انتخابات ریاست جمهوری کینیا
- نشر شده در سیاسی
پرسش
اودینگا، رهبر مخالف کینیا، روز دوشنبه 22/8/2022 درخواست تجدید نظر رسمی در مورد نتایج انتخابات ریاست جمهوری را که رقیب وی، ویلیام روتو، معاون برکنار شدۀ اسبق ریاست جمهوری در آن برنده شده است را به دادگاه عالی پیشکش کردبه. خبرگزاری آسوشیتدپریس بیان داشت که اودینگا، اوراق اعتراضیاش را صبح امروز به محکمه تسلیم نمود و طبق قانون باید در جریان 14 روز پاسخ آن داده شود. (خبرگزاری آناضول، 22/08/2022)
در 15 اگست 2022م اعلام شد که ویلیام روتو در انتخابات ریاست جمهوری کینیا -که در 9 آگوست 2022 در کینیا برگزار شد- با اختلاف اندکی بر رقیبش اودینگا پیروز شده است. در این مبارزۀ انتخاباتی، به نظر میرسید که کینیاتا، رئیس جمهور سابق، با معاون خود ویلیام روتو، مخالفت کند و از اودینگا، رهبر مخالف خود پس از مصالحه که بین آنها صورت گرفت، حمایت نماید. آیا این بازی کینیاتا بود تا نشان دهد که او از حریف خود، اودینگا حمایت و با معاون خود، روتو، مخالفت مینماید تا بتواند پیروزی را برای معاونش در برابر حریف وی تأمین کند؟ راز تحرکات آمریکا در برابر کینیا چیست؟ آیا در کینیا تنشی بین امریکا و انگلیس وجود دارد؟
پاسخ: نکات ذیل را جهت توضیح پاسخ برای پرسشهای فوق ارایه میداریم:
توجه ما به کینیا به این جهت است که بخشی از شاخ آفریقا است که سرزمین اسلامی بااهمیت استراتژیک و اقتصادی به شمار میرود. اکثریت مردم این منطقه مسلمان هستند و تحت حاکمیت اسلام بودند. هرکدام این سرزمینها به یکی دیگری مرتبط هستند و بیشتر آنها زیر یوغ استعمار انگلیس افتادند. کینیا به حاکمیت اسلامی زنگبار مرتبط بود تا اینکه در پایان قرن نوزدهم تحت سلطۀ استعمار بریتانیا درآمد. اگرچه کینیا در اواخر سال 1963 استقلال خود را به دست آورد، اما این امری ظاهری و ساختاری بود، زیرا متابعت وی از بریتانیا از طریق دست نشاندهها و مزدوران ظاهر میشود. حکومت آن توسط مزدوران بریتانیایی از جوموکینیاتا از زمان استقلال شکلی سال 1978 تا دانیل آراپ موی سال 2002، تا موای کیباکی سال 2013 به پیش برده شد، تا اینکه به اوهورتوکینیاتا، فرزند اولین رئیس جمهور، جومو کینیاتا رسید. او دوباره در انتخابات 2017 پیروز شد. بریتانیا با تمام بینش توسط حاکمان دست نشاندهاش که هیچ کس را قدرت نمیدهند؛ مگر اینکه او مزدوری از نوع خودشان، از جنس زیردستان و وفاداران شان به همان استعمارگر باشد، از پدران تا پسران را مزدور میسازد.
آمریكا توانست مزدورانی از مخالفان به ویژه اودینگا را كه قبیلۀ آنها سومین قبیله در آن سرزمین محسوب میشود، به دست آورد و به همین دلیل آن سرزمین شاهد یك مبارزۀ سیاسی استعماری بود كه خصلت قبیلهای به خود میگرفت. احزاب آن قبیلهای محسوب میشوند و به طور کلی حمایتشان را از پیروان قبیلۀشان به دست میآورند و وابستگی قبیلهای تنها رابط بین اعضای یک حزب است. هر زمان که انتخابات برگزار میشد، در اعتراض به نتایج آن، به خاطر تعصبیکه نسبت به فرزند قبیله وجود داشت، خونها ریخته میشد. ویلیام روتو، رئیس جمهور جدید که در انتخابات اخیر اعلام پیروزی کرد، از قبایل کالنجین است که رئیس جمهور سابق دانیل آراپ موی به آن تعلق دارد. روتو به اینکه شاگرد رئیس سابق بوده، فخر میکرد تا اینکه در سال 1992 خودش را به حزب وی نسبت داد.
