امام الجوینی رحمه الله (419 هـ - 478 هـ)  با مطرح ساختن این فرضیه "که اگر روزی امت بدون خلافت شد" در کتاب خویش (غیاث الأمم فی التیاث الظلم) کتابی‌که در ارتباط به سیاست شرعی تألیف نمود و در تألیف آن از هم‌عصران خویش پیش‌دستی نمود؛ چنین می‌گوید: «شکی نیست…

(اگر بخواهید نعمت‌های الله را برشمارید، نمی‌توانید آن‌ را برشمارید) (ترجمه) الله سبحانه و تعالی برای بندگانش نعمت‌های فراوانی ارزانی داشته است؛ در حدی‌که شمارش آن‌ و شناخت حد و مرز آن‌ در دایرۀ توان هیچ‌کس نیست. الله سبحانه و تعالی در سورۀ (النحل) می‌فرماید: ﴿وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا…