(بخش نخست)

(ترجمه)

حضرت سعد ابن ابی وقاص رضی الله عنه از حضرت جابر ابن سمره رضی الله عنه روایت نموده که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:

«لَا يَزَالُ الدِّينُ قَائِمًا حَتَّى تَقُومَ السَّاعَةُ، أَوْ يَكُونَ عَلَيْكُمُ اثْنَا عَشَرَ خَلِيفَةً، كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ عُصَيْبَةٌ مِنْ الْمُسْلِمِينَ يَفْتَتِحُونَ الْبَيْتَ الْأَبْيَضَ بَيْتَ كِسْرَى أَوْ آلِ كِسْرَى وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ إِنَّ بَيْنَ يَدَيْ السَّاعَةِ كَذَّابِينَ فَاحْذَرُوهُمْ وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ إِذَا أَعْطَى اللَّهُ أَحَدَكُمْ خَيْرًا فَلْيَبْدَأْ بِنَفْسِهِ وَأَهْلِ بَيْتِهِ وَسَمِعْتُهُ يَقُولُ أَنَا الْفَرَطُ عَلَى الْحَوْضِ» (رواه مسلم)

ترجمه: دین همیشه قائم خواهد ماند تا آن که قیامت بیاید یا این که بالای شما دوازده خلیفه که همه آن‌ها از قریش باشند، حکومت کنند، و شنیدم که می‌گفت: گروهی از مسلمین قصر سفید کسری یا آل کسری را فتح می‌کنند، و شنیدم که می‌گفت: پیشاپیش قیامت دروغ گویانی می‌آیند از آن‌ها دوری کنید، و شنیدم که می‌گفت: وقتی الله [سبحانه وتعالی] خیری را نصیب تان کرد، استفاده از آن را اول از خود و اهل بیت خود شروع کنید و شنیدم که می‌گفت: من پیش‌تر از شما بر حوض کوثر وارد می‌شوم.

شرح حدیث

لفظِ «گروهی از مسلمین قصر سفید کسری یا آل کسری را فتح می‌کنند» این از معجزات واضح پیامبر صلی الله علیه وسلم بود که یقیناً در زمانه حضرت عمر رَضِيَ اللَّه عَنْهُ فتح شد.

و لفظِ «وقتی الله [سبحانه وتعالی] خیری را نصیب تان کرد استفاده از آن را اول از خود و اهل بیت خود شروع کنید» این مثل همان حدیثی است که گفته:

«اِبْدَأْ بِنَفْسِك ثُمَّ بِمَنْ تَعُول»

ترجمه: هزينه و بخشش را از نفس خود تان آغاز كنید و بعد به اهل و عیال تان.

هم‌چنان در شرح این حدیث اقوال متعددی از علماء نقل شده است:

1- بعضی گفته اند: مراد از آن، خلفاء عادل می‌باشد که تعدادی از آن‌ها در امت گذشته اند و زود است که متباقی آن‌ها تا روز قیامت تکمیل شود.

2- امام نووی رحمه الله به نقل از قاضی عیاض گفته است: احتمال دارد آن‌ها کسانی باشند که مردم در بیعت‌شان جمع شده باشند، چنان‌چه در سنن ابوداود آمده است: «كلهم تجتمع عليه الأمة» و همه امت آن‌ها را پذيرفته و با آن‌ها بيعت نمايند.

3- امام سیوطی رحمه الله گفته: مراد از آن وجود دوازده خلیفه می‌باشد تا وقوع قیامت که به حق عمل می‌کنند، در فتح الباری آمده است: از آن جمله خلفای راشدین می‌باشند که گذشته اند و تکمیل  شدن تمام آن‌ها حتمی است قبل از قیام قیامت.

4- ابن کثیر گفته: معنی این حدیث بشارتی‌ست به وجود دوازده خلیفه صالحی‌که بالای امت اقامه حق و عدالت می‌کنند. لذا ازاین لازم نمی‌آید پیهم بودن ایشان وتتابع زمان ایشان، بلکه چهار تن از ایشان آمدند بعد از گذشت ماقبل خود، که ایشان خلفای راشدین اند: حضرات أبو بكر، عمر، عثمان و علی رضی الله عنهم) و حضرت عمر بن عبد العزيز می‌باشد. بدون شک نزد أئمه: بعضی از بنی عباس نیز از آن جمله به شمار می‌رود. قیامت برپا نمی‌شود تا این که حاکمیت این خلفاء به وجود نیاید. اما سوء تفاهم نشود که این خلفاء غیر از امام مهدی است؛ زیرا در احادیثی‌که مربوط به امام مهدی است نام مهدی ذکر شده است و ممکن است یکی از این خلفاء یا آخرین ایشان نیز امام مهدی باشد.

برادران مجاهد و فرزندان خلافت! در این جا موضوع قابل بحث و ملاحظه اینست که عدد اعتبار ندارد، برای توضیح مطلب چنین باید گفت: حدیثی را مسلم از عمار رضی الله عنه روایت می‌کند:

«فِي أُمَّتِي اثْنَا عَشَرَ مُنَافِقًا لَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ»

 ترجمه: در امتم دوازده منافق است که در جنت داخل نمی‌شوند.

پرسش این‌جا خلق می‌شود که آیا منافقین در این امت فقط دوازده کس است یا این که زیادتر از آن؟ واضح است که منافقین زیاد اند: در این جا گفته می‌توانیم که خلفاء هم از 12 زیاد اند و لکن بخاطر اظهار عزت و شأن عهد ایشان، دوازده تن را خاص ذکر کردند و إلا ممکن است که بیشتر از 12 خلیفه را مسمی نموده که اسلام در عهد ایشان عزیز و غالب بوده است و از لحاظ فضل وبرتری خلفای گذشته مسلمین رحمهم الله تعالى تنها خلفای بنی عثمان که اروپا را فتح کردند، کفایت می‌کند که نام ببریم.

در آن زمان حکام وعلماء همه در یک خط فکری و همکاری قرار داشتند و از عقیدۀ اسلامی دفاع می‌کردند. اُمرا‌ءشان صلحاء بودند، اسلام را تطبیق و آن را به واسطه دعوت و جهاد بسوی جهان حمل می‌کردند. فقه‌های شان اسلام را به مردم تعلیم نموده، در میان خود محاوره و گفت و شنود می‌نمودند، حکام خود را نصیحت و محاسبه می‌کردند و در راه الله سبحانه وتعالی از ملامتی هیچ ملامت کننده نمی‌ترسیدند؛ مسلمانان به نعمت حکم اسلام زندگی نموده، امت اسلامی امت متوسط و میانه بودند، در میان امت‌ها صاحب صدارت و اقتدار، ناظر بر اوضاع و احوال عالم بودند، چنان‌چه الله سبحانه وتعالی از آن واقعیت توصیف نموده می‌فرماید:

﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطاً لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيداً﴾ [بقره: 143]

ترجمه: و اين گونه شما را امتی ميانه و معتدل گردانيديم تا گواهان بر مردم باشيد و پيامبر (نيز) بر شما گواه باشد.

 لذا بر فرزندان مسلمانان و خاصتاً علمای ایشان لازم است، این را درک کنند که تنها دعوت فردی کفایت نمی‌کند و لازم است تا در ضمن جماعت و کتله‌ای عمل کنند که عمل ایشان شامل تغییر بخاطر بیداری امت اسلامی و بازگشت بسوی تطبیق احکام اسلام از طریق دولت خلافت باشد، تا این که الله سبحانه وتعالی نصرت، عزت وافتخار سلف مان را دوباره نصیب ما گرداند.