نتایج رسمی اعلام شد که روتو با اختلاف اندکی با 50.5 درصد برنده شده است؛ در حالیکه اودینگا 48.8 درصد آرا را به دست آورده است. وی خاطرنشان ساخت که در کمیسیون عالی انتخابات انشعاب وجود دارد و وافولا چیبوکاتی رئیس کمیسیون انتخابات گفت: ما این سفر را انجام داده ایم تا اطمینان حاصل کنیم که کینیاییها انتخابات آزاد، عادلانه و معتبر داشته باشند و این یک سفر آسان نبوده است. در حالیکه معاون او، جولیانا چیرا، گفت: ما به دلیل ماهیت مبهم این مرحلۀ آخر از انتخابات عمومی، نمیتوانیم نتایجی را که اعلام خواهد شد، بپذیریم. (بیبیسی 15/8/2022) چهار نفر از هفت عضو کمیسیون انتخابات از به رسمیت شناختن این نتایج خودداری کردند و این باعث ایجاد سوء ظن در مورد تقلب شد. تظاهراتی در اعتراض به نتایج وجود داشت. اودینگا گفت: برای جلوگیری از تردید، مجدداً تأکید میکنم که ما نتایج ریاست جمهوری را که دیروز توسط آقای چیبوکاتی اعلام شد، به طور کامل و بدون قید و شرط رد میکنیم. (آناضول 6/8/2022)، وی درخواست رسمی تجدید نظر را به دادگاه عالی سپرد. روزنامۀ امریکایی آسوشیتدپرس اعلام کرد که اودینگا صبح امروز (22 اوت 2022) اوراق اعتراض را به دادگاه عالی ارائه کرد که طبق قانون باید در جریان 14روز پاسخ داده شود. در صورتیکه محکمه/دادگاه درخواست تجدیدنظر را تأیید نماید، انتخابات طبق قانون در جریان 60 روز دوباره برگزار میشود و این امر بعید به نظر نمیرسد تا اینکه مخالفان کاملاً مسکوت شوند؛ زیرا اختلاف بین دو طرف بسیار کم است و کمیسیون انتخابات نیز منقسم شده است تا اعمال خشونتآمیز و آشفتگی با پیامدهای شوم وجود نداشته باشد، مخالفان را امیدوار به پیروزی در دور دوم در صورت برگزاری آن میکند. یا موافقت بر یک ساختار مسالمتآمیز بین طرفین صورت خواهد گرفت؛ بدین گونه که سمت نخست وزیری بعد از استحداث دوبارۀ آن برای اودینگا داده شود.
طبق معمول، اپوزیسیون زمانیکه در انتخابات شکست میخورند، ادعای تقلب میکنند، به ویژه در کینیا که این اپوزیسیون آمریکایی است و برندۀ انتخابات از مزدوران انگلیس است. در سرزمینهای دیگر تحت کنترل مزدوران آمریکایی برعکس این اتفاق میافتد؛ چون هر تیمی به هر طریقی میخواهد برنده شود و در زمان حکمرانی از نفوذ خود استفاده کند. در انتخابات 2007 هر یک از طرفین مدعی پیروزی در انتخابات شدند، پیکار و جنجال بین دو طرف درگیری آغاز شد، خونها جاری گردید و حدود 1200 نفر کشته شدند، صدها هزار نفر به دلیل حملات قبیلهای از خانههای خود آواره شدند. اما در این مورد، زیرکی انگلیسی در توقف مخالفان نقش داشت. بنابراین، با دادن پست نخست وزیری به اودینگا دام انداخت و کیباکی با تمام اختیارات در رأس دولت باقی ماند و موانعی در اختیارات نخست وزیر ایجاد کرد. اما کینیاتا که در انتخابات 2013 اعلام پیروزی کرد، پست نخست وزیری را لغو نمود تا به تنهایی قدرت را در دست بگیرد. در انتخابات 2017 مخالفان ادعای تقلب کردند و از دادگاه عالی خواستند که انتخابات را دوباره برگزار کند. انتخابات در اکتوبر 2017 دوباره برگزار شد و مخالفان آن را تحریم نمودند و کینیاتا و معاونش ویلیام روتو برنده اعلام شدند؛ با وجودیکه باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا در این موضوع دخالت کرد؛ چون او اصالتی کینیایی دارد! او خواستار آرامش و پذیرش نتایج انتخابات شد، زیرا میدانست که اگر انتخابات برگزار شود، مزدوران انگلیس دوباره پیروز خواهند شد، زیرا آنها همچنان بر دولت کنترول دارند و به همین جهت میخواست بر حاکمان کینیا منت گذارد تا نفوذ او بر آنها قویتر شود و در نتیجه نفوذ آمریکا در کینیا را تقویت کند و فشارهایی را اعمال کند تا مزدوران آیندۀ آنها بتوانند به حاکمیت دسترسی پیدا کنند. اما بریتانیا برای حفظ نفوذ تهدیدآمیز خود در کینیا هر بار از مزدوران خود طفره رفت و مزدور خود کینیاتا را فریب داد که گویی دوستدار مزدور آمریکایی اودینگا بود و باعث شد که مزدورش روتو برنده شود.
این پنجمین بار است که رایلا اودینگا نامزدی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام میکند و در آن شرکت مینماید و شکست میخورد. او قبلاً چهار بار در سالهای 1997، 2007، 2013 و 2017 نامزد شد، اما مزدوران انگلیسی که صحنۀ سیاسی کینیا را کنترول میکنند، مانع پیروزی وی شدند. او امیدوار بود جانشین اوهورو کینیاتا شود که دو دورۀ ریاست جمهوری او به پایان رسیده و طبق قانون اساسی نمیتواند برای دورۀ سوم نامزد شود. اودینگا و صالح کینیاتا پس از دست دادن با او در 9 مارچ 2018 بعد از ماهها درگیری خونین بین حامیان شان بپا خاستند و پیروزی کینیاتا را به رسمیت نشناخته و خود را رئیس جمهور کینیا اعلام کردند و با این دست دادن پایان اختلافات بین خود و به رسمیت شناختن ریاست جمهوری کینیاتا را اعلام کردند. اودینگا از کینیاتا به دلیل "حس میهنپرستی او در آغاز گفتگو که منجر به دست دادن شد" تمجید کرد. برخی فکر میکردند که به توافقی رسیدهاند که در آن شرط شده تا اودینگا جانشین کینیاتا شود یا اودینگا به مزدور بریتانیا تبدیل گردیده است؛ اما کینیاتا و مزدوران بریتانیا فریب این مصالحه را نخوردند، بلکه از آن به نفع خود استفاده کردند. کینیاتا در طول مبارزات انتخاباتی با نشان دادن اینکه از اودینگا حمایت میکند، یک بازی انجام داد و گفت: «روتو لیاقت ندارد و نباید بالاترین مقام کشور را بگیرد و سپردن چنین مقامی به وی مناسب نیست.» بعد از آن روتو سخنان وی را چنین رد نمود که: «کینیاتا میخواهد تا اودینگا را جانشین وی سازد؛ زیرا وی چنین عروسک بازیها را دوست دارد.» (بی بی سی 16/8/2022)
مشخص است که حزب روتو در زمان توافق در سال 2012 با حزب کینیاتا ادغام شد. سپس حزب حاکم آنها گسترش یافت. حزب (پیمان) یوبیل از ادغام 11 حزب در تاریخ 8/9/2016 برای شرکت در انتخابات 2017 تشکیل شد. کینیاتا ریاست آن را پس از آن که در سال 2013 به عنوان یک اتحاد سیاسی برای حمایت از کینیاتا در مبارزات انتخاباتی وی بود، بر عهده گرفت. روتو در هر دو دوره متحد و معاون بود و از حامیان دانیل آراپ موی مزدور قدیمی انگلیس و رئیس جمهور سابق بود، جوانان را برای حمایت از وی بسیج میکرد؛ بنابراین رضایت او را جلب کرد و شروع به ترفیع وی در مناصب دولتی کرد. او سمتهای وزارتی را به عنوان وزیر داخله، وزیر زراعت و وزیر تحصیلات عالی داشته است. جنایتکاران بین المللی او را به همراه کینیاتا در سالهای 2007 و 2008 به ارتکاب جرائم متهم کردند و محکمۀ تحت کنترول اروپا آن دو را تبرئه کرد. کینیاتا در سال 2014 و روتو در سال 2016 تبرئه شد تا هردو باهم در انتخابات سال 2017 حضور یابند و پیروزی کینیاتا به عنوان رئیس جمهور و روتو به عنوان معاون او اعلان گردد. به همین دلیل، روتو یکی از مزدوران با سابقۀ انگلیسی است و فکر نمیکند به این راحتی از او بی نیاز گردد و اودینگا مزدور آمریکا بر اساس توافقنامه جایگزین او شود، مگر اینکه فریبکاری سازماندهی شده توسط حیلهگری انگلیسیها باشد.
کینیاتا بین 26-29/7/2021 از بریتانیا دیدن کرد و با نخست وزیر جانسون دیدار نمود. هدف از این سفر را "تقویت مشارکت استراتژیک بین کینیا و بریتانیا" اعلام کرد و دو طرف قرارداد همکاری دفاعی جدیدی را به مدت پنج سال امضا کردند. وی اعلام کرد که هدف از این توافق "تقویت و استحکام همکاری بین دوکشور در مقابله با چالشهای امنیتی مشترک در شرق آفریقا" است. (بی بی سی بریتانیا). وقتی کینیاتا به ملاقاتش رفت، بریتانیا مانند آمریکا عمل نکرد و موضوع اسناد پاندورا، مسائل حقوق بشر و فساد را مطرح نمود، او به دلیل وفاداری و تبعیت از او این کار را نکرد! با وجود فهم مبنی بر این که بریتانیا بر اساس توافقنامه بین دوکشور دو پایگاه نظامی در کینیا دارد که یکی از آنها نزدیک به نایروبی، پایتخت کینیا است و ماموریت آن کمک به ثبات حکومت کینیا به نفع نفوذ بریتانیا و حرکت از آن به مناطق دیگر برای محافظت از این نفوذ میباشد و دیگری در شمال کینیا است که ماموریت آن آموزش نیروهای بریتانیایی است که برای جنگ در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی آماده میشوند. نیروهای بریتانیایی را در ساحهای معادل چهار برابر مساحتیکه ارتش بریتانیا در کشورش استفاده میکند، با سلاحهای زنده و مهمات که موقعیت واقعی جنگ را شبیهسازی مینماید، تمرین میدهد. گزارشهای رسانهای حاکی از آن است که نیروهای انگلیسی که در افغانستان میجنگیدند، در این پایگاه در کینیا آموزش دیدهاند. به همین دلیل است که آمریکا به دلیل وجود این پایگاه های انگلیسی برای کینیا اهمیت دیگری قائل است، چنانکه در تلاش است آن را از آنجا تصفیه کند.
