Ayan Şirketinde Ortaklardan Biri Kâr Payına Ek Olarak Belli Bir Ücret Karşılığında İşçi Olarak Çalışabilir Mi?
- |
- İlk yorumlayan ol!
- yazı boyutu yazı boyutunu küçült Yazı boyutu büyüt
بسم الله الرحمن الرحيم
Soru:
es Selamu Aleykum kerim Şeyhimiz,
Allah Subhânehu ve Teâlâ sizi muvaffak eylesin.
Benim bir sorum olacak. İki kişi bir arabaya ortak olur, birinci taraf üçte iki, ikinci taraf da üçte bir ve bizzat arabada çalışmak üzere bir anlaşma yaparlarsa, bu, şeran caiz midir, değil midir? Kısaca onların arasındaki kar oranı şöyledir: İkinci taraf arabanın net karında üçte bir payına ek olarak şoförlük maaşı da alacak. İkinci taraf ise net kardan üçte iki payı olacak. İşte böyle bir anlaşma caiz midir? Allah Subhânehu ve Teâlâ mükâfatınızı artırsın.
Cevap:
Aleykum'us Selam ve Rahmetullahi ve Berakâtuh
İki tür şirket vardır: Emlak şirketi ve sözleşme şirketi.
Örneğin bir arabaya ortak olmak gibi şirket türüne, emlak şirketi veya "Ayan şirketi" denir. Sözleşme şirketine gelince, mudarebe ve inan şirketi gibi ticari şirketlerdir.
1- Sözleşme şirketinde emek ortaktır ve sözleşme emek üzerinde olmuştur. Emek, kar oranından belli bir paya sahiptir ve emek şirkete ortaktır. Bu gibi durumda emek karşılığında bir ücret almak caiz değildir. Çünkü üzerinde anlaşmaya varılan kâr yüzdesi ve zarar da paradan olmak koşuluyla emek şirkete ortaktır ve dolayısıyla emek d şirkete aittir.
2- Emlak "Ayan" şirketinde, sözleşme ayan veya mülk üzerine yapılır. Ortaklık, emek üzerinde değil, ayan üzerinde meydana gelmiştir. Bu nedenle ayan şirketinde ortaklardan birinin şirketteki emeği karşılığında bir ücret alması caizdir. Ortaklık bir araba üzerinde olduğunda sürücü, ücretli olarak çalışabilir. Ama sürücünün ücreti, kârdan sayılmaz. Çünkü ücretli, üzerinde anlaşılan ücreti çalışmasından dolayı almaktadır. Eğer ücret kara bağlanırsa, o zaman ortada kar diye ve bu duruma göre de ücret diye bir şey olmaz. Bu ise, şeran caiz değildir. Çünkü ücretli, ister şirket kazansın, isterse kazanmasın çalışması karşılığında ücreti hak eder. Dahası, ister kazansın, isterse kazanmasın onun ücreti şirketin sermayesinden verilir.
İbn-i Mace Süneninde Abdurrahman ibn Zeyd ibn Eslem'den, babasından, Abdullah ibn Ömer'den şöyle rivayet etti: Rasûlullah SallAllahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
أَعْطُوا الْأَجِيرَ أَجْرَهُ، قَبْلَ أَنْ يَجِفَّ عَرَقُهُ "Ücretlinin ücretini daha onun alnının teri kurumadan hemen verin."
Buna göre sorduğunuz sorunun cevabı şöyledir: Ayan şirketinin ortaklarından birinin, ortaklar arasında yapılan anlaşmaya göre kar payına ek olarak ve zarar da herkesin koyduğu paradan olmak koşuluyla çalışması karşılığında belli bir ücret alması caizdir.
Kardeşiniz Ata İbn Halil Ebu Raşta
Facebook sayfasının linki: