او هغو بې‌حجابه او بې‌پروا نجونو ته پام وکړو، چې د پلار، ورور او مېړه له تسلط څخه د ځان خلاصولو هڅې کوي او د هغو کسانو ملاتړ تر لاسه کوي، چې دوی بې‌لارۍ ته رابولي (هغه سازمانونه او مؤسسې چې دغه ډول کارونو ته یې تشویقوي) او یا هم د هغو هلکانو حالت ته وګورو، چې شلېدلی پتلون یې پر تن، د طلا یا نقرې زنځیر یې پر غاړه، والۍ پر غوږو او دې ته ورته په سلګونو نور کارونه کوي؛ په حقیقت کې د دغو ټولو موخه د الله تعالی پر دین برید کول دي، چې د ازادۍ، تمدن او پرمختګ په پلمه د الله سبحانه وتعالی اوامر تر پښو لاندې کوي! د الله تعالی احکام ځنډېدلي او له واقعیت څخه ګوښه شوي دي! الله رب العالمین د دغو سینګارونو او خوندونو په اړه فرمایي:

﴿وَإِنْ كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ (35) وَمَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ (63) وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ(37)﴾ [زخرف: 35-37]

ژباړه: دا هر څه د دنیا ژر تېرېدونکې متاع ده او اخرت ستا د رب په نزد د متقيانو لپاره دی. څوک چې د رحمن رب له ذکر څخه بې‌پروا شي، نو موږ یو شیطان پرې ګومارو، چې تل به ورسره وي. دا شیطانان دغه ډول خلک پر سمه لاره له تلو څخه منعه کوي، خو دوی به ګومان کوي چې موږ سم روان یو.

ګرانه لوستونکیه! ایا د قیامت ورځ دې په یاد ده، هغه ورځ چې د الله سبحانه وتعالی په حضور کې به بېرته راپورته کېږې! د هغه څه د پلټلو ورځ چې په دنیا کې له کړو عملونو څخه دې پرده پورته کوي، دا هغه عملونه دي چې خپل دین دې پرې له منځه وړی، ژوند دې پرې برباد کړی او ان په ټولو ناوړه کارونو کې له شیطان او د هغه له ډلې سره یو ځای وې! هغه ورځ چې پښېماني او د ځان ملامتول پکې هېڅ ګټه نه لري! الله تعالی فرمایي:

﴿حَتَّى إِذَا جَاءَنَا قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ (38) وَلَنْ يَنْفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ﴾ [زخرف: 38-39]

ژباړه: کله چې دغه انسان زموږ حضور  ته راشي، نو (خپل شیطان ته به) وایي: کاشکي زما او ستا تر منځ د ختیځ او لوېدیځ په اندازه فاصله وای، ته خو ډېر بد ملګری وې. (دا وخت به دوی ته وویل شي) دا چې تاسو ظلم کړی، نو نن ستاسو لپاره دا خبره هېڅ ګټه نه کوي، ځکه چې تاسو په عذاب کې له یو بل سره شریک یاست.

دا چې د دغو ټولو فسادونو پر وړاندې د درېدو توان پیدا کړو او د الله تعالی پر دین او شریعت باندې د برید او د رسول الله صلی الله علیه وسلم د سنتو د له منځه وړلو مخه ونیولی شو، نو د کفارو پلانونه او دسیسې باید افشا کړو، اسلوب یې خلکو ته ښکاره کړو او په مستقیم او ښکاره ډول یې پر وړاندې مبارزه وکړو. ځکه هغوی بیا پر موږ د پردې تر شا برید نه کوي، بلکې په ښکاره مو پر دین، عزت، کرامت، ارزښتونو او ارزښت لرونکو مقامونو بریدونه کوي. الله سبحانه وتعالی موږ ته امر کوي، چې په قران منګولې ټینګې کړو او فرمایي:

﴿فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ (43) وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ﴾ [زخرف: 43-44]

ژباړه: پر هغه څه منګولې ټینګې کړه، چې تا ته وحې شوي دي؛ له شک پرته چې ته په سمه لاره یې. په حقیقت کې قران ستا او ستا د قوم لپاره پند او ذکر دی او (ډېر ژر به تاسو د هغه په اړه) وپوښتل شئ.

د الله تعالی دغه امر رسول الله صلی الله علیه وسلم او موږ ته راجع شوی دی، چې پر وحې منګولې ولګوو، له الله او د هغه له رسول څخه پیروي وکړو او له دغه دین سره په ډېره مینه او احترام چلند وکړو، ترڅو زموږ ایمان زیات شي او د واقعي مؤمنانو صفات خپل کړو. الله سبحانه وتعالی فرمایلي دي:

﴿وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ (1) إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَاناً وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (2) الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ (3) أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ﴾ [انفال: 1- 4]

ژباړه: که تاسو مؤمنان یاست، نو له الله او د هغه له رسول څخه اطاعت وکړئ. رښتیني مؤمنان هغه دي چې زړونه یې د الله تعالی د نوم په اورېدلو لړزیږي او کله چې دوی ته د قرآن ایاتونه تلاوت کېږي، ایمان یې زیاتیږي او پر خپل رب توکل کوي. هغه کسان چې لمونځ قایموي او څه مو چې ورکړي له هغو څخه (زموږ په لار کې) لګوي؛ داسې خلک رښتیني مؤمنان دي. هغوی یې د خپل رب لخوا له لوړو درجو او پراخې روزۍ څخه برخمن دي.

دوی د الله تعالی له هغه فطرت سره سم جنګېږي، چې خلک یې د همغه پر اساس پیداکړي دي. شیطانان د انسانانو په جامه کې دي او الله تعالی موږ ته امر کړی چې د شیطان د وسوسو څخه پیروي مه کوئ! الله تعالی فرمایي:

﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالاً طَيِّباً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ * إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ﴾ [168-169]

ژباړه: اې خلکو! د ځمکې حلال او پاک نعمتونه وخورئ او د شیطان پیروي مه کوئ، ځکه هغه ستاسو ښکاره دښمن دی. شیطان تاسو ته په بدو او ناوړه کارونو امر کوي او (تاسو اندېښمن کوي) ترڅو هغه شیان په الله تعالی پورې وتړئ، چې تاسې پرې نه پوهېږئ.

کوم څه چې په دغو بریدونو کې پېښېږي، دا هغه خبرې دي چې د ناپوهۍ او نادانۍ له مخې یې پر الله پورې تړي او ځانونه د ځمکې خدایان بولي. په صحیح مسلم کې له جابر رضی الله عنه څخه روایت دی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«إِنَّ إِبْلِيسَ يَضَعُ عَرْشَهُ عَلَى الْمَاءِ ثُمَّ يَبْعَثُ سَرَايَاهُ، فَأَدْنَاهُمْ مِنْهُ مَنْزِلَةً أَعْظَمُهُمْ فِتْنَةً، يَجِيءُ أَحَدُهُمْ فَيَقُولُ: فَعَلْتُ كَذَا وَكَذَا، فَيَقُولُ: مَا صَنَعْتَ شَيْئاً! قَالَ: ثُمَّ يَجِيءُ أَحَدُهُمْ فَيَقُولُ: مَا تَرَكْتُهُ حَتَّى فَرَّقْتُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ امْرَأَتِهِ. قَالَ: فَيُدْنِيهِ مِنْهُ وَيَقُولُ: نِعْمَ أَنْتَ»

ژباړه: ابلیس خپل تخت د اوبو پر سر ږدي؛ وروسته خپل لښکر لېږي، (ترڅو خلک په فتنه کې واچوي) او هغه نفر یې تر ټولو ډېر ورته نیږدې دی، چې لویه فتنه رامنځته کړي. وروسته یې له لښکر څخه یو نفر ابلیس ته راشي او ورته وایي: پلانی او پلانی کار مې وکړ. ابلیس ورته وایي: هېڅ دې هم نه دي کړي. یو بل نفر یې راشي او ورته ووایي: پلانی مې تر هغې پرېنښود، ترڅو چې هغه او مېرمن  مې یې سره بېل کړل. ابلیس هغه خپل ځان ته نېږدې کوي او ورته وایي: ته تر ټولو غوره یې.

مسلمانه وروره! پام کوه چې تر ټولو لویه فتنه د کورنۍ پاشل، د ښځې او مېړه بېلول، د بچیانو بې‌برخلیکه کول او د ارزښتونو، فضایلو، عزت او پاکلمنۍ له منځه وړل دي.

اې مسلمانانو! د دغه ستر یرغل مخه یوازې د هغه خلافت دولت او د هغه د لښکر په وسیله نیول کېږي، چې د اسلام حمل کوونکی او د دعوت ساتونکی دی. په دې برخه کې هر مسلمان باید خپل مسوولیت ومني او هغه امانت ته باید ژمن وي، چې اسلام ورسپارلی دی:

«كُلُّكُمْ رَاعٍ وَكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ...»

ژباړه: تاسو ټول مسؤل یئ او د هغو کسانو په اړه پوښتنه درڅخه کېږي، چې تاسو يې مسوليت لرئ

د اسلامي امت پر ټولو نارینه او ښځو واجب ده، ترڅو د هغو پروګرامونو مخه ونیسي چې د اسلام د تخریب او له منځه تلو لپاره رامنځته شوي دي او له ټولو څخه غواړو چې د هغو مزدورو حاکمانو پر وړاندې ودرېږي، چې دین او ارزښتونو ته یې درناوی نه کوي؛ ځکه دا حاکمان ناوړه سرچینې او لوی خطرونه دي. که چېرې د دوی پر وړاندې د درېدو هڅه او اقدام ونه کړو، د الله تعالی له عذاب سره به مخ شو! رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایي:

«مَا مِنْ قَوْمٍ يُعْمَلُ فِيهِمْ بِالْمَعَاصِي هُمْ أَعَزُّ مِنْهُمْ وَأَمْنَعُ لَا يُغَيِّرُونَ إِلَّا عَمَّهُمْ اللَّهُ بِعِقَابٍ» ابن ماجه.

ژباړه: هر هغه قوم چې ګناه پکې وشي او دوی له ګنهکارانو څخه قوي وي، خو مخه یې ونه نیسي، الله تعالی دوی ټول په خپل عذاب اخته کوي.

له الرایه مجلې څخه

لیکوال: استاد سعیدالکریم

ژباړن: حبیب الله حبیب

له عایشې رضی الله عنها څخه روایت دی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«إذا ظهر السوء فی الأرض أنزل الله بأهل الأرض بأسه» قالت: و فیهم أهل طاعة الله عز و جل؟ قال: «نعم، ثم یصیرون إلی رحمة الله تعالی»

ژباړه: کله چې په ځمکه کې فساد څرګند شي، نو الله تعالی خپل عذاب پرې نازلوي. عایشې رضي الله عنها وویل: ان که په منځ کې یې مطيع خلک هم وي؟ ویې ویل: هو، خو وروسته هغوی د الله تعالی د رحمت وړ ګرځي.

