(ترجمه)

پرسش:

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته!

شیخ بزرگوار! حکم شرعی پیرامون"جراحی جهت زیبایی" چیست؟

 پاسخ:

وعليكم السلام ورحمة الله وبركاته!

جهت وضاحت این مطلب به موارد زیر اشاره خواهم نمود:

هرگاه جراحی زیبایی جهت تداوی و رفع زشتی‏های اعضای بدن را که به اثر مریضی وحوادث ترافیکی، سوختگی وغیره حالات آمده باشد و یا جهت رفع عیب‏های طبیعی اعضاء بدن مانند؛ قطع پنجۀ زاید، پاره کردن چسپیدگی پنجه‏ها وغیره باشد؛ پس این نوع عملیات جائز است. به دلیل آنچه از عَرْفَجَةَ بْنِ أَسْعَدَ روایت است که گفت:

«أُصِيبَ أَنْفِي يَوْمَ الْكُلَابِ فِي الْجَاهِلِيَّةِ فَاتَّخَذْتُ أَنْفًا مِنْ وَرِقٍ فَأَنْتَنَ عَلَيَّ فَأَمَرَنِي رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنْ أَتَّخِذَ أَنْفًا مِنْ ذَهَبٍ»

ترجمه: در جنگ کلاب در ایام جاهلیت بینی‌ام زخم برداشت، از نقره بینی ساختم، بدبو گردید؛ پس رسول الله صلی الله علیه وسلم امر کرد تا از طلا بینی سازم.

ابوعیسی این حدیث را حسن و غریب خوانده و نسائی از عرفجه بن اسعد چنین روایت کرده است:

«أصيب أنفه يوم الكلاب في الجاهلية فاتخذ أنفا من ورق فأنتن عليه فأمره النبي صلى الله عليه وسلم أن يتخذ أنفا من ذهب»

ترجمه: بینی‌اش در جنگ کلاب ایام جاهلیت زخمی گردیده بود؛ وی از نقره برای خود بینی ساخت و بوی بدگرفت، پس رسول الله صلی الله علیه وسلم وی را امر کرد تا از طلا بینی بسازد.

البانی آن را حسن خوانده و معنی "أنفا من ورق" به معنی نقره است و اشاره بدان دارد که جراحی زیبایی جهت تداوی و علاج جائز است. هرگاه جراحی جهت زیبایی باشد؛ نه به جهت تداوی، پس این گونه عملیات ناجائز می‌باشد. به دلیل آنچه بخاری از  علقمه روایت کرده که عبدالله گفت:

«لَعَنَ اللَّهُ الْوَاشِمَاتِ وَالْمُسْتَوْشِمَاتِ وَالْمُتَنَمِّصَاتِ وَالْمُتَفَلِّجَاتِ لِلْحُسْنِ الْمُغَيِّرَاتِ خَلْقَ اللَّهِ تَعَالَى»

ترجمه: لعنت الله(سبحانه وتعالی) بر زنان سوزن زننده(زنان خالکوب) و بر زنانی‌که می‌خواهند سوزن زده شوند(خالکوبی کنند) و زنانی‌که از دیگران می‌خواهند ابروهای‌شان را اصلاح کند و زنانی‌که میان دندان های‌شان را جهت زیبایی گشاد نموده، خلقت الله(سبحانه وتعالی) را تغییر می‌دهند.»

مسلم به این لفظ روایت کرده:

«لَعَنَ اللَّهُ الْوَاشِمَاتِ وَالْمُسْتَوْشِمَاتِ وَالنَّامِصَاتِ وَالْمُتَنَمِّصَاتِ وَالْمُتَفَلِّجَاتِ لِلْحُسْنِ الْمُغَيِّرَاتِ خَلْقَ اللَّه»

ترجمه: لعنت الله(سبحانه وتعالی) بر زنان سوزن زننده(زنان خالکوب)، و بر زنانی‌که می‌خواهند سوزن زده شوند(خالکوبی کنند) و زنانی‌که ابروهای دیگران را اصلاح می‌کنند و از دیگران می‌خواهند ابروهای‌شان را اصلاح کند و زنانی‌که میان دندان های‌شان را جهت زیبایی گشاد نموده، خلقت الله(سبحانه وتعالی) را تغییر می‌دهند.

از حدیث واضح می‌گردد که فاصله ایجاد کنندگان گنهگار اند و هرگاه این عمل جهت زیبایی نباشد؛ بلکه جهت تداوی و علاج باشد، پس جائز است. در لسان العرب آمده است: "فَلَجُ" به معنی گشادگی طبیعی بین دندان‌های ثنائی و رباعی می‌باشد، هرگاه دندان‌ها فاصلۀ مصنوعی داده شوند، آن را تفلیج گویند. پس معنی متفلجه آنست که کسی جهت زیبایی و خوردسن نمائی، فاصله‏ای کوچک را بین دندهایش ایجاد کند؛ نه جهت تداوی و معالجه، پس این عمل ناجائز می‌باشد. در حدیث مذکور علتی‌که حرمت را افاده می‌کند، عمل جراحی جهت زیبایی است؛ نه جهت تداوی و رفع مشکل.

نووی در شرح حدیثِ روایت شدۀ مسلم: "المتفلجات للحسن" چنین توضح داده است: «متفلجات جمع فلجه به ضم فاء و جیم به معنی فاصله بین دندان‌های ثنایا و رباعیات پیشِرو می‌باشد و کسانی‌که پیر می‌شوند، برای جوان نمایشی بین دندان‌های خود فاصلۀ کوچک ایجاد می‏کنند. الْمُتَفَلِّجَاتُ لِلْحُسْنِ واضح می‌سازد که این کار را جهت زیبایی انجام می‏دهند؛ چون فاصلۀ نازک بین دندان‌های دختران می‌باشد. جهت زیبایی انجام دادن اشاره به این دارد که جراحی جهت زیبایی حرام بوده؛ اما هرگاه جهت تداوی و رفع عیب دندان‌ها و وغیره حالات باشد، باکی ندارد. والله اعلم

پس علت درین حدیث، جراحی جهت زیبایی است و هرگاه جراحی جهت علاج و تداوی انجام شود، با وجودی‌که مشکل طبیعی خلق شده باشد، جائز است، اما جراحی جهت تجمل و زیبایی جائز نیست. درین مسئله آنچه راجیح می‌دانم، همین است. الله بهترین دانا و بهترین فیصله کننده است.

برادر شما عطاء ابن خلیل ابورشته

25رجب 1439هـ.ق

12 اپریل 2018م