به نظر میرسد انگلیس در سفر کینیاتا از وی خواسته که برای ابراز دوستی با آنها و تأکید مصالحه با اودینگا ترتیب سفر به آمریکا را بدهد تا آمریکا در آینده دست به اقدامات "برهم زننده" برای انتخابات آینده نزند. بنابراین، برنامهریزی برای سفر به آمریکا بود و این اتفاق پس از حدود دو ماه از سفرش به بریتانیا صورت گرفت. بایدن، رئیس جمهور آمریکا در تاریخ 14/10/2021 از اوهورو کینیاتا رئیس جمهور کینیا پذیرایی کرد و او اولین رئیس جمهور آفریقایی است که مورد استقبال رئیس جمهور آمریکا قرار گرفت. جان ساکی، سخنگوی کاخ سفید گفت: دو رئیس جمهور در مورد "روابط دوجانبۀ مستحکم و همچنین نیاز به شفافیت و پاسخگویی در سیستمهای مالی داخلی و بین المللی" گفتگو خواهند کرد. نام کینیاتا در تحقیقات "مقالههای پاندورا" که توسط کنسرسیوم بینالمللی روزنامهنگاران تحقیقی انجام شد، ذکر گردیده و در آن آمده که کینیاتا، که عزم خود را برای مبارزه با فساد نشان میدهد، مخفیانه با شش عضو خانوادهاش شبکهای متشکل از 11 شرکت فراساحلی را در اختیار دارد؛ شرکتهاییکه یکی از آنها دارای سهامی به ارزش سی میلیون دلار است. ساکی در پاسخ به این اطلاعات افزود: «رئیس جمهور همواره عدم تقارن (سوءاستفاده) در سیستم مالی بین المللی را محکوم کرده است. این بدان معنا نیست که ما با اشخاصیکه با آنان اختلاف داریم، ملاقات نکینم؛ موضوعاتی وجود دارد که کار بالای آنها همراه کینیا به مصحلت ماست و این هدف اصلی دیدار بین دو رئیس جمهور خواهد بود.» دو رئیس جمهور در مورد تلاشها برای دفاع از دموکراسی، حقوق بشر، پیشبرد صلح و امنیت، تسریع رشد اقتصادی و تعامل با تغییرات اقلیمی گفتگو خواهند کرد. (فرانس پرس 14/10/2021). آمریکا سعی کرد با استفاده از اوراق فشار بر کینیاتا حمایت خود را از نامزد خود اودینگا اعلام کند و او این کار را کرد و به نظر میرسید که طرفدار اودینگا است، اما این حمایت جدی نبود، بلکه منافقانه بود تا رسواییهای او را پوشش دهد. آمریکا او را تحریک نمیکند و بدنام نمیسازد، زیرا نامزدی وی برای سومین ایالت دشوار بود و آمریکا مخالفت خود را با چنین چیزی نشان داد. بلینکن وزیر خارجۀ امریکا به تاریخ 17/11/2021 به دیدار کینیا اقدام کرد، ضمن سفر وی به افریقا که شامل نیجریه و سنگال بود که یک هفته به طول انجامید. وی در پایتخت نیجریه گفت: "دولتها کمتر شفاف میشوند. این در سراسر آفریقا اتفاق میافتد. رهبران محدودیتهای ایالت را نادیده میگیرند، انتخابات را تقلب میکنند یا به تعویق میاندازند، از نارضایتیهای اجتماعی برای به دست آوردن و حفظ قدرت سوء استفاده میکنند، چهرههای مخالف را دستگیر مینمایند، رسانهها را سرکوب مینمایند و... به نهادهای امنیتی اجازه میدهند تا محدودیتهای بیماری همهگیر (کرونا) را وحشیانه اعمال کنند". (شرق اوسط 21/11/2121)
به همین ترتیب، پایگاههای حزب کینیاتا برای جلب حمایت از روتو، با توافق داخلی در حزب بین مزدورانیکه بازی را میدانستند و روتو را با وجود تظاهر به مخالفت با او انتخاب کردند، کار میکردند.
