واقعیت مواضع جهانی و منطقوی در مورد جنگ "ادلب"
- نشر شده در سیاسی
(ترجمه)
پرسش:
نظام سوریه نیروهای خود را در جنوب شهر "ادلب" بسیج نمود و روسیه نیز برای پرداختن به جنگ ادلب(آخرین جنگ بزرگ) اعلام آمادگی نموده و بزرگ‌ترین مانورهای نظامی تاریخ معاصر خود را در شرق دریای مدیترانه برگزار نمود. بعد از اجلاس سه جانبۀ روسیه، ترکیه و ایران، که به‌تاریخ 7 سپتمبر 2018م در تهران برگزار گردید، تعداد زیادی از مردم منتظر بودند تا حمله بر این شهر آغاز گردد. در این اجلاس اردوغان رئیس جمهور ترکیه در حمله به ادلب مخالفت کرده و در عوض حمله بر آن، بین اردوغان و پوتین به‌تاریخ 17 سپتمبر 2018م توافق شد تا "منطقۀ حائل" ایجاد گردد؛ علت این تغییر موقف چیست؟ پس از آن، امریکا به استفاده از مواد شیمائی عکس‌العمل شدید نشان داده و یکتعداد از کشورهای اروپائی نیز در رکاب امریکا همگام شدند؛ واقعیت مواضع بین‌المللی و منطقوی در مورد ادلب چیست؟
پاسخ:
برای واضح شدن مواضع بین‌المللی در قبال جنگ ادلب، باید به بیان وقایع ذیل پرداخت.
1- نخست باید بگوئیم که امریکا در آنچه از آن حمایت از مخالفین مسلح سوریه عنوان میکند، صادق نیست و از پَس نظام ترکیه و سعودی گروه‌های مسلح سوریه را با سیاست "زردک و چماق" فریب داده و آن‌ها را همرای نظام به مصالحه‌ها و آتش‌بس‌ها می‌کشاند و مناطق مخالفین را به نظام تسلیم می‌دهد. رسالت امریکا برای مخالفین در جنوب پُر واضح بود؛ زیرا میزان کمک‌های خود را در حدی نرساند تا مانع هجوم اردوی سوریه گردد.
در مورد ادلب، "نیکی هیلی" نمایندۀ امریکا در سازمان ملل در کنفرانس مطبوعاتی، که اشاره‌ای به حکومت سوریه و هم‌پبمانان‌اش، روسیه و ایران، نموده بود، گفت: «این موقف اسف‌بار است؛ ولی اگر قصد دارند تا راه تسلط بر سوریه را تعقیب کنند، می‌توانند آن را انجام دهند.» وی افزود: «مگر با سلاح هسته‌ای نمی‌توانند بر سوریه تسلط یابند.» (منبع: خبرگزاری رویترز 4 سپتمبر 2018م)
اعلام مخالفت امریکا به‌خاطر استفاده از سلاح هسته‌ای است و نه تسلط نظام بر سوریه. هم‌چنان در همین مورد، "جوزف دانفورد" رئیس ستاد مشترک نیروهای امریکائی به‌خاطر عملیات دقیق‌تر علیه تروریزم، خواهان گفتگوهای بیشتر بین تُرک‌ها، سوری‌ها و روس‌ها شد و آن را روشی درست، بر عکس عملیات گستردۀ سنتی دانست. وی گفت: «پیشنهاد می‌نمایم تا عملیات مبارزه با تروریزم به‌شکلی صورت گیرد که میزان خطر کشتار غیرنظامیان را کاهش دهد.» (منبع: خبرگزاری رویترز 4 سپتمبر 2018م)
هرگاه امریکا خواسته باشد، مسئلۀ حملات کیمیاوی را مطرح میکند؛ البته قبل از آن از نظام سوریه می‌خواهد تا این‌گونه حملات را انجام دهد تا به بهانۀ آن سیاست‌های خویش را تطبیق کند. نظام سوریه از حمایت گستردۀ امریکا مطمئن است؛ زیرا در غیر آن‌صورت، ایران و روسیه در سوریه مداخله نتوانسته و ترکیه و سعودی بالای گروه‌های مسلح فشار نمی‌آوردند که بر سر آتش بس‌ها توافق کنند و از مناطق عقب‌نشینی کرده تا نظام در آن تسلط یابد. هم‌چنان نظام جنایت‌کار بشار به جامعۀ جهانی و گفتگوهای "ژینو" برای کسب مشروعیت خود، مشروعیتی‌که در همان سال‌های نخست انقلاب از دست داده بود، رجوع نمی‌کرد.
2- امریکا به‌منظور حمایت از نظام برای روسیه اجازه داد تا به سوریه مداخلۀ نظامی کند و روسیه، ایران و ملیشه‌ها این وظیفۀ مهم را انجام دادند و حال نظام بر قسمت‌های زیادی از اراضی سوریه تسلط یافته است و یکی از بارزترین مناطق باقی‌مانده، ادلب است.
اما روسیه از گیر افتادن در باطلاق سوریه رنج برده و می‌خواست تا با حمله بر ادلب، به بُن‌بست نظامی خویش خاتمه داده و خود را برای کارهای سیاسی فارغ کند. بر خلاف آن، امریکا قبل از پایان دادن به موضوع ادلب، قصد دارد تا راه‌حل سیاسی را ترتیب داده و با استفاده از آن، روسیه را به درازا کشیدن بُن‌بست نظامی‌اش در سوریه تهدید نماید و یا هم اگر روسیه به نقشۀ راه‌حل امریکا تن دهد، آن را کوتاه کند که بر اساس این نقشۀ امریکا برچیدن پایگاه‌های نظامی روسیه از سوریه به‌حیث پیش شرط راه‌حل سیاسی ترتیب شدۀ امریکا مطرح خواهد شد و به واسطۀ امریکا، مخالفین نیز به برچیدن پایگاه‌ها به‌عنوان شرط راه‌حل اصرار خواهند ورزید. به این معنی که امریکا می‌خواهد غنیمت روسیه از سوریه فقط بازگشت به کشورش باشد. به همین دلیل ترکیه به حمایت از امریکا با حملۀ روسیه بر ادلب، که روسیه آمادگی کامل آن را داشت، مخالفت کرد.
3- روسیه پس از روی‌کار آمدن ترامپ مأموریت نظامی خویش را در سوریه بدون کدام اُفق سیاسی هم‌چنان ادامه داد. تسلط‌اش در "غوطه" به‌خاطر همکاری زیاد ترکیه کامل شد؛ یعنی به رضایت امریکا و به همین ترتیب بر جنوب تسلط یافت؛ ولی در عین زمان امریکا هرگونه گفتگو همرای روسیه را در مورد سوریه رد میکند؛ در این اشاره‌ای‌ست بر این‌که حکومت ترامپ حداقل قبل از کامل شدن مأموریت نظامی روسیه، هیچ‌گونه نقش سیاسی‌ای را به این کشور قائل نیست.