د دې موضوع د لیکلو اصلي انګېزه د هغو موضوعاتو روښانه کول دي، چې پر مسلمانو نجونو، هلکانو، کورنیو، ټولنو، ارزښتونو او نېکو اخلاقو سخت بریدونه کوي. په دې برخه کې اصلي جنایتکاران هغه سیاستوال او رهبران دي چې پر چټکو او پرله پسې پروګرامونو کار کوي، ترڅو په دې توګه پر اسلام، د هغه پر پیروانو او هغې پاکۍ او شرافت یرغل وکړي، چې له اسلام څخه سرچینه اخلي. دغه راز موخه یې په فساد او بې‌لاریو کې د مسلمانانو ډوبول دي:

﴿وَدُّواْ لَوْ تَكْفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَاءً فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنْهُمْ أَوْلِيَاءَ﴾ [نساء: 89]

ژباړه: هغوی غواړي چې تاسو (هم) د دوی په شان کافران شئ، نو له دوی سره به يو څېر شئ، نو له دوی څخه ځان ته دوستان مه غوره کوئ!

دا پروګرامونه په مستقیم ډول په هغه سازمان پورې تړلي دي، چې ملګري ملتونه ورته وايي او د فرهنګ، تمدن او پرمختګ په نامه یې مخته بیایي. د پلي کولو وسیلې یې پر اسلامي خاورو هغه حاکم مزدور نظامونه دي، چې مشران او رهبران یې رسول الله صلی الله علیه وسلم «روبیضات» یاد کړي دي؛ یعنې هغه کم عقله خلک چې د خلکو د چارو اړوند خبرې کوي.

دغه رهبران له ګناه او منکراتو څخه په ملاتړ ویاړي! دغه واقعیت هغوی داسې ذلیل کړي چې زړونه یې ټول تور شوي او هغه کړنې رهبري کوي، چې د بې‌غیرتۍ د ترویج لامل کېږي. پلار او ورور د خپلې لور او خور د عزت ساتلو پر وړاندې بې‌غیرته کوي او د هغوی له ابرو ساتلو څخه یې منعه کوي. دغه راز مېړه د خپلې مېرمنې په اړه بې‌غیرته کوي! د خپلو دغه ډول فعالیتونو د توجیه کولو لپاره یې د پلار او مېړه لخوا د «کورني تاوتریخوالي» په نامه قوانین وضع کړي، چې له قران او سنتو سره په ټکر کې دي. ان دین په تاوتریخوالي او ترورېزم تورنوي او وایي چې دا احکام له اوسني وخت سره مناسب نه دي، د غرب له تمدن او نوي مدنیت سره جوړ نه راځي. الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً﴾ [نساء: 34]

ژباړه: او هغه ښځې چې له سرغړونې يې اندېښنه لرئ، لومړی نصېحت ورته وکړئ، بیا مو د خوب ځایونه ورنه بېل کړئ او (که بیا یې هم سرغړونه کوله) ویې وهئ او بیا یې که چېرې ستاسو اطاعت وکړ، نو پر هغوی د ظلم لپاره پلمې مه لټوئ.

رسول الله صلی الله علیه وسلم په ځانګړې توګه له داخل څخه د کورنۍ د ملاتړ په اړه فرمایي:

«مُرُوا أَبْنَاءَكُمْ بِالصَّلَاةِ لِسَبْعٍ، وَاضْرِبُوهُمْ عَلَيْهَا لِعَشْرٍ، وَفَرِّقُوا بَيْنَهُمْ فِي المضاجع»

ژباړه: خپلو زامنو ته مو په اووه کلنۍ کې پر لمانځه امر وکړئ او په لس کلنۍ کې یې د لمانځه پر نه کولو ووهئ او د خوب ځای یې له نورو څخه بېل کړئ.

پر همدې اساس بې‌ناموسي د کفارو مذهب دی، بې حجابي او بې غیرتي یې دین دی، تر دې چې الله تعالی پر دوی باندې جنت او یا هم د جنت بوی حرام کړی دی. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي:

«ثَلَاثٌ لَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يَنْظُرُ اللَّهُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ: الْعَاقُّ وَالِدَيْهِ، وَالْمَرْأَةُ الْمُتَرَجِّلَةُ الْمُتَشَبِّهَةُ بِالرِّجَالِ، وَالدَّيُّوثُ». (رواه أحمد)

ژباړه: درې ډوله خلک جنت ته نه شي داخلېدای او د قیامت په ورځ به د الله تعالی له رحمت څخه بې برخې وي؛ هغه کس چې د والدینو نافرماني کوي، هغه ښځه چې په جامو او چلند کې له سړیو سره ورته والی کوي او بل بې غیرته دیوث سړی دی.

رسول الله صلی الله علیه وسلم د هغه چا په اړه چې خپل عزت نه خوندي کوي، فرمایي:

«إِنَّ اللَّهَ يَغَارُ، وَإِنَّ الْمُؤْمِنَ يَغَارُ، وَغَيْرَةُ اللَّهِ أَنْ يَأْتِيَ الْمُؤْمِنُ مَا حَرَّمَ عَلَيْهِ»  (مسلم و بخاری)

ژباړه: الله تعالی (پر ځينو شيانو) غيرت کوي او مومن هم (پر ځينو شيانو غيرت کوي) او الله تعالی پر دې غيرت کوي چې مومن هغه څه ترسره کړي چې الله تعالی پرې حرام کړي دي.