بسیاری از کشورهای آفریقایی تحت نفوذ اروپا از جمله کینیا و سنگال در تلاش برای تقویت چین در مقابل آمریکا هستند که در تلاش برای گسترش نفوذ خود در آن است. سنگال تحت نفوذ فرانسه روابط خود را با چین تقویت میکند. این مجمع بین 29 و 30/11/2021 میزبان مجمع همکاری چین و آفریقا در پایتخت خود داکار بود و ایساتا تال سال، وزیر امور خارجۀ سنگال گفت: «ما دیپلماسی مستقل داریم که هیچکس را از آن مستثنی نمیکنیم.» در حالیکه نفوذ آمریکا در آفریقا در مقابل نفوذ بریتانیا و فرانسه محدود باقی میماند، برای تقویت آن با ابزارهای مختلف تلاش میکند و برای رقابت با نفوذ اقتصادی چین که بریتانیا و فرانسه برای حفاظت مزدورانشان در آفریقا با آن تقویت میشوند، تلاش به خرچ میدهد. اخیراً وانگ یی، مشاور دولتی و وزیر امور خارجۀ چین در تاریخ 6/1/ 2022 از کینیا بازدید کرد و با رئیس جمهور کینیاتا ملاقات کرد که گفت: «چین نه تنها دوست صمیمانهای کینیا است، بلکه شریک توسعه دهنده برای همکاریهای دوامدار است. دستاوردهای توسعهوی در کینیا بدون حمایت قوی چین به دست نمیآید. کینیا مایل است همکاریهای سودمند دوجانبه با چین را برای دستیابی به توسعۀ مشترک تعمیق بخشد.» در همین حال وانگ یی وزیر خارجۀ چین گفت: چین علاقهمند است تا با کینیا جهت افزایش قابلیتهای خودسازی، تسریع صنعتی شدن و ترویج همبستگی و هماهنگی با آن در امور بینالمللی و چندجانبه کمک کند. وانگ یی "ابتکار توسعۀ صلحآمیز در شاخ آفریقا" را ارائه کرد. کینیاتا گفت: «این ابتکار با نیازهای فوری کشورهای شاخ آفریقا موافقت میکند و کینیا باید در این زمینه نقش ایفا نماید.» (شین هوا 6/1/2022) همه اینها باعث ناراحتی آمریکا میشود که در تلاش برای تضعیف نفوذ اروپا در آفریقا و همچنین محدود کردن قدرت رو به رشد چین است.
نتیجه این است که نفوذ انگلیس در کینیا همچنان قوی است و اکثر بازیگران سیاسی در میدان، مزدوران آن هستند و در صورت لزوم آنها را متحد میکند؛ چنانکه در صورت لزوم آنها را متفرق میسازد. اگر توافقی بین مزدوران او و مزدوران آمریکا باید وجود داشته باشد، سپس در حالیکه کنترول را در دست دارد، قدرت را با آنها تقسیم میکند، این کار را انجام میدهد و به مزدوران خود دستور میدهد که در این زمینه مصالحه کنند و توافقی منعقد نمایند. اگر موفق شود که مزدور خود، روتو را به قدرت برساند و بتواند مخالفان را ساکت سازد، به مزدور خود دستور نمیدهد که این کار را انجام دهد، زیرا آنها در اختیار او هستند و مانند مزدوران امریکا صرف به دنبال اقتدار میباشند، نه چیز دیگری. این حالت مزدوران در هر کشوری است! آمریکا عرصه را ترک نمیکند و برای تقویت نفوذ خود در کینیا تلاش مینماید و خونریزی، هرج و مرج و ناآرامی در آن و سایر کشورهای آفریقایی برایش مهم نیست. با وسایل و اسالیب مختلف، فرق نمیکند، اقتصادی باشد یا سیاسی و یا در سطح امنیتی و نظامی. او برای کسب مزدورانی در این دو عرصه تحت عنوان سرمایهگذاری امنیتی، کمک به آموزش ارتش و نیروهای امنیتی کار میکند، سپس برای ساختن کودتا، همانطور که در مالی انجام داد، یا برانگیختن شورشها، چنانکه در چاد انجام داد و شورش منجر به کشته شدن مزدور فرانسه، ادریس دبی شد، فعالیت مینماید.
این سرزمینها و اکثراً سرزمینهای اسلامی به همین قسم؛ عرصهای برای درگیری بین المللی به ویژه آمریکا، انگلیس و فرانسه باقی میمانند. برای این سرزمینها هیچ امیدی به رهایی از این درگیری استعماری نیست که آنان را عقبمانده ساخته در حالیکه یکی از ثروتمندترین سرزمینهای جهان است؛ مگر با بازگشت خلافت به منهج نبوت و رسول الله صلی الله علیه و سلم در مورد تأسیس و برپایی آن بشارت داده و فرمودند:
«ثم تکون خلافة علی منهاج النبوة» (به روایت احمد)
ترجمه: سپس خلافت بر منهج نبوت است.
مترجم: احمد صادق امین