(ترجمه)

ما به عنوان دعوت‎گران به شکل مستمر با دیگران نشست و برخاست داریم و رهنمایی‎های اسلام همواره ما را در سلوک و برخورد ما با دیگران رهنمایی می‎نمایند. وقتی روابط ما با دیگران سرد می‎شود، این هدایات به بهترین شکل ما را رهنمایی می‎نمایند. این هدایات اکثر اوقات بالای خود ما تأکید دارد تا دیگران، و به ما درس‎هایی می‎دهد تا بتوانیم به واسطه آن سلوک و روابط خود را طوری عیار سازیم که برای دیگران و مهم‎تر از همه برای الله سبحانه وتعالی رضایت بخش بسازیم. در ذیل، به بعضی از رهنمایی‎های اسلام عزیز در خصوص روابط با دیگران می‎پردازیم:

۱. رهنمایی‎های اسلام در مورد شکسته نفسی در برخورد با دیگران:

﴿وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ﴾

[حجر:‌ ۸۸]

ترجمه: و برای مؤمنان بال(مهربانی) خود را بگستران(كه پشتيبان حق و حقيقت اند) .

﴿فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنْ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ﴾

[آل عمران: ۱۵۹]

ترجمه: از پرتو رحمت الهی است كه تو با آنان(كه سر از خطّ فرمان كشيده بودند) نرمش نمودی، و اگر درشت خوی و سنگدل بودی، از پيرامون تو پراگنده می‎شدند. پس از آنان درگذر و برای شان طلب آمرزش نما و در كارها با آنان مشورت و رأی‎زنی كن و هنگامی‎كه(پس از شور و تبادل آراء) تصميم به انجام كاری گرفتی(قاطعانه دست به كار شو و) بر الله(سبحانه وتعالی) توكّل كن؛ چرا كه الله(سبحانه وتعالی) توكّل كننده‎گان را دوست می‎دارد .

۲. حفظ حسن نظر در باره یک دیگر:

ترجمه: از حضرت عمر رضی الله تعالی عنه روایت است که رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرمود:‌ دنبال جنبه بد حرفی که برادرتان برای تان گفت نروید در حالی‎که می‎توانید از آن برداشت خوبی داشته باشید.

۳. بخشیدن خطاهای یکدیگر:

رسول اکرم صلی الله علیه و سلم فرموده اند:

«أَقِيلُوا ذَوِي الْهَيْئَاتِ عَثَرَاتِهِمْ»

(رواه ابو داوود، از ابوهریره رضی الله تعالی عنه)

ترجمه: از خطاهای انسان‎های محترم بگذرید.

۴. رحیم و ملایم بودن با دیگران:

«ارحَموا مَن في الأرضِ يَرحَمْكُم مَن في السَّماءِ»

(رواه الترمزی)

ترجمه: بالای اهل زمین رحم کنید تا آن که در آسمان هست بر شما رحم نماید.

۵. عقده‎ها را از بین بردن:

ترجمه: بن حزم و عبدالرزاق از حضرت عمر رضی الله تعالی عنه روایت می‎کنند که گفت:کسی در زمان انجام عمل بخاطر به کیفر رساندن شخص شهادت نداده باشد، شهادت‎اش از روی کینه می‎باشد.

رهنمایی‎هایی بالا می‎توانند، برای مؤمنین درس‎های خوبی در سلوک و رفتارشان با دیگران باشند. این درس‎ها ما را به جایی می‎رسانند که روابط خوب ما با دیگران وسیله‎ی قرب الهی برای ما شود.

با در نظرداشت درس‎های فوق، باید در جاهایی که این رهنمایی‎ها به ما روابط مؤفقی بار نمی‎آوردند، از رهنمایی‎های دیگر اسلام نیز خود را مستفید سازیم. ما به عنوان دعوت‎گرانی که در سرزمین‎های مختلف زنده‎گی می‎نماییم، باید بدانیم که فضای حاکم در دیگر جوامع چه تأثیری بر شخصیه ما دارد؟