که پورتنیو دوو حدیثونو ته پام وکړو، نو دا په ډاګه کېږي چې د دغو سختو بریدونو موخه په حقیقت کې د الله تعالی وحې ده. همدارنګه که چېرې په دې برخه کې د بې درېغه فيمنیسټي فعالیتونو، د دوبي تفریحي پروګرامونو، بهر ته له محرم پرته سفر، د اوبو ګډو حوضونو او هغو بې‌حجابه او بې‌پروا نجونو ته پام وکړو، چې د پلار، ورور او مېړه له تسلط څخه د ځان خلاصولو هڅې کوي او د هغو کسانو ملاتړ تر لاسه کوي، چې دوی بې‌لارۍ ته رابولي (هغه سازمانونه او مؤسسې چې دغه ډول کارونو ته یې تشویقوي) او یا هم د هغو هلکانو حالت ته وګورو، چې شلېدلی پتلون یې پر تن، د طلا یا نقرې زنځیر یې پر غاړه، والۍ پر غوږو او دې ته ورته په سلګونو نور کارونه کوي؛ په حقیقت کې د دغو ټولو موخه د الله تعالی پر دین برید کول دي، چې د ازادۍ، تمدن او پرمختګ په پلمه د الله سبحانه وتعالی اوامر تر پښو لاندې کوي! د الله تعالی احکام ځنډېدلي او له واقعیت څخه ګوښه شوي دي! الله رب العالمین د دغو سینګارونو او خوندونو په اړه فرمایي:

﴿وَإِنْ كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ (35) وَمَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ (63) وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ(37)﴾ [زخرف: 35-37]

ژباړه: دا هر څه د دنیا ژر تېرېدونکې متاع ده او اخرت ستا د رب په نزد د متقيانو لپاره دی. څوک چې د رحمن رب له ذکر څخه بې‌پروا شي، نو موږ یو شیطان پرې ګومارو، چې تل به ورسره وي. دا شیطانان دغه ډول خلک پر سمه لاره له تلو څخه منعه کوي، خو دوی به ګومان کوي چې موږ سم روان یو.

ګرانه لوستونکیه! ایا د قیامت ورځ دې په یاد ده، هغه ورځ چې د الله سبحانه وتعالی په حضور کې به بېرته راپورته کېږې! د هغه څه د پلټلو ورځ چې په دنیا کې له کړو عملونو څخه دې پرده پورته کوي، دا هغه عملونه دي چې خپل دین دې پرې له منځه وړی، ژوند دې پرې برباد کړی او ان په ټولو ناوړه کارونو کې له شیطان او د هغه له ډلې سره یو ځای وې! هغه ورځ چې پښېماني او د ځان ملامتول پکې هېڅ ګټه نه لري! الله تعالی فرمایي:

﴿حَتَّى إِذَا جَاءَنَا قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ (38) وَلَنْ يَنْفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ﴾ [زخرف: 38-39]

ژباړه: کله چې دغه انسان زموږ حضور  ته راشي، نو (خپل شیطان ته به) وایي: کاشکي زما او ستا تر منځ د ختیځ او لوېدیځ په اندازه فاصله وای، ته خو ډېر بد ملګری وې. (دا وخت به دوی ته وویل شي) دا چې تاسو ظلم کړی، نو نن ستاسو لپاره دا خبره هېڅ ګټه نه کوي، ځکه چې تاسو په عذاب کې له یو بل سره شریک یاست.

دا چې د دغو ټولو فسادونو پر وړاندې د درېدو توان پیدا کړو او د الله تعالی پر دین او شریعت باندې د برید او د رسول الله صلی الله علیه وسلم د سنتو د له منځه وړلو مخه ونیولی شو، نو د کفارو پلانونه او دسیسې باید افشا کړو، اسلوب یې خلکو ته ښکاره کړو او په مستقیم او ښکاره ډول یې پر وړاندې مبارزه وکړو. ځکه هغوی بیا پر موږ د پردې تر شا برید نه کوي، بلکې په ښکاره مو پر دین، عزت، کرامت، ارزښتونو او ارزښت لرونکو مقامونو بریدونه کوي. الله سبحانه وتعالی موږ ته امر کوي، چې په قران منګولې ټینګې کړو او فرمایي:

﴿فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ (43) وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ﴾ [زخرف: 43-44]

ژباړه: پر هغه څه منګولې ټینګې کړه، چې تا ته وحې شوي دي؛ له شک پرته چې ته په سمه لاره یې. په حقیقت کې قران ستا او ستا د قوم لپاره پند او ذکر دی او (ډېر ژر به تاسو د هغه په اړه) وپوښتل شئ.

د الله تعالی دغه امر رسول الله صلی الله علیه وسلم او موږ ته راجع شوی دی، چې پر وحې منګولې ولګوو، له الله او د هغه له رسول څخه پیروي وکړو او له دغه دین سره په ډېره مینه او احترام چلند وکړو، ترڅو زموږ ایمان زیات شي او د واقعي مؤمنانو صفات خپل کړو. الله سبحانه وتعالی فرمایلي دي:

﴿وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ (1) إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَاناً وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ (2) الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ (3) أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ﴾ [انفال: 1- 4]

ژباړه: که تاسو مؤمنان یاست، نو له الله او د هغه له رسول څخه اطاعت وکړئ. رښتیني مؤمنان هغه دي چې زړونه یې د الله تعالی د نوم په اورېدلو لړزیږي او کله چې دوی ته د قرآن ایاتونه تلاوت کېږي، ایمان یې زیاتیږي او پر خپل رب توکل کوي. هغه کسان چې لمونځ قایموي او څه مو چې ورکړي له هغو څخه (زموږ په لار کې) لګوي؛ داسې خلک رښتیني مؤمنان دي. هغوی یې د خپل رب لخوا له لوړو درجو او پراخې روزۍ څخه برخمن دي.

