پرسش

شیخ بزرگوار ما عطاء بن خلیل ابوالرشته!

اسلام‌علیکم‌ورحمت‌الله‌وبرکاته!

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:

«منْ مَاتَ وَلَمْ يَغْزُ، وَلَمْ يُحَدِّثْ بِهِ نَفْسَهُ، مَاتَ عَلَى شُعْبَةٍ مِنْ نِفَاقٍ»

ترجمه: کسی‌که بمیرد؛ درحالی‌که جنگ نکرده و در نفس خود فکرِ جنگ را نکرده باشد [آرزوی جنگ و جهاد نکرده باشد] به گونه‌ای از نفاق مرده است.

پس آماده کردن نفس به جهاد چگونه می‌باشد؟ الله سبحانه و تعالی برای شما برکت و موفقیت خیر را نصیب کند.

پاسخوعليكم‌السلام‌ورحمت‌الله‌وبركاته!

مسلم درصحیح خود از ابوهریره رضی الله عنه روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:

«مَنْ مَاتَ وَلَمْ يَغْزُ، وَلَمْ يُحَدِّثْ بِهِ نَفْسَهُ، مَاتَ عَلَى شُعْبَةٍ مِنْ نِفَاقٍ»

ترجمه: کسی‌که جهاد نکرده یا آرزوی جهاد نداشته باشد و بمیرد به نوعی نفاق مرده است. (هم‌چنان احمد در مسندش، ابوداود درسنن‌اش، نسائی در سنن و حاکم در مستدرک خود چنین روایت کرده‌اند.)

اما در مورد معنای آن؛ اگر مسلمانی‌که از هر نگاه سالم باشد و کدام شخص معذور نباشد، با عزم، اراده و نیت پاک با خود تصمیم می‌گیرد که هرگاه خلیفۀ مسلمانان برای نشر اسلام و دعوت، به سوی جهاد فرابخواند، حتماً اشتراک می‌کند. هم‌چنین فرد درحالتی‌که هیچ عذر شرعی نداشت عزم و اراده دارد که هرگاه کفار بالای سرزمین‌های اسلامی هجوم آورند در جهادِ دفاع اشتراک می‌نماید و از اسلام دفاع می‌کند؛ پس اگر در نیت و عزم خود صادق بماند، برایش اجر و ثواب می‌رسد و این به دلیل اهمیت جهاد در اسلام است. چنان‌چه طبرانی در معجم کبیر از ابو امامه گفته، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:

«ذُرْوَةُ سَنَامِ الْإِسْلَامِ: الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللهِ لَا يَنَالُهُ إِلَّا أَفْضَلُهُمْ »

ترجمه: بلندترین اوج و پایه‌های اسلام، جهاد در راه الله است. این مقام و جایگاه نصیب هیچ‌کس نمی‌شود؛ مگر به بهترین و با فضیلت‌ترین‌شان.

پسر ابو عاصم از ابوذر روایت می‌کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:

«ذِرْوَةُ سَنَامِ الْإِسْلَامِ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، لَا يَنَالُهُ إِلَّا أَفْضَلُهُمْ»

ترجمه: بلندترین اوج و پایه‌های اسلام، جهاد در راه الله است. این مقام و جایگاه نصیب هیچ‌کس نمی‌شود؛ مگر به بهترین و با فضیلت‌ترین‌شان.

برادرتان عطاء بن خلیل ابوالرشته

مترجم: محمد حبیبی