وقتی مفاهیم اسلامی از سنین خورد به ما فراهم نشود، در بزرگی کنترول این انگیزه‎ها سخت می‎شود. مفاهیمی؛ از قبیل: بخشودن، شکسته نفسی، احترام متقابل و حسن نظر نسبت به یکدیگر، از جمله اساسات روابط خوب به شمار می‎روند. پس در اوقاتی که برای مدت زمان زیادی همه‎ی جوانب این مفاهیم را در شخصیه خود تطبیق نموده‎ایم و باز هم بالای رابطه ما با فردی تأثیر خوبی نداشته است، چه باید کرد؟‌ در این اوقات طرفین چه باید کنند تا الله سبحانه وتعالی از آن‎ها راضی بوده و از کوشش‎های شان به آن‎ها اجر دهد؟‌ در ذیل به نکاتی می‎پردازیم که در این مشکل ما را راهنمایی خواهد کرد:

الله سبحانه وتعالی در همه‎ی مشکلات ما را امر می‎نماید تا از طریق صبر و نماز از او کمک بجوییم. بیانات دقیقی از رسول اکرم صلی الله علیه وسلم وجود دارد که وقتی ایشان به مشکلی برمی‎خورد به نماز رو می‎آورد. نماز سلاح و بهترین تسلی برای مؤمن است که از طریق آن می‎تواند، خالق با عظمت‎اش را ملاقات نموده و سکون قلبی دریافت نماید. ما باید در دعوت، در این شرایط از الله سبحانه وتعالی بخواهیم که به ما توفیق دهد تا در این‎گونه شرایط موقفی بگیریم که به خیر ما و به خیر دعوت باشد. در این حالت اگر الله سبحانه وتعالی خواست، شما شاهد تغییر حالت در آن رابطه و در راهی که پیش گرفته‎اید خواهید بود.

حالت فعلی از حالاتی است که بیشتر از همه‎ی وقت ما ضرورت داریم تا شخصیت و عادات خود را مطابق اوامر اسلام عزیز عیار سازیم. در جوامع غربی و دیگر جوامع، ما همواره با مفکوره خودستایی و دفاع از خود در هر شرایط بدون در نظر داشت حقانیت، برمی‎خوریم. این دقیقاً همان است که ما اخلاق خوب خود را از دست داده‎ایم و با عصبانیت برخورد کرده‎ایم. باید مواظب باشیم تا در این کتگوری افراد و مفکوره قرار نگیریم. ما باید همواره با خود و به وعده ما به الله سبحانه وتعالی ثابت قدم و راستین باقی بمانیم تا بتوانیم روابطی ایجاد نماییم که در آن رضایت الله سبحانه وتعالی موجود باشد.

وقتی رضایت الله سبحانه وتعالی هدف ما شد، ما هیچ وقت از عکس العمل دیگران مأیوس نمی‎شویم؛ حتی توقعی را که از روابط خوب تان با دیگران، از آن‎ها داشتید، دریافت نکردید، مأیوس نباشید؛ چون الله سبحانه وتعالی همه‎ی اعمال شما را می‎بیند و این‎که شما رضایت الله سبحانه وتعالی را در اولویت قرار دادید، الله سبحانه وتعالی شاهد آن هست و این احساس، احساسی است که هیچ احدی قادر به رباییدن آن از شما نیست.

از الله سبحانه وتعالی از همه‎ای کمی و کاستی و گناه‎هایی که از سوی شما در روابط تان با دیگران و جاهای دیگر سرزده است، مغفرت بخواهید. ما منحیث مسلمانان می‎توانیم، هر مشکلی را به نعمت تبدیل نماییم. هر مشکلی می‎تواند برای ما قرب الهی در پی داشته باشد و توجه ما را به الله سبحانه وتعالی موقوف سازد و باعث شود که رابطه ما با الله سبحانه وتعالی مستحکم‎تر گردد. در آخر، این حدیث را باید همیشه به یاد داشته باشیم:

«مَا يُصِيبُ الْمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ وَلاَ وَصَبٍ وَلاَ هَمٍّ وَلاَ حُزْنٍ وَلاَ أَذًى وَلاَ غَمٍّ حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا، إِلاَّ كَفَّرَ اللَّهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ»

(متفق علیه، بخاری؛ ۵۶۴۱)

ترجمه: هیچ مشکل، ضرر، مریضی، غم و اندوه، سختی و حتی خاری به پای مسلمان نمی‎خلد؛ مگر این که الله سبحانه وتعالی به واسطه آن گناهانش را می‎بخشد.

نویسنده: یاسمین ملک

برای دفتر مطبوعاتی مرکزی حزب التحریر