دوی د الله تعالی له هغه فطرت سره سم جنګېږي، چې خلک یې د همغه پر اساس پیداکړي دي. شیطانان د انسانانو په جامه کې دي او الله تعالی موږ ته امر کړی چې د شیطان د وسوسو څخه پیروي مه کوئ! الله تعالی فرمایي:

﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالاً طَيِّباً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ * إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ﴾ [168-169]

ژباړه: اې خلکو! د ځمکې حلال او پاک نعمتونه وخورئ او د شیطان پیروي مه کوئ، ځکه هغه ستاسو ښکاره دښمن دی. شیطان تاسو ته په بدو او ناوړه کارونو امر کوي او (تاسو اندېښمن کوي) ترڅو هغه شیان په الله تعالی پورې وتړئ، چې تاسې پرې نه پوهېږئ.

کوم څه چې په دغو بریدونو کې پېښېږي، دا هغه خبرې دي چې د ناپوهۍ او نادانۍ له مخې یې پر الله پورې تړي او ځانونه د ځمکې خدایان بولي. په صحیح مسلم کې له جابر رضی الله عنه څخه روایت دی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«إِنَّ إِبْلِيسَ يَضَعُ عَرْشَهُ عَلَى الْمَاءِ ثُمَّ يَبْعَثُ سَرَايَاهُ، فَأَدْنَاهُمْ مِنْهُ مَنْزِلَةً أَعْظَمُهُمْ فِتْنَةً، يَجِيءُ أَحَدُهُمْ فَيَقُولُ: فَعَلْتُ كَذَا وَكَذَا، فَيَقُولُ: مَا صَنَعْتَ شَيْئاً! قَالَ: ثُمَّ يَجِيءُ أَحَدُهُمْ فَيَقُولُ: مَا تَرَكْتُهُ حَتَّى فَرَّقْتُ بَيْنَهُ وَبَيْنَ امْرَأَتِهِ. قَالَ: فَيُدْنِيهِ مِنْهُ وَيَقُولُ: نِعْمَ أَنْتَ»

ژباړه: ابلیس خپل تخت د اوبو پر سر ږدي؛ وروسته خپل لښکر لېږي، (ترڅو خلک په فتنه کې واچوي) او هغه نفر یې تر ټولو ډېر ورته نیږدې دی، چې لویه فتنه رامنځته کړي. وروسته یې له لښکر څخه یو نفر ابلیس ته راشي او ورته وایي: پلانی او پلانی کار مې وکړ. ابلیس ورته وایي: هېڅ دې هم نه دي کړي. یو بل نفر یې راشي او ورته ووایي: پلانی مې تر هغې پرېنښود، ترڅو چې هغه او مېرمن  مې یې سره بېل کړل. ابلیس هغه خپل ځان ته نېږدې کوي او ورته وایي: ته تر ټولو غوره یې.

مسلمانه وروره! پام کوه چې تر ټولو لویه فتنه د کورنۍ پاشل، د ښځې او مېړه بېلول، د بچیانو بې‌برخلیکه کول او د ارزښتونو، فضایلو، عزت او پاکلمنۍ له منځه وړل دي.

اې مسلمانانو! د دغه ستر یرغل مخه یوازې د هغه خلافت دولت او د هغه د لښکر په وسیله نیول کېږي، چې د اسلام حمل کوونکی او د دعوت ساتونکی دی. په دې برخه کې هر مسلمان باید خپل مسوولیت ومني او هغه امانت ته باید ژمن وي، چې اسلام ورسپارلی دی:

«كُلُّكُمْ رَاعٍ وَكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ...»

ژباړه: تاسو ټول مسؤل یئ او د هغو کسانو په اړه پوښتنه درڅخه کېږي، چې تاسو يې مسوليت لرئ

د اسلامي امت پر ټولو نارینه او ښځو واجب ده، ترڅو د هغو پروګرامونو مخه ونیسي چې د اسلام د تخریب او له منځه تلو لپاره رامنځته شوي دي او له ټولو څخه غواړو چې د هغو مزدورو حاکمانو پر وړاندې ودرېږي، چې دین او ارزښتونو ته یې درناوی نه کوي؛ ځکه دا حاکمان ناوړه سرچینې او لوی خطرونه دي. که چېرې د دوی پر وړاندې د درېدو هڅه او اقدام ونه کړو، د الله تعالی له عذاب سره به مخ شو! رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایي:

«مَا مِنْ قَوْمٍ يُعْمَلُ فِيهِمْ بِالْمَعَاصِي هُمْ أَعَزُّ مِنْهُمْ وَأَمْنَعُ لَا يُغَيِّرُونَ إِلَّا عَمَّهُمْ اللَّهُ بِعِقَابٍ» ابن ماجه.

ژباړه: هر هغه قوم چې ګناه پکې وشي او دوی له ګنهکارانو څخه قوي وي، خو مخه یې ونه نیسي، الله تعالی دوی ټول په خپل عذاب اخته کوي.

له الرایه مجلې څخه

لیکوال: استاد سعیدالکریم

ژباړن: حبیب الله حبیب

بسم الله الرحمن الرحیم

(ژباړه)

هغه نړۍ چې ګڼو خدمتونو او د بېلابېلو توکو بې‌پایه اړتیاوو او مادیاتو ته پکې اړتیا ده، دولتونه د سترو ازادو بازارونو د رامنځته کېدو او د خدمتونو او سوداګریزو توکو د پراخې راکړې ورکړې هڅه کوي. همدارنګه دولتونه د داسې بازارونو رامنځته کېدو په لټه کې دي چې ګمرکي خنډونه او مالیاتي ستونزې ترې لېرې شي. دوی هڅه کوي چې پردۍ پانګونې او په پرېمانه پیسې راجذب کړي. په داسې یوه نړۍ کې چې دولتونه په یوه سیمه کې راټول شوي، هڅه کوي چې له یو بل سره په یو واحد اقتصادي بلاک کې یوځای شي، چې دا موخې پوره کوي او د اقتصادي تکامل کچې ته د رسېدو لپاره سوداګریزې اسانتیاوې رامنځته کوي؛ ترڅو په دې سره د اقتصادي قدرت درجه تر لاسه شي، چې په یوازې توګه داسې اقتصادي بلاک ته د یو دولت رسېدل ناشوني دي.

په نننۍ نړۍ کې تر لسو ډېر سوداګریز او اقتصادي بلاکونه شته چې همدغو موخو ته د رسېدو هڅې کوي. ځینو هېوادونو واقعي بریاوې تر لاسه کړې چې پر مټ یې د غړو هېوادونو اقتصادي کچه لوړه کړې او د یو شمېر نورو ځانګړو اسبابو له امله، چې پخپل ځای کې یې په اړه خبرې کوو، خپلو موخو ته په رسېدو کې نه دي بریالي شوي.

هغه سیمه‌ییز اقتصادي بلاکونه چې نن په نړۍ کې شته، لس بلاکونه یې یادولی شو، خو پنځه بریالي بلاکونه دا دي:

۱- اروپایي ټولنه: اروپایي ټولنه اوسمهال له ۲۷غړو څخه تشکیل شوې چې یې له «شینګن» سیمې سره یوځای شوي او په «یورو» یو پولي واحد راکړه ورکړه کوي. بهرني مسافر په یوه وېزه سره ټولو هېوادونو ته تللی شي. نو پر دغه اساس، هېڅ داسې ستونزه پکې نشته چې د خلکو د تګ راتګ او په بشپړې ازادۍ او ډېرې اسانتیا سره د سوداګریزو توکو د راکړې ورکړې خنډ شي.  

اروپايي ټولنې د تېرې پېړۍ په ۵۰مه لسیزه کې له شپږو دولتونو سره، چې له فرانسې، المان، ایټالیا، هالنډ، بلژیک او لوکزامبورګ څخه عبارت دي، خپل ماموریت پیل کړ. په دغو هېوادونو کې په پیل کې د ډبرو سکرو او اوسپنې بازار ازاد شو او د وخت په تېرېدو سره په اروپایي بازار بدل شو، چې په ټولو توکو کې ګډ بازار دی. تر دې وروسته د لودیځې اروپا نور هېوادونه لکه اسپانیا، پرتګال، ایرلنډ او بریټانیا هم دغه بازار ته دننه شول. دغه بازار نور هم پراخ شو چې د ختیځې اروپا نور هېوادونه لکه مجارستان، لهستان، بلغارستان، رومانیا، چک جمهوریت او سلواکیا هم ورسره یوځای شول او تل د پراختیا په حال کې دی.

په ۱۹۹۲م کال کې د «ماستریخت» د هوکړې تر لاسلیک وروسته د اروپا بازار پر اروپایي ټولنه بدل شو چې په دې سره اروپا په نړۍ کې له ۵۰۰میلیونه څخه د ډېرو کسانو لپاره د ستر بازار څښتنه شوه.

اروپایي ټولنې په اسانۍ سره په دې ټولنه کې دننه بېلابېلې نژادي او ژبنۍ ستونزې له منځته یوړې او ۲۴رسمي ژبې چې د نن ورځې اروپایان په دې ټولنه کې پر خبرې کوي، په رسمیت وپېژندې.

اروپایي ټولنې د غړو هېوادونو لپاره په اقتصادي او سوداګریزو پرمختګونو بسنه ونه کړه، بلکې د سیاسي اړخونو پراخوالي ته یې هم پوره پام وکړ. پر همدغه اساس، یو عمومي کمېسیون یې رامنځته کړ چې د خپلو هېوادونو د بهرنیو سیاستونو پر یووالي څارنه کوي او د ټولو غړو په استازیتوب یې واحد پارلمان رامنځته کړ. همدارنګه دې ټولنې د الزامي قوانینو د وضع کولو لپاره ټولو هېوادونو ته ګډې محکمې تاسیس کړې.

خو دغه سیاسي او قانوني اړخونه د اروپایي ټولنې په دولتونو لکه فرانسې، المان او بریټانیا کې د شخړو او ستونزو رامنځته کېدو لامل شول، چې له دې ټولنې څخه یې د بشپړې سیاسي خپلواکۍ غوښتنه کوله. دا چاره سبب شوه چې بریټانیا له دغې ټولنې څخه ووځي او په دې سره په فرانسه، المان، ایټالیا او اسپانیا کې هم سیالۍ او لانجې رامنځته شوې.

۲- د نفتا اقتصادي بلاک: دغه تړون د شمالي امریکا د دولتونو یعني د امریکا متحده ایالاتو، کاناډا او مکزیک تر منځ د ازادې سوداګرۍ لپاره دی. دغه اقتصادي بلاک په ۱۹۹۳م کال کې تاسیس شو او په درې ګونو دولتونو کې د سوداګریزو توکو ازادې راکړې ورکړې ته ځانګړی شو چې اوسېدونکي یې له ۴۵۰میلیونه تنو څخه ډېر دي او تر منځ یې هېڅ ستونزه نشته. خو د اروپایي ټولنې پر خلاف سیاسي اړخونه پکې نشته او کېدای شي دا موضوع یې له یادې ناحیې څخه د غوره‌والي لامل شوې وي.

۳- آسه آن بلاک: دغه بلاک د لودیځې اسیا دولتونو د همپالنې بلاک په نامه یادېږي او په دغه بلاک کې لس دولتونه لکه اندونیزیا، مالیزیا، برونټي، ټایلنډ، سنګاپور، ویتنام، لاوس، کمبودیا، فلیپین او میانمار پکې ګډون لري. دغه اقتصادي بلاک د تاسیس له پلوه لومړنی بلاک دی چې په ۱۹۷۶م کال کې تاسیس شو. دغه سوداګریز او فعال بلاک د دغو دولتونو لپاره دی او په مستقیم ډول په محسوس کوانټومي خوځښت سره د اقتصادي کچې په لوړولو کې بریالی شو او هغه یې د مخ پر ودې دولتونو په ردیف کې شامل کړ.

۴- د جنوب ګډ بازار بلاک: دغه بلاک د جنوبي امریکا دولتونو لپاره ځانګړی بلاک دی او لس دولتونه پکې شامل دي، چې له برازیل، ارجنټاین، اروګوای، پراګوای، شيي، پرو، بولیوي، کلمبیا، ونزویلا او اکوادور څخه عبارت دي. دغه بلاک په ۱۹۹۱ م کال کې تاسیس شو او د ودې له پلوه په نړۍ کې چټک اقتصادي بلاک یادېږي.

۵- د ارکیوم بلاک: دا د «کاراییب» سیمې دولتونو ګډ بازار دی او ۱۲مخ پر ودې دولتونه پکې شامل دي چې له ډلې څخه یې هاییتي، جاماییکا، ګرانادا، سورینام او نور واړه هېوادونه دي. دغه اقتصادي بلاک له دغو هېوادونو سره مرسته کړې چې په نسبي بڼه د کمزورو او کوچنیو دولتونو په توګه خپل اقتصاد ته وده ورکړي؛ خو په دغه بازار کې یې شتون له دغو دولتونو سره مرسته کړې چې په کور دننه د لوږې او بېکارۍ له ډېرېدو څخه وژغورل شي؛ څنګه چې دغه موضوع په کوچنیو دولتونو کې په ورته سیمو کې رامنځته کېږي.

نابریالي او متزلزل پنځه اقتصادي بلاکونه دا دي:

1- د اوراسیا اقتصادي ټولنه: دغه ټولنه په ۲۰۱۴م کال کې تاسیس شوه او پنځه دولتونه، روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان او قرغیزستان پکې شامل دي. دغه بلاک د روسیې د ولکې او په روسیه پورې د غړو هېوادونو د نیمه مطلق سیاسي تړښت له کبله بریا ته ونه رسېد.

۲- سیمه‌ییز اقتصادي بشپړ مشارکت: دغه مشارکت په ۲۰۲۰ م کال کې اعلان شو او له ۱۵دولتونو څخه تشکیل شو. لس هېوادونه یې د «آسه آن» په بلاک کې شته او پنځه نور یې چین، جاپان، اسټرالیا، نیوزلنډ او جنوبي کوریا دي. د دغه بلاک د ماتې علت د پرمختللو او سترو دولتونو شتون دی چې ګټې یې په ټکر کې دي او سیاسي لیدلوري یې یو له بل سره جوړ نه دي. چین هڅه کوي چې د خپل اقتصادي قدرت له امله پر دغه بلاک واکمن شي، خو د چین رقابت له یوه پلوه او له جاپان، اسټرالیا، نیوزلنډ او جنوبي کوریا سره سیالي له بل لوري د دې سبب شوې چې دغه بلاک ناکام شي.

۳- د لودیځې افریقا دولتونو اکواس بلاک: دغه بلاک د خپلو دولتونو په منځ کې د یو ګډ بازار په توګه په ۱۹۷۵م کال کې تاسیس شو او د بریټانیا پلوو شپږو هېوادونو لکه نایجیریا، غنا، کنیا، ګامبیا او سیرالیون سره یې پیل غوره و او په جزیي بڼه بریالی شو. وروسته فرانسې خپل پلوي هېوادونه لکه مالي، سنګال او نور دغه بلاک ته ورداخل کړل. پر همدغه اساس، د دغه بلاک غړي هېوادونه ۱۵ته ورسېدل چې اوسېدونکي یې شاوخوا ۳۵۰ میلیونه وو. تر دې وروسته فرانسې هڅه وکړه چې د بریټانیا د اکو پولي واحد تر څنګ خپل افریقایي فرانک پولي واحد هغه ته دننه کړي. نو د دواړو ډلو تر منځ لانجه رامنځته شوه او پر بلاک یې سیاسي برید وکړ. سیاسي نښتې پیل شوې او بلاک ناکام شو، چې له سیاسي او سوداګریز پلوه کمزوری شو.

۴- د ختیځې افریقا بلاک: دغه یو ګډ او نوی بازار دی چې په ۲۰۱۰ م کال کې تاسیس شو. په دغه بلاک کې د ختیځې افریقا اوه هېوادونه کنیا، تانزانیا، اوګاندا، بوروندي، روانډا، کانګو او جنوبي سوډان شامل دي. کېدای شي دلیل یې په جنوبي سوډان او کانګو کې د کورنیو جګړو پیل او د هغوی د اقتصادونو کمزورتیا وي.

۵- د جنوبي افریقا د پراختیا بلاک: دغه بلاک ګډ بازار دی چې په ۱۹۹۲ م کال کې تاسیس شوی. په دغه بلاک کې نهه دولتونه لکه انګولا، بوتسوانا، مالاوي، موزامبیک، تانزانیا، زامبیا، زممبابوې، لسوتو، اسواتیني او یو شمېر نور منزوي هېوادونه شامل دي، چې په نورو هېوادونو کې بند پاتې دي. دغه اقتصادي بلاک د ډېرو دغو دولتونو د اقتصادي کچې په لوړولو او له لوږې څخه د هغوی په ژغورلو کې بریالی نه شو.