وقتی انقلاب مسلحانۀ سوریه در ادلب گِردآورده شد، روسیه خواهان ادامۀ عملیات نظامی‌اش بود، نیروهای خود را‌تهدیدکنان جمع‌آوری کرده و در دریای مدیترانه مانوری با ناوهای بزرگ جنگی و موشک‌های استراتیژیک هوائی برگزار نمود و در شرق مدیترانه برای بار اول در تاریخ‌اش، فضای هوائی را بَست. پس از آن روسیه خود را در مقابل تنگنای بزرگی یافته و شاهد اموری بود که در محاسبات‌اش وارد نشده بود و از آن جمله:
الف) مخالفت ترکیه برای عملیات وسیع در ادلب: ترکیه بر حملۀ فراگیر به ادلب موافقت نکرد و وزیر آن خواهان تثبیت تروریستان و جنگ با آن‌ها شده و راه‌اندازی جنگ فراگیر بر ادلب و بمباران آن را درست ندانست. (منبع: عنب بلدی 14 اگست 2018م)
در اثنای اجلاس تهران که بین رؤسای جمهور روسیه، ترکیه و ایران دایر گردید، ترکیه به شکلی‌که برای روسیه غیرمنتظره بود، از حمله بر ادلب و و سرازیر شدن مهاجرین به‌سوی کشورش اظهار نگرانی کرد و در این‌که مبادا جنگ راه‌حل سیاسی سوریه را از بین ببرد، روسیه را در تنگنا قرار داد. به نقل از "یوم سابع": «رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه امروز جمعه گفت: استمرار حملات بر شهر ادلب، که در تسلط مخالفین است، منجر به شکست روند راه‌حل سیاسی سوریه خواهد شد.» (منبع: یوم سابع 7 سپتمبر 2018م)
در اوج بهبوهۀ مخالفت امریکا بر حملۀ روسیه به ادلب، ترکیه به نقاط تحت نظارت خود در ادلب سلاح بُرد و این نقاط مناطقی بود که طبق توافقی‌که همرای روسیه و ایران صورت گرفته بود، از آن به‌نام مناطق "کاهش نزاع" یاد می‌شد. منابع میدانی و شاهدان عینی برای "اسکای نیوز عربی" بیان داشتند که یکتعداد از نیروهای نظامی ترکیه در روز یکشنبه بسوی شهر ادلب، قسمتی‌که گروه‌های مخالف سوریه و سایر گروه‌ها بر آن تسلط دارند، راهنمائی می‌شدند. منابع می‌افزایند که این نظامیان ترکیه از گذرگاه "کفرلوسین" به طرف شهر ادلب و حومۀ شمال سوریه سرازیر شده و همرای خویش تانک‌ها، تجهیزات نظامی و مهمات داشتند. (منبع: اسکای نیوز عربی 9 سپتمبر 2018م)
به این ترتیب، ترکیه در مقابل بلند پروازی روسیه برای یک‌سره کردن کار گروه‌های مخالف مسلح سوریه در ادلب سدی قرار گرفت و همین موضوع باعث شد که نشست دوم بین اردوغان و پوتین در "سوچی" صورت گیرد؛ یعنی فقط بعد از 9 روز از نشست شان در تهران.
ب) نشانه‌هائی از تغییر موقف ایران: اما ایران به شکلی غیرمعمول در اجلاس تهران به‌تاریخ 7 سپتمبر 2018م، بین گروه‌های مسلح میانه‌رو و تروریزم تفکیک قائل شد؛ گویا از موقف مخالف جنگ اردوغان رئیس جمهور ترکیه حمایت می‌کرد و این بر عکس موقف روسیه بود. سپس مواضع ایران واضح‌تر شد. "محمد جواد ظریف" وزیرخارجۀ ایران به روز شنبه در اظهارات مطبوعاتی خویش گفت: «کشورش به این باور رسیده است که راه‌حل در سوریه سیاسی میباشد و نه نظامی.» وی در مصاحبه‌ای با روزنامۀ آلمانی "اشپیگل" اشاره‌ای به حملۀ نظامی بر منطقه کرده و گفت: «ایران سعی میکند که ادلب به "حمام خون" تبدیل نگردد.» (منبع: روزنامۀ زمان ترکی 15 سپتمبر 2018م) این موقف ایران اگر کامل گردیده و روسیه هم‌چنان بر جنگ ادلب اصرار می‌ورزید، خود را در جنگ ادلب تنها می‌یافت و توان پیشبرد تنهائی آن‌را نمی‌داشت.
ج) شاید برای روسیه خطرناک‌تر از همۀ این‌ها، موقف امریکا باشد که هشدار داده است: در صورت استفادۀ مواد کیمیاوی در ادلب، به سرعت طبل جنگ را به‌صدا در خواهد آورد و روسیه می‌داند که امریکا از طریق نظام سوریه، حملات کیمیاوی را در دست گرفته و بر آن تسلط دارد. به همین دلیل، روسیه به سرعت مخالفین مسلح را به آمادگی حملۀ کیمیاوی علیه خود متهم نمود تا حملات احتمالی آیندۀ امریکا را توجیه کند؛ حتی انگلیس را در آنچه از آن "دسیسۀ کیمیاