(ترجمه)

پرسش:

السلام علیکم ورحمت الله وبرکاته!

1. طلال فوزی: الله سبحانه وتعالی امیرمان را کمک، حفظ و نصرت دهد تا دین الله سبحانه وتعالی را نصرت دهد. شیخ بزرگوار! می‌خواهم، واضح سازید که آیا برای زنان جائز است بخش‌های از بدن خود را نزد مردان اقارب غیرمحرم؛ مانند پسران کاکا، پسران خاله و برادران شوهر در زندگی خصوصی آشکار نمایند؟ و آیا زنان می‏تواند با پوشیدنِ پتلون و بلوز در مقابل آن‌ها ظاهر شوند؟

2. بلوغک مرامی: آیا پوشیدن و استفاده از کلاه‏گیس یعنی موی مصنوعی در نهی حدیثِ «الواصله والمستوصله» شامل می‌باشد؟

3. موسی زا: برادر بزرگوار و دانشمندم! اشتباهی‌که در جوامع ما است، پوشیدن جلباب بالای پتلون تا زانو آیا این واقعیت جائز است یا نه؟

پاسخ:

وعليكم السلام ورحمة الله وبركاته

پرسش‏های‌تان باهم نزدیک اند؛ از این‌رو پاسخ‏ها را یک جای ارایه می‏دارم:

1. زن باید در حیاتِ خاص با شوهر و محارم خود زندگی نماید. هم‌چنان برای برقراری صلۀرحم و اظهار همدردی در روزهای عید وغیره حالات، زنان می‌توانند در مقابل اقارب غیرمحرم؛ مانند: پسر خاله، پسر کاکا و پسر عمه، که به خانه‏ها وارد می‌شوند، ظاهر شوند؛ اما در این حالت باید ستر عورت را مراعات نموده، تبرج ننمایند. هم‌چنان، پوشیدن پتلون تبرج محسوب می‌گردد و جائز نیست که زنان به بهانۀ تبریکی روزهای عید، در مقابل اقارب غیرمحرم، با پوشیدن پتلون ظاهر شوند.

2. هرگاه زنان در حیات عامه از خانه خارج می‌شوند، باید لباس شرعی را بر تن کنند که در آن امور و شرایط سه‌گانه متحقق گردد: ستر عورت، عدم تبرج و پوشیدن جلباب و روسری بالای لباس.

3. جلباب نوعی لباس فراگیر است که تمام لباس‏های داخلی را از بالای سر تا پا می پوشاند. در این مورد الله سبحانه وتعالی می‌فرماید:

﴿يَا أَيُهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ﴾

[احزاب: 59]

ترجمه: ای پیامبر(گرامی) به زنان،  دختران خود و زنان مؤمنان بگو که چادرهای خویش را بر خود فرو افکنند.

یعنی هنگام خروج، بالای لباس‌های خود لباسی را مانند روپوش لباس‌ها و یا مانند جامه‏اى كه به دور ران‌ها پيچانیده می‌شود، آویزان کنند که از بالا تا پایان را بپوشاند. ازین جهت، در جلباب شرط است که آویزان و فراخ باشد و از بالا تا پایان را بپوشاند؛ چون درین آیت "مِن" برای تعیض نیامده؛ بلکه برای بیان آمده است؛ یعنی تا جلباب پاها را بپوشاند. هرگاه پاها توسط جوراب و کفش پوشانیده شده باشد، با آن‌هم "آویزان و فراخ بودن" که مقضی آیت است، تحقق نمی‌گردد؛ چون هدف از "یُدنین" آنست که جلباب تا پاها آویزان بوده و پاها را بپوشاند و درک شود که این خانم لباس مخصوص اجتماع را پوشیده است تا متقضی قول الله سبحانه وتعالی "یدنین" تحقق گردد.

 بر آنچه گذشت، بر آمدن زنان در حیات عامه با پوشیندن پتلون همراه با تکه‌های آویزان تا زانو که به پاها نمی رسد، با وجودی‌که پاها با جوراب پوشانیده شده باشد، معنی شرعی جلباب را متحقق نمی‌سازد و جائز نیست که زن مسلمان در حیات عامه بدون پوشیدن جلباب؛ یعنی لباسی‌که لباس‌های داخلی وی را پوشانیده و از فرق سر تا پاها آویزان باشد و هرگاه زنی جلباب  در دست‏رس نداشته باشد یا در خانه بماند و یا از همسایه‌اش به عاریت(قرض و امانت) بگیرد، بدلیل این‌که مسلم در صحیح خود از ام عطیه روایت می‌کند که گفت:

«أَمَرَنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، أَنْ نُخْرِجَهُنَّ فِي الْفِطْرِ وَالْأَضْحَى، الْعَوَاتِقَ وَالْحُيَّضَ، وَذَوَاتِ الْخُدُورِ، فَأَمَّا الْحُيَّضُ فَيَعْتَزِلْنَ الصَّلَاةَ، وَيَشْهَدْنَ الْخَيْرَ، وَدَعْوَةَ الْمُسْلِمِينَ، قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ إِحْدَانَا لَا يَكُونُ لَهَا جِلْبَابٌ، قَالَ: «لِتُلْبِسْهَا أُخْتُهَا مِنْ جِلْبَابِهَا»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم به ما امر داد که در روزهای عیدین زنان آزاد، حائض و دختران نوبالغ را از خلوتگاه‌های‌شان بیرون بیاوریم، اما زنان حائضه از نماز خواندن اجتناب کرده؛ ولی در امور خیر و دعاء مسلمان اشتراک می‌نمودند. گفتم: یا رسول الله! هرگاه یکی از ما جلباب نداشته باشد، چی باید بکند؟ فرمود: خواهرِ(مسلمانش) چادرش را به او بدهد.

پوشیدن کلاه‏گيس(موی مصنوعی) در حکم تبرج بوده و برای زنان درست نیست که با کلاه‏گيس در حیات عامه بیرون برایند؛ مگر این‌که بالای آن روسری انداخته و اثری از آن در انظار عامه باقی نگذارند؛ هم‌چنان جائز نیست که در داخل خانه در مقابل اقارب غیرمحرم خود با کلاه‌گیس ظاهر شوند؛ زیرا این عمل تبرج محسوب می‌گردد، چنانچه در فوق ذکر گردید.

اما پوشیدن کلاه‏گيس در نهی حدیث "واصله و مستوصله" داخل نمی‌باشد؛ زیرا واصله آنست که موی طبیعی خود را با موی دیگران شکلی پیوند دهد که مانند موی طبیعی دراز گردد؛ این عمل حرام می‌باشد، خواه در زندگی عامه باشد و یا هم در زندگی خصوصی؛ به دلیل حدیثی‌که حضرت ابوهریره از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت می‌کند که فرمود:

«َلعَنَ اللَّهُ الوَاصِلَةَ وَالمُسْتَوْصِلَةَ...»

ترجمه: الله(سبحانه وتعالی) زنان پیوند دهنده و پیوند گیرنده را لعنت فرستاده است. ...

اما پوشیدن کلاه‏گیس در خانه در مقابل شوهر و محارم دیگر جائز است و در مقابل انظار اقارب غیرمحرم ناجائز بوده؛ چون پوشیدن آن تبرج محسوب می‌گردد.

برادر شما عطاء بن خليل أبو رشته