پوښتنه:

السلام عليکم ورحمته الله وبرکاته

امير صاحب، الله سبحانه و تعالی دې ستاسې په وخت، هڅې او پوهې کې برکت واچوي.

زه يوه پوښتنه لرم: ایا د خلافت د تاسیس د هغې طریقې لپاره چې حزب تحریر غوره کړې ده، قطعي دلیلونه شته؟

ځواب:

 وعليکم السلام ورحمته الله وبرکاته.

په ټولیزه توګه، د دريو پړاوونو لپاره قطعي دلایل شته:

رسول الله )صلی عليه و سلم( د دعوت په لومړيو کې کابو د دريو کلونو لپاره پټ دعوت کاو. ده (صلی الله عليه و سلم) د ارقم ابن ابې الارقم په کور کې مسلمانان تثقيفول. مګر د لاندې آيت تر نازلېدو وروسته، ده (صلی الله عليه و سلم) خپل دعوت څرګند کړ:

﴿فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ﴾

[الحجر:۹۴]

ژباړه: نو ته په زغرده بیان كړه هغه څه چې تا ته يې امر شوی دی او له مشركانو څخه مخ واړوه.

د پورتني ايت قطعي الثبوت دی او په دلالت کې هم قطعي(قطعي الدلالة) دی، ځکه رسول الله صلی عليه و سلم د یاد ایت تر نازلېدو مخکې په پټه دعوت کاوه او د ياد ايت تر نازلېدو وروسته یې خپل دعوت په ښکاره اعلان کړ، ده صلی الله عليه و سلم د دې پړاو په ترڅ کې فکري او سياسي مبارزه مخ ته وړله او د یاد پړاو په پای کې یې د طلب النصره (مادي ملاتړ) غوښتنه وکړه.

په فکري مبارزه کې، د بتانو باطل عبادت ډاګېزه کېده او د کفر پر ضد دلايل وړاندې کېدل. بېلا بېل ايتونه ياده مبارزه ډاګېزه کوي، چې ځيني يې په لاندې ډول دي:

﴿أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ﴾

[الطور:۳۵]

ژباړه: ایا دوى له کوم خالق څخه پرته پیدا شوي دي؟ یا هم پخپله د خپل ځان پیدا كوونكي دي؟

﴿قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ * وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ﴾

[الصافات:۹۵-۹۶]

ژباړه: هغه وویل: ایا تاسې په خپل لاس د توږل شویو شیانو بندګي کوی. په داسې حال کې چې الله تاسې هم پیدا کړی او هغه شیان هم چې تاسې یې جوړوی.

﴿وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَهَيْنِ اثْنَيْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ﴾

[النحل:۵۱]

ژباړه: او الله وویل: تاسو دوه خدایان مه نیسئ، خدای خو یو دى، نو تاسې خاص له ما نه و وېرېږئ.

﴿مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِنْ وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ﴾

[المومنون:۹۱]

ژباړه: الله هیڅوک د خپل اولاد په توګه نه دي نیولي او له هغه سره کوم بل خدای نه شته. که داسې وای، نو هر خدای به خپل مخلوق بېل کړی وای او بیا به یې یو پر بل باندې برلاسي کول. الله له دغو خبرو څخه پاک دی چې دوی یې جوړوي.

﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ * وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ﴾

[اخلاص:۱-۴]

ژباړه: اى نبي! ته دوى ته ووایه: چی الله یوازې یو دى. الله هیچا ته اړ نه دى . نه يې څوك زېږولى دى او نه هغه زېږول شوى دى. هیڅوك د هغه سیال نه شي کېدای.

﴿قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ * لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ * وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ * وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ * وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ * لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ﴾

[الکافرون:۱-۶]

ژباړه: ای نبي ته دوى ته ووایه: اى كافرانو! زه د هغو شیانو عبادت نه كوم چی تاسو يې عبادت كوی.  نه تاسو د هغه ذات عبادت كوونكي ياست چې زه يې عبادت كوم.  نه زه د هغه شي عبادت كوونكى یم چی تاسو يې عبادت کوی او نه تاسو عبادت كوونكي ياست د هغه ذات چې زه يې عبادت كوم. تاسو ته ستاسو دین دى او ما لره زما دین دى.

سياسي مبارزه: داسې ایاتونه نازل شول، چې د دوی پر عقيدو، مشرتوب او ګمراهیو یې نیوکې وکړې او ګڼ شمېر ایاتونه دا واقعیت په ګوته کوي:

﴿تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ * مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ * سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ * وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ * فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ﴾

[المسد:۱-۶]

ژباړه: د ابو لهب دواړه لاسونه هلاك شول او دى هم هلاك شو. د هغه شتمني او څه چې یې ګټلي و، هغه ته یې په درد و نه خوړل. ژر ده چې دى به لمبې وهونكي اور ته ننوځي. له هغه سره به یې ښځه هم د خسو د پنډونو راوړنکې وي، د هغې په غاړه كې به د خرماو له پوستکو څخه اوبدل شوې لویه کلکه رسۍ ده.

﴿ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا * وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا * وَبَنِينَ شُهُودًا * وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِيدًا * ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ *  كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا * سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا * إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ * فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ * ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ * ثُمَّ نَظَرَ * ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ * ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ * فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ * إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ * سَأُصْلِيهِ سَقَرَ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ * لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ * لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ * عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ﴾

[المدثر:۱۱-۳۰]

ژباړه: پرېږده ما او هغه څوك چې ما يوازې پیدا كړل. بیا مي هغه ته ډېر زیات مال وركړ او د دې ترڅنګ مې نامي زامن ورکړل. د هغه لپاره مو د مشرتابه لاره هواره کړه. بیا دى تمه لري، چې زه ورته نور لا زیات وركړم. هیڅكله هم نه، پرته له شکه هغه زموږ له ایتونو سره ډېر عناد كوونكى  دی. ژر به یې په سخت عذاب اخته کړم. هغه فكر وكړ او د خبرې جوړولو هڅه یې وکړه. پس دى دي هلاك كړى شي، ده څرنګه د خبرو جوړولو هڅه وکړه ؟ بیا دي دی هلاك كړى شي، څرنګه یې د خبرو جوړولو هڅه وکړه؟ بیا يې وكتل. بیا يې مخ تریو او تندى ګونځې كړ. بیا يې شا كړه او لويي يې وكړه. نو ده وویل: نه دى دا (قرآن) مګر داسې جادو چې له نورو ساحرانو څخه يې زده کړی دی. نه دى دا مګر د انسان خبرې دي. ژر به زه دى د دوزخ اور ته ننباسم. ته څه شي پوه كړې چې سقر (د دوزخ اور) څه شى دى. داسې اور دی چې نه یې پرېږدي او نه یې خوشي کوي. انسان لره ډېر سوځوونكى دى. په هغه اور باندې نولس (ملايكې) ټاکل شوي دي.

﴿وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ * هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ * مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ * عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ * أَنْ كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ * إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ * سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ﴾

[القلم:۱۰-۱۶]

ژباړه: هیڅکله د یو داسې چا پیروي مه کوه، چې هغه زیات قسم خوړونکی او بې باوره وي. د نېکۍ منعه كوونكى دی، تېرۍ کونکی دی، سخت بدعمله دى. ډېر بد خویه دى او د دې ټولو عیبونو تر څنګ حرامي دى. له دې امله چې دى د مال او زامنو خاوند دى. كله چې ده ته زموږ ایتونه ولوستل شي نو وايي: دا د لومړنيو خلکو  قصې دي. ژر ده چې موږ به د ده په پزه باندې داغ كېږدو.

رسول الله صلی الله عليه و سلم د طلب النصره (مادي ملاتړ) غوښتنه له هغو خلکو څخه کوله، چې د دفاع او ځواک خاوندان و. ده صلی الله عليه و سلم له ځواکمنو قومونو څخه د ملاتړ غوښتنه کوله او مصعب رضي الله عنه) یې مدينې منورې ته ولېږه او انصارو رضي الله تعالی عنهم ور ته مثبت ځواب ورکړ او دغه چاره د عقبې د دوهم تړون د لاسليکېدو لامل شوه.

رسول الله صلی الله عليه و سلم لومړی اسلامي دولت په مدينه منوره کې تاسيس کړ

د يادو دریو پړاوونو دلایل قطعي دي، که څه هم د يادو دریو پړاوونو په تړاو په جزياتو کې ځيني ظني (غیر قطعي) شواهد شته، لکه: په پټه د تثقیف جزیات، په ښکاره د دعوت اعلانولو جزیات، د فکري او سياسي مبارزې مخ ته وړلو په اړه جزیات، د هجرت او د عقبې دوهم تړون تر لاسليکېدو وروسته د خلافت تاسيسولو په تړاو جزيات. د يادو جزياتو په تړاو شواهد ظني او صحيح دي. هر هغه څوک چې زموږ کتابونه او رسالې لولي په څرګنده توګه د يادو دریو پړاوونو په تړاو دلایل قطعي بيان شوي دي او د ځینو جزیاتو په اړه، چې شواهد یې ظني دي او هغه استنباط شوي دي.

له الله سبحانه و تعالی څخه غواړم، چې ياد موضوعات به ښه در ته روښانه شوي وي.

ستاسې ورورعطا بن خليل ابو الرشته

ژباړن: صديق احمدزی