(ترجمه)

به راستی هم که واقعۀ مهیب کربلا یکی از واقعات غم‎انگیز در تاریخ اسلام به شمار رفته و همیشه اشک را بر چشمان مسلمانان جاری می‎سازد. از یک طرف این مسئله جهان اسلام را تکان داد؛ در حالی‎که از سوی دیگر، درسی بسیار مهمی را نیز برای امت پیشکش کرد. با این وجود، بخاطر رسیدن به یک طرز دید درست و درک نمودن درس‎هایی که در این حادثه نهفته است، بسیار مهم است که ما این حادثه را در روشنی احکام اسلامی و اساسات حکومت‎داری در اسلام به بررسی بگیریم.

در قدم نخست، ما باید بدانیم که اسلام در ارتباط با تعیین حاکم کدام اسلوب را بکار برده است؟ تنها اسلوبی را که اسلام در امر تعیین حاکم به جا گذاشته همانا "بیعت" بوده و آن هم به اعتبار تطبیق قوانینی که از قرآن و سنت استنباط شده باشد، صورت می‎گیرد. توسط همین بیعت است که شخصی خلیفۀ مسلمانان تعیین می‎شود. بیعت حق امت بوده و هر کسی را که بخواهند خلیفۀ آن‎ها باشد، می‎توانند با همین اسلوب تعیین کنند.

هر چهار خلفای راشده رضی الله عنهم، توسط بیعت مسلمانان تعیین شدند و تنها خلفای بودند که در آن هنگام مسلمانان بدون کدام اجبار با آن‎ها بیعت کردند. در اسلام مفکورۀ سلطنتی و یا این‎که حاکمی ولیعهدی را جانشین خود تعیین کند، وجود ندارد. ما باید این را روشن بسازیم که اگر کسی حاکمیت را بدون بیعت، عضب می کند؛ در حالی که امت او را منحیث حاکم خود قبول ندارد، از بین بردن آن بالای مسلمانان واجب می‎شود.

بعد از وفات پیامبر محبوب ما حضرت محمد صلی الله علیه وسلم، حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه، بعداً حضرات عمر، عثمان، علی و سپس حسن رضی الله عنهم اجمعین خلیفه تعیین شدند. حضرت امام حسن رضی الله عنه از امیر معاویه خواست تا خلیفۀ مسلمانان باشد؛ مگر امیر معاویه کوشش کرد تا در دوران زنده‎گی‎اش برای پسر خود(یزید) بیعت بگیرد؛ اگرچه اصحابی که در آن زمان حیات بودند، تعیین ولیعهد را رد کردند و می‎گفتند که این سنت کسرا و خسرو است؛ نه سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم. به صورت طبیعی بعد از وفات امیر معاویه، امت باید بعد از مشورۀ شورای حل و عقد(نماینده‎های امت) خلیفۀ جدید را تعیین می‎کردند؛ مگر چنین نشد؛ در عوض یزید حاکمیت را در سرزمین شام که قرارگاه پدرش بود، غضب کرد.

در آن زمان مسلمانان دارای سه مرکزیت بودند: مدینۀ منوره، کوفه و شام. مردم مدینۀ منوره و کوفه خواهان تعیین حضرت امام حسین رضی الله عنه به حیث خلیفه بودند؛ درحالی‎که مردم شام با این ذهنیت که شام به مدت طولانی پایتخت امیر معاویه بود، تحت تأثیر یزید قرار داشتند. حضرت امام حسین خواست، از مردم مدینه و کوفه بیعت بگیرد تا رأی اکثریت را بدست آورد. بناً او توانست حاکمیت یزید را کسی‎که حاکمیت را از راه نامشروع غضب کرده بود، به مخاطره بکشاند.

حضرت امام حسین رضی الله عنه نشان داد که یزید از اساسات اسلام تجاوز کرده و در پی کاری است که در نتیجۀ آن خلافت به حاکمیت ارثی مبدل شده و این کار باعث ضعف دولت اسلامی می‎گردد. او می‎دانست؛ اگر این گره اسلام محکم نشود، باعث انحراف حکام بعدی از راه اسلام می‎شود. با این وجود، بسیار مهم بود تا یزید را به چالش می‎کشید. بخاطر افزایش قدرت خود، حضرت امام حسین رضی الله عنه خواست تا به کوفه، جایی که مردم‎اش به او قول استاده‎گی داده بودند، سفر کند. در جریان سفر حضرت امام حسین رضی الله عنه به کوفه، یزید تلاش کرد تا این کار وی را خنثی بسازد.

حضرت امام حسین با برخورد تصادفی با ارتشی که توسط والی کوفه(ابن زیاد) روان شده بود، توقف داده شد. حضرت امام حسین تقریباً با صد تن از اعضای فامیل‎اش همراهی می‎شد و ارتش ابن زیاد بالای امام حسین فشار آورد تا از آن‎ها اطاعت کند و تمامی درهای مصالحه را بسته کرد؛ مگر حضرت امام حسین رضی الله عنه از اطاعت سرباز زد و در مقابل آن‎ها مقاومت کرد و با تمام توان با آن‎ها جنگید. ارتش ابن زیاد در مورد این فکر نکردند که علیه شخصیتی شمشیر کشیدند که در بارۀ آن رسول الله صلی الله علیه وسلم فرموده‎اند:

«حُسَيْنٌ مِنِّي وَأَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْنًا»

ترجمه: حسین از من است و من از حسین. الله(سبحانه وتعالی) کسی را دوست دارد که او حسین را دوست داشته باشد.

کاروان کوچک با تعداد کثیری از قوت‎های مخالف روبرو شد که زمین کربلا را با خون پاک نواسۀ رسول الله صلی الله علیه وسلم و یاران‎اش رنگین ساخت. این حادثه یزید را حامل پرچم ظلمت و حضرت امام حسین را مثال بزرگی برای امت در راستای تسلیم نشدن به ظلم و بی‎عدالتی معرفی کرد.

درس‎هایی از فاجعۀ کربلا: حادثۀ کربلا از آن جمله حادثاتی نیست که تنها به گونۀ قصه بیان شود و نه هم حادثه‎یی است که بخاطر اش گردهمایی‎ها برگزار شده و احساسات مردم تحریک شود؛ بلکه در آن درس‎های برای ما است که باید به آن متوجه شویم. قربانی حضرت امام حسین رضی الله عنه درسی بزرگی را برای یک مؤمن می‎دهد که نباید تخلفی کوچکی را از احکام اسلام در حکم‎روایی قبول کند. پذیرفتن حاکمیت یزید شاید به معنی پذیرفتن نابودی یک حکم اسلام(بیعت) می‎بود و به همین خاطر حضرت امام حسین به وضاحت گفت که بیعت حق امت بوده و امت حق تعیین خلیفه را بدون کدام اجبار دارد.

حضرت امام حسین رضی الله عنه علیه تخلف از این اصل(بیعت) محکم استاد؛ در حالی‎که ما امروز می‎بینیم، نه‎تنها یک حکم؛ بلکه تمامی اسلام منحیث یک دولت از تطبیق بازمانده است. در حال حاضر، در جهان اسلام ما حکامی را داریم که بالای ما تحمیل شده و نه‎تنها احکام را ترک کرده‎اند؛ بلکه بر اصل نظام خلافت مشکوک هستند. از این بیشتر، حتی این گناه را بسنده نمی‎بینند و با کفار در جنگ علیه اسلام متحد می‎شوند تا از بازگشت این دولت باشکوه جلوگیری کنند.

اگر ما از زنده‎گی حضرت امام حسین رضی الله عنه درس بگیریم، بالای ما فرض می‎گردد تا این حکام را محاسبه کرده، به چالش بکشیم و برای تأسیس دوبارۀ خلافت بر منهج نبوت تلاش نماییم؛ ولی اگر این وضعیت هولناک امور جاری امت ما را تکان نمی‎دهد، باید به قلب‎های خود دیده و از خود این سؤال را بپرسیم که آیا ما واقعاً دوستدار حقیقی حضرت امام حسین رضی الله عنه هستیم؟

نویسنده:  عثمان عادل

برای دفتر مطبوعاتی مرکزی حزب التحریر