دا په نړۍ کې شته سیمه‌ییز مهم اقتصادي بلاکونه دي چې ډېری اسلامي هېوادونه لکه ټول عربي دولتونه، پاکستان، بنګله دېش، ترکیه او ایران کې پکې نشته؛ څنګه چې دغه هېوادونه پر دې نه دي توانېدلي چې د خپل ځان لپاره اقتصادي بلاکونه جوړ کړي او همدې موضوع یې ځواک کمزوری کړی او هغوی یې په نورو پورې تړلي دي.

الرایه جریده: ۴۲۶مه شماره

لیکوال: استاد احمد «الخطوانی»

ژباړه: بهیر «ویاړ»

بسم الله الرحمن الرحيم

د تاریخ ځواک ته په پراخه کچه په کمه سترګه کتل شوي. د دې سبب دا فکر دی چې ګواکي تېر باید د راتلونکي ټاکونکی نه وي. ننی انسان له دغه فکر څخه د سپکاوي احساس کوي چې تېر باید د ده اوس او راتلونکی تعریف کړي؛ غواړي له دغه فکر څخه مخ واوړي او وایي چې دا فکر د انتخاب، د خپل راتلونکي ټاکلو او په اوس کې د خپلو پرېکړو کولو پر ضد دی.

خو په دې اړه چې د تېر لخوا د راتلونکي تعریفول د انتخاب د فکر ضد چاره ده، ناسم تعبیر شوی. تېر د انتخاب په پروسه کې هرو مرو په پام کې نیول کېږي. د نن په اړه پرېکړه کولو کې خپل تېر ته نظر اچوو او ګورو چې ایا داسې یو حالت تېر شوی چې ورته پرېکړې پکې شوې که نه؛ که تېر شوی وي، پایلې يې څه وې. که نه وي تېر شوی، نو ولې په تېر کې له ورته پرېکړو ډډه شوې. پایلې یې څه وې؟ نو تاریخ یو لارښود دی، یو ښوونکی دی. ان تر دې لوړ ارزښت لري. ښايي پر موږ د تاریخ تر ټولو ځواکمن اغېز دا وي چې دا ټاکي چې موږ څوک یو. تاریخ زموږ لومړی هویت دی. تاریخ له «موږ» څخه زموږ لومړنی برداشت دی. تاریخ «زه» دی، ځکه ځان مې پکې پېژندلی. دا خبره هم د افرادو لپاره صدق کوي او هم د ملتونو لپاره.

البته موږ تاریخ پرېښودلی شو؛ ځکه اوس او راتلونکی د پخواني نه، بلکې د ننني نسل په انتخابونو پورې اړه لري. همدارنګه کولی شو پر خپلو پخوانيو هویتونو سترګې پټې کړو؛ ځکه تاریخ یوازې زموږ لومړنی هویت ټاکي. بلاخره موږ خپل هویت د خپلو فکري عقایدو له مخې انتخابوو.

هند، پاکستان او کشمیر هم خپل تاریخ لري. د هند نیمې وچې مسلمانانو پرېکړه وکړه چې نور د هندو حکومت تر بې عدالتۍ او ظلم لاندې ژوند نه شي کولی. داسې یو دولت یې غوښت چې په هغه کې حاکمیت د اسلام او اسلامي قوانینو وي او دغه راز واک او اقتدار په مسلمانانو پورې اړه ولري. په دغو غوښتنو کې دغو مسلمانانو له تاریخ څخه هم الهام اخیستی و؛ په هند نیمه وچه کې د پېړیو لپاره د مسلمانانو د حاکمیت تاریخ.

د پاکستان ډېری اوسنۍ ستونزې په تاریخ او زموږ د انتخابونو او پرېکړو په څرنګوالي پورې اړه لري. پاکستان باید لوېدیځې اروپا تاریخي تجربه وڅاري او سیکولرېزم د خپل دولت د ایډیالوژۍ په توګه ومني؟ او که مسلمانان باید خپل زرین تاریخ وڅاري او د خلافت د بیا تاسیس غوښتنه وکړي؟

کشمیر یوه تاریخي مسله ده؛ ځان ته د یوه بېل دولت جوړولو لپاره د مسلمانانو مبارزه. کشمیر ته د لوېدېځې اروپاه د تاریخ له زاویې هم کتل کېدی شي. دا په موږ پورې اړه لري چې د کشمیر مسلې ته له کومې زاویې ګورو؛ له پاکستاني سیکولر زاویې او که د اسلامي ورورلۍ له زاوې. که لومړۍ زاویه وټاکو، نو یو انتخاب لرو؛ دا چې له هند سره سوله وکړو، په دې توګه ازاد کشمیر خپلوو او د جمو کشمیر مسلمانان تر هندو حاکمیت لاندې محکوم پرېږدو. که له دویمې زاویې ورته وګورو؛ نو کوم انتخاب نه لرو. ځکه هر حالت چې وي، مسلمان خپل بل مسلمان ورور یوازې نه پرېږدي. تر څو چې د کشمیر خلک له ستونزو سره مخ وي، سوله به نه کېږي او تر څو چې ټول کشمیر ازاد شوی نه وي، هېڅ جوړجاوړی به نه کېږي.

تاریخ هېڅکله له پامه نه شو غورځولی؛ ځکه چې قطعي نه دی. تاریخ موږ د کوم کار کولو ته نه اړباسي. یوازې په انتخابونو کې مرسته راسره کوي. بلاخره دا زموږ انتخابونه دي چې اوس او راتلونکی مو ټاکي، نه تاريخ.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

انجنیر معز – ولایه پاکستان