(ترجمه)
سوال:
«یکی از مسئولین برجستۀ حزبی گفت که قرار است دو حزب بزرگ پاکستان "الرابطه و الشعب" روز دوشنبه برای گفتگو در مورد تشکیل حکومتی ائتلافی پس از انتخاباتیکه نتیجۀ قاطع درپی نداشت، در میان نوسانهای سیاسی و اقتصادی کشور، دور هم جمع شوند.» (منبع: رویترز، 19 فبروری 2024م) لازم به ذکر است که انتخابات پاکستان پس از تأخیری، به تاریخ 8فبروری 2024م برگزار گردید. سوال اینست که آیا دیدار روز دوشنبه که در فوق یاد شد، به هدف دور نمودن وابستهگان تحریک انصاف از حاکمیت است؟ سوال دیگر این که آیا اتهامات تزویر و دستکاری در انتخابات واقعیت دارد؟ و دیگر اینکه اوضاع پاکستان اینک پس از انتخابات به کدام جهت خواهد رفت؟
جواب:
انتخابات پاکستان پس از تأخیر چند ماهه برگزار گردید. «نتایج نهائی که روز یکشنبه منتشر گردید، نشان داد که کاندیدان مستقل، 101 کرسی را به دست آوردند؛ در حالیکه حزب مسلم لیگ پاکستان -شاخۀ نواز نوازشریف، نخستوزیر پیشین- 75 کرسی، حزب مردم که توسط بلاول بوتو زرداری رهبری میشود، 54 کرسی و حرکت قومی متحد 17 کرسی را به دست آوردند.» (منبع: الجزیره نت، 11 فبروری 2024م) این در حالی است که انتظار میرفت این انتخابات، پاکستان را پس از مرحله دشوار و پرآشوب، که منجر به سلب اعتماد پارلمان از حکومت عمران خان و برکناری وی به تاریخ 9 اپریل 2022 گردید و پس از وی شهبازشریف، برادر نوازشریف، یکی از اعضای حزب مسلیم لیگ شاخۀ نواز، به صفت نخستوزیر تعیین گردید. پس از آن بود که اعتراضهای گسترده، سراسر پاکستان را فراگرفت.
اینکه اوضاع پاکستان اینک پس از انتخابات به کدام جهت خواهد رفت، در این خصوص باید امور زیر را بررسی نمود:
1. پاکستان یکی از مهمترین سرزمینهای اسلامی به شمار میرود؛ حجم عظیم بشری "250 ملیون نفوس"، آن را تبدیل به یکی از ذخایر بزرگ بشری نموده که در پیشبرد کاروان اقتصادی و نیز فراهم نمودن نیروی بشری برای اردو، نقش بس بزرگ دارد. پس پاکستان یکی از سرزمینهایی است که از نیروی بشری و نظامی عالی و نیز موقعیت استراتیژیک برخوردار میباشد.
2. پاکستان در حال حاضر یکی از سرزمینهای فقیر جهان به شمار میرود و این در حالی است که این سرزمین دارای زمینهای زراعتی حاصلخیز و آب فراوان میباشد، تواناییهای صنعتی بالا دارد، نیروی بشری کافی برای به حرکت دراوردن بزرگترین اقتصادهای جهان را دارد. دلیل فقر موجود در پاکستان، سیاستهای ناکامی است که امریکا در پس آن قرار دارد؛ چنانچه فساد مالی و اداری و نیز همهگیر شدن بیماری، اعتماد به بیگانهگان مانند چین و امریکا، از هرگونه تلاش برای پیشرفت اقتصادی جلوگیری مینماید. چنانچه فاجعۀ ناشی از سرازیر شدن سیلابهای ویرانگر سال 2022م، که منجر به ویرانی زمینهای زراعتی گردید و دولت نتوانست هیچگونه راهحل مؤثری پیدا نماید، در کنار ناکامی اقتصادی موجود، چندین دهه است که ناکامی در تمام عرصههای حکومتداری، یکی از برجستهترین ویژگیهای حاکمیت پاکستان به شمار میرود.
3. روحیۀ جهادی اسلامی در پاکستان به گونهای رشد نمود که سراسر جهان را به وحشت انداخت و این روحیه پس از بالا گرفتن قضیۀ کشمیر و نیز اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی و سپس توسط امریکا، رشد نمود. حوادث فراوانیکه طی چندین دهه رخ داد، روحیۀ محکم و سخت جنگی را برملا نمود که ریشه در اعماق عقیدۀ اسلامی مردم پاکستان دارد؛ چنانچه حرکتهای متعدد اسلامی جهادی به هدف آزادسازی کشمیر و افغانستان در این سرزمین شکل گرفت، فراخوانها برای یاری رسانیدن به مسلمانان در سراسر جهان در همین سرزمین صورت گرفت، جریانهایی را که غرب آن را اسلام سیاسی میداند و مشهورترین آن دعوت به هدف برپایی خلافت میباشد، در پاکستان ریشههای عمیق پیدا نمودند. تمام این موارد باعث گردید رشد اسلامخواهی در پاکستان، به علاوۀ همسایۀ آن "افغانستان"، این سرزمین را پس از خاورمیانه تبدیل به دومین مرکز ثقل سیاسی اسلامی نماید.
4. اردوی پاکستان یک قدرت نظامی عظیم و مجهز با سلاحهای کشنده و تواناییهای هستهای به شمار میرود که جهان به شدت از آن حساب میبرد. کشمکش طولانی میان هند و پاکستان باعث گردیده امریکا اردوی پاکستان را به جانب جنگ داخلی سوق دهد و آن را تحریک مینماید تا با گروه طالبان، که در سال 2021م در افغانستان به قدرت رسید، برخورد نموده و با یکدیگر درگیر شوند. در این اواخر امریکا سعی دارد اردوی پاکستان را حتی در مرزهای ایران نیز فعال و درگیر نماید و تمام این تلاشها به این هدف صورت میگیرد که هند بتواند در استراتیژی امریکا برای جلوگیری از رشد چین سهم بگیرد و چین را سرگرم دغدغۀ احتمال درگیرشدن با هند نماید. پیش از همۀ این موارد، امریکا موفق شده بود در جریان اشغال افغانستان در میان سالهای 2001 تا 2021م، پاکستان را تبدیل به گذرگاه خود به جانب افغانستان نماید، اما با وجود تمام این موفقیتها، بازهم چشم امریکا حتی برای یک لحظه هم از خطرهای استراتیژیک موجود در اردوی پاکستان غافل نگردیده و به همین دلیل بود که بایدن، رئیسجمهور امریکا، پاکستان را «یکی از خطرناکترین دولتهای جهان» نامید. (منبع: یورو نیوز عربی، 15 اوکتوبر2022م) امریکا در حالی از جانب اردوی پاکستان احساس نگرانی میکند که رهبری نظامی و سیاسی این سرزمین سراپا در خدمت آن قرار داشته و به سادگی از سیاستهای امریکا استقبال مینمایند.
5. یکی دیگر از مواردیکه به اهمیت پاکستان میافزاید، اینست که چین، به عنوان رقیب برجسته جهانی امریکا با چشم خاصی به پاکستان مینگرد، چنانچه سعی دارد پاکستان را علیه هند کمک کند، کمکهای تسلیحاتی به پاکستان میدهد و دهها ملیارد دالر را به گونۀ قرضه و بعضاً به گونۀ کمکهای بلاعوض در پاکستان سرمایهگذاری میکند تا از این طریق به زیربناها، راههای مواصلاتی، بندرها و صنعت پاکستان کمک نماید. هرچند زمام امور حکومت در پاکستان در دست امریکا قرار دارد، بازهم تلاشها و سرمایهگذاریهای چین در پاکستان را با دیدۀ شک و تردید میبیند.
6. با توجه به حقایق فوق، نخستین مسألهای را که در هنگام بررسی حوادث سیاسی در پاکستان باید در نظر گرفت، اینست که "رأسالکفر، امریکا" برای تسلط و نفوذ در داخل پاکستان، تمرکز خود را بالای اردو و رهبری نظامی آن قرار داده و این را اساسیترین کار لازم میداند. یکی از برجستهترین نشانههای تسلط امریکا بالای اردو و رهبری نظامی پاکستان اینست که توانسته آن را از کشمکش و جنگ با هند دور نماید؛ در حالیکه اقدامات تحریکآمیز هند در کشمیر همچنان ادامه دارد؛ حتی پیوسته درحال گسترش نیز هست. یکی دیگر از این نشانهها اینست که اردوی پاکستان به جنگ داخلی روی آورده و در شمال غرب پاکستان درگیر جنگ برای ازبین بردن مجاهدینی میشود که در جریان اشغال افغانستان توسط امریکا، برادران مسلمان افغان شان را یاری مینمودند. یکی دیگر از نشانههای مذکور، درگیریهایی است که هرازگاهی با افغانستان به راه میافتد. نشانۀ دیگر این است که جنگ امریکا در افغانستان کاملاً از پاکستان میگذشت. بنابر این، تسلط داشتن امریکا بالای رهبری اردوی پاکستان، دولت پاکستان را تبدیل به دولتی مزدور برای امریکا نموده است.
7. اردوی پاکستان دولت را به صورت کامل زیر تسلط خود دارد و در امور سیاسی و حزبی دخالت مینماید و هرگاه اوضاع از کنترل بیرون شود، با راهاندازی کودتای نظامی مداخله نموده و حکام را برکنار مینماید؛ چنانچه حکومت پاکستان مدتها میان دو حزب سیاسی، یعنی حزب مسلم لیگ و حزب مردم دست بدست میشد. حزب اول به عنوان راستگرا و دوم به عنوان حزب چپگرا شناخته میشد و مسلم لیگ از حمایت گستردهای در اقلیم پنجاب و حزب مردم از حمایت گسترده در اقلیم سند برخوردار بود. به دلیل ناکامی این دو حزب در طول تاریخ و آلوده شدن رهبرانِ هردو حزب در فساد و تبدیل نمودن رهبری احزابشان به چیزی شبیه به ملکیت فیودالیزم که منجر به ناکامی مزمن و نارضایتی بزرگی در داخل پاکستان گردیده بود و مردم را به جانب جریانهای اسلام سیاسی جهت میداد، اردو به این نتیجه رسید تا این معادله را تغییر دهد. همان شد که عمران خان را بر سر قدرت آورد؛ کسیکه رهبر حزبی بود که در آن زمان شهرت و گستردگی چندانی نداشت، حزب تحریک انصاف. وی صدایش را علیه فساد بلند نمود و این در حالی بود که اتهامات بزرگ فساد مطرح گردیده بود و محاکمی برای نخستوزیر اسبق، نواز شریف رهبر، حزب مسلم لیگ راهاندازی گردیده بود تا این که تحریک انصاف آرای پارلمان را به دست آورد و به این ترتیب، عمران خان در سال 2018م نخست وزیر پاکستان شد.
8. محکمههای پاکستان نوازشریف، حاکم اسبق را به اتهام فساد تحت تعقیب قرار داده بودند و او در ماه جون سال 2017م در پی محکومیتاش توسط دادگاه عالی به اتهاماتی مربوط به گریزمالیاتی و عدم شایستگی در منصب نخستوزیری از این منصب استعفا نمود و در ماه جولای سال 2018م به اتهام فساد محکوم به 10سال حبس گردید. «نوازشریف، نخستوزیر سابق پاکستان، قمر جاوید باجوا، فرمانده اردو را متهم نمود که حکومتاش را سقوط داده و بالای قوۀ قضائیه فشار آورده و حکومت کنونی را در انتخابات سال 2018م به رهبری عمران خان برسر قدرت آورد.». (منبع: رویترز 17 اوکتوبر 2020م) بنابر این، برکناری نوازشریف و محاکمه نمودن وی و نیز راهاندازی انتخابات در حالیکه شریف پشت میلههای زندان قرار داشت، با تصمیم اردو صورت گرفت و آوردن عمران خان برسر قدرت بدون در نظرداشت دو حزب فوق با سابقۀ طولانی در پاکستان نیز طبیعتاً با فیصله و تصمیم اردو صورت گرفت.
9. نوازشریف که در حال سپری نمودن مجازات زندان میباشد، اجازه یافت تا برای معالجه به انگلیس سفر نماید و با وی توافق صورت گرفت که اجازۀ سفر به این شرط برایش داده میشود که بعد از معالجه برگشته و دورۀ محکومیت خویش را کامل نماید. اما زمانیکه اردو عمران خان را از قدرت برکنار نمود، «که جزئیات آن را در سوال و جوابی زیر عنوان "امریکا و تبدیل نمودن مزدورانش در پاکستان" به تاریخ 5 شوال 1443هـ.ق./5 می2022م توضیح داده بودیم»، تمام موانعی که در برابر برگشتن نوازشریف قرار داشت، برطرف نمود. پس از آنکه عمران خان در سال 2022 برکنار شد، برادر شریف، "شهبازشریف" به عنوان نخستوزیر موقت تا برگزاری انتخابات تعیین گردید. به علاوۀ آن، محکمۀ اسلامآباد فیصلهای را منتشر نمود و در آن گفت که نوازشریف تا زمان برگشتاش به پاکستان با ضمانت آزاد میباشد و پارلمان نیز در ماه جون سال 2023م قانونی را صادر نمود که بر اساس آن، عدم صلاحیت کاندیداتوری برای عضویت پارلمان از مادام العمر به 5 سال کاهش یافت و این قانون جدید برای نوازشریف فرصت میداد تا به پاکستان برگشته و خوداش را کاندید نماید. به این ترتیب، نوازشریف از خارج برگشت و در محکمه حاضر گردید تا از اتهاماتیکه علیه او وجود داشت، تبرئه شود و در انتخابات رقابت نماید. (منبع: اندپندنت عربی، 27 اکتوبر 2023م) و چنین هم شد! به این ترتیب، نوازشریف یک بار دیگر به صفت یک سیاستمدار "پاک" وارد میدان شد و از طریق حزباش، "مسلم لیگ" در انتخابات کاندید گردید و این در حالی بود که برادراش شهباز، حکومت موقت را رهبری مینمود و بر انتخابات نظارت داشت. «شریف پس از چهارسال تبعید در لندن در هنگام برگشت به پاکستان در اکتوبر گذشته از حمایت اردو برخوردار شد.» (منبع: اندپندنت عربی، 10 فبروری 2024م) همچنین در همین منبع آمده که «از جانب دیگر، گمان میرود که نوازشریف پس از "توافق" با دستگاه نظامی، مجدداً وارد دستگاه دولت شده و برای بار چهارم سمت نخستوزیری را خواهد گرفت. دو حزب "انصاف" و "مردم" وی را متهم مینمایند که استقبال رسمی که از نوازشریف در هنگام برگشتاش صورت گرفت، خود دلیل وجود تفاهم میان او و دستگاه نظامی میباشد.»
10. این بود در مورد نوازشریف... و اما در خصوص عمران خان باید گفت که او در حال حاضر در زندان به سر میبرد و حکم زندان وی بر اساس اتهامات متعددی صادر گردید و به همین سبب بود که از کاندید شدن در انتخابات محروم گردید و حزباش "حرکت انصاف" نیز به عنوان یک حزب سیاسی از انتخابات محروم گردید. به این ترتیب، روشن میشود که محاسبات و موازین سیاسی در پاکستان چگونه تغییر مینماید؛ چنانچه عمران خان در حال حاضر(در2024) به دلیل تغییر محاسبات اردو در همان جایی قرار گرفته که نوازشریف در سال 2018 قرار داشت و نوازشریف پس از آنکه تمام موانع از برابر او دورکرده شد، مجدداً به صدارت رسیده و این واقعیتها نشان میدهد که رهبری اردوی پاکستان چگونه انتخابات پارلمانی را به بازی میگیرد و چگونه با این احزاب سیاسی که برای رسیدن به قدرت، رضایت اردو را اساس قرار میدهند، بازی میکند. دیدیم که رهبر اردو، نوازشریف را زندانی نمود و عمران خان را به قدرت رساند؛ سپس عمران خان را زندانی کرد و نوازشریف را مجدداً برگرداند! به این ترتیب است که بر اساس تمایلات امریکا و به هدف رسیدن به چوکی قدرتیکه پایههای سست و ناپایدار دارد، رهبران سیاسی احزاب به بازی گرفته میشوند! و زمانیکه نقششان به پایان میرسد، از صحنه دور انداخته میشوند و یاهم پشت میلههای زندان فرستاده میشوند!
11. شکی نیست که این رهبری اردو است که دولت را در اختیار دارد و با استفاده از طروق گوناگون، انتخابات را مهندسی مینماید؛ چنانچه اعتراف صورت گرفت که تماسهای تلفونی و انترنت برخی مناطق را قطع کردند و دولت ادعا نمود که این کار به هدف جلوگیری از هرج و مرج در روز انتخابات صورت گرفته است. دولت همچنین به خواست و لزوم دید خود و بر اساس احصائیهای که از نفوذ مناطق ارائه میدهد، مراکز رأیگیری را مشخص مینماید و به این ترتیب میتواند تعداد مراکز رأیگیری را به نفع احزاب مورد نظرش کم یا زیاد نماید! چنانچه انتخابات از ماه آگست 2023م به این ادعا که قرار است مراکز رأیگیری بر اساس احصائیۀ جدید نفوذ تنظیم و ترتیب گردد تا فبروری 2024م به تعویق افتاد. با این حساب، رهبران احزاب که به ترتیب بر سرقدرت میآیند، همه مکلف اند از امریکا تبعیت نموده و در خدمت آن قرار داشته باشند و هرگاه کسی از این نظم و خطمش امریکا سرپیچی کند و یا در این راستا تلاشی به خرج دهد و یا با اردو سرناسازگاری بگیرد، فوراً دسیسههایی علیه او به راه میافتد که نمونههای آن را دیدیم و محکمههای فساد برایش برگزار مینمایند تا اینکه سرانجام او را پشت میلههای زندان قرار دهند. بناءً تمام این احزاب زیر چتر رهبری نظامی اردو فعالیت میکنند و رهبری اردو خود مزدور امریکاست. احزاب مذکور در میان خود رقابت مینمایند تا اردو در نتیجه این رقابت، مناسبترین حزب را برای مرحلۀ بعدی برگزیند.
12. نکتۀ دیگر اینست که رهبری اردو اجازه میدهد در اعلان نتایج اختلاف نظرها و زدوبندها صورت گیرد تا چنین وانمود شود که انگار اردو بالای نتایج انتخابات تسلط ندارد! چنانچه «نوازشریف و عمران خان که هردو در گذشته سمت نخستوزیری را در پاکستان داشتند، در روز جمعه اعلان نمودند که در انتخابات نهایی پیروز گردیده اند.» (منبع: اندپندنت عربی، 10 فبروری 2024م)، طوریکه حزب "تحریک انصاف" کاندیدان احزاب مستقل، 101 رأی داشته اند و اکثریت مطلق آنان به این حزب وابسته میباشند و این بیشترین میزان آرائی را تشکیل میدهد که یک کتله میتواند به دست آورد و این میزان از رأی به حرکت انصاف اهلیت این را میدهد که روند تشکیل حکومت را در اختیار بگیرد؛ اما حزب "مسلم لیگ" به رهبری نوازشریف که 75 چوکی پارلمان را به دست آورده ادعا دارد که به صفت یک کتله در این انتخابات برنده است و این همان چیزی است که رهبر اردو به آن اشاره نمود آنگاه که از تمام احزاب سیاسی "دارای کتلههای سیاسی" خواست انسجام و وحدت خود را در برابر هرج و مرج حفظ نمایند، به این معنا که حرکت انصاف، که حزب عمران خان میباشد، با وجود این که بیشترین چوکیهای پارلمان را به دست آورده، اما این چوکیها از نظر رسمی سهم کاندیدان مستقل به شمار میرود و نه از کدام کتلۀ سیاسی. میماند کتلۀ نوازشریف که "قانوناً" مستحق شمرده میشود و میتواند روند تشکیل حکومت را از طریق ائتلاف با سایر احزاب به دوش گیرد.
13. هرچند برخی از مسئولین اعتراف نمودند که در انتخابات "تقلب" صورت گرفته؛ «اسلامآباد-لیاقت علی نمایندۀ حکومت در شهر راولپندی در جنوب شرق اسلامآباد پذیرفت که در نتایج انتخاباتی که زیر نظر او در شهر راولپندی برگزار گردید، تقلب صورت گرفته است.» وی افزود: ما کاندیدان مستقل را که مابین 70 تا 80 هزار رأی به دست آورده بودند، با علاوه نمودن برگههای تقلبی شکست دادیم. لیاقت علی در نامهای که با دستخط نوشته شده گفته که به زودی از سمتاش استعفا خواهد داد؛ زیرا در جنایت خطرناکی که همانا تقلب در انتخابات سال 2024 است، دخیل میباشد. کمیتۀ انتخاباتی پاکستان در واکنش به ادعاهای لیاقت علی گفته که "اتهاماتی وارده علیه خود و رئیس خود را به شدت رد میکند". کمیتۀ مذکور افزود: «اما کمیتۀ انتخاباتی در زودترین فرصت ممکن در این خصوص تحقیق خواهد نمود.» (منبع: الجزیره، 17 فبروری 2024)
باوجود این همه، وقتی رهبر اردو نوازشریف را از زندان بیرون آورد و به او اجازه داد خوداش را در رأس حزباش کاندید نماید، خود به این معناست که قصد دارد زمینۀ رسیدن او به نخستوزیری را فراهم آورد. «یک مسؤول برجستۀ حزبی در اظهارتی گفت قرار است دو حزب بزرگ پاکستان "مسلم لیگ و مردم" روز دو شنبه با یکدیگر دیدار نموده و در خصوص تشکیل حکومتی ائتلافی پس از انتخاباتی با نتایج غیر قاطع و در میان عدم ثبات سیاسی و اقتصادی کشور، گفتگو نمایند. این گفتگوی در روز دوشنبه، پنجمین دور گفتگوها به هدف تشکیل حکومت ائتلافی خواهد بود. در حال حاضر گفتگوهایی جریان دارد به هدف قناعت دادن حزب مردم تا به حکومت پیوسته و در چهارچوب چندین پیشنهاد برای تقسیم قدرت میان دو حزب، سمت چند وزارت را بپذیرد. احتمال میرود حکومت جدید با تنشهای سیاسی بیشتری مواجه گردد؛ زیرا اعضای مستقل پارلمان که از حمایت عمران خان نخستوزیر پیشین که در حال حاضر در زندان به سر میبرد، بزرگترین مجموعۀ پارلمان را تشکیل میدهند.» (منبع: رویترز، 19 فبروری 2023م) پس رهبری اردو هرکی را بخواهد امروز برنده قرار میدهد و فردایش او را بازنده اعلان نموده و روانۀ زندانش میکند و این بازی را پیوسته ادامه میدهد.
﴿أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ﴾ [نحل: 59]
ترجمه: بدانيد كه چه بد قضاوت مىكنند.
14. این بازی گستردهای که توسط رهبری نظامی مزدور و وابسته به امریکا در پاکستان با حکومتداری صورت میگیرد، طوریکه فضای هرج و مرج سیاسی را فراهم میآورند که میتواند ادامه یافته و این سرزمین را همواره بیثبات نگهدارد، این بازی میتواند در ذات خود یک انگیزۀ قوی برای مخلصین اردو سراسر پاکستان باشد تا بپاخاسته و به وابستهگی این سرزمین به امریکا پایان دهند و حاکمیت الله سبحانه وتعالی را برپادارند که همانا خلافت راشده، وعدۀ الله متعال است:
﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ﴾ [نور: 55]
ترجمه: الله به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند، وعده داده است كه حتماً آنان را در زمين جانشين قرار دهد، همان گونه كه كسانى پيش از ايشان را جانشين كرد.
خلافتیکه رسول الله صلی الله علیه وسلم بشارت آن را داده که بعد از حکومتهای جبری، که در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم میکنیم، فرا خواهد رسید: «...فقال حذیفة: قال رسول الله صلی الله علیه وسلم:
«ثمّ تکون ملکاً جبریةً فتکون ماشاء الله أن تکون ثمّ یرفعها إذا شاء أن یرفعها ثمّ تکون خلافة علی منهاج النبوّة ثمّ سکت.»
ترجمه: سپس حکومتهای جبری خواهد بود و تا زمانی که الله بخواهد ادامه خواهد یافت سپس هرگاه الله خواست آن را از میان برداشته و سپس خلافت بر منهج نبوت خواهد آمد سپس سکوت نمود. این حدیث را احمد تخریج نموده.
فرزندان امت اسلامی در اقصی نقاط جهان بیصبرانه منتظر برپایی این فریضه میباشند؛ به ویژه که فلسفۀ وجودی پاکستان همانا اسلام بوده و از همان ابتدای تأسیساش بر اساس اسلام بنا یافت و عموم مردم و اردوی آن اسلام و مسلمانان را دوست دارند و وابستگی حکام و رهبری اردوی پاکستان به امریکا به مراتب ناچیزتر و آسانتر از آن است که بتوانند دوستی و محبت امت را به اسلام تغییر دهند. به این ترتیب، عاقبت از آن متقیان است اگر صداقت پیشه کنند، پشتکار داشته باشند، جدی باشند و دین الله را نصرت دهند که در این صورت الله متعال نیز ناصر آنان خواهد بود.
﴿وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ﴾ [شعراء: 227]
ترجمه: و كسانىكه ظالم اند، بهزودى خواهند دانست كه به كدام بازگشتگاه باز خواهند گشت.
10 شعبان 1445هـ.ق.
20 فبروری 2024م.
مترجم: عبدالله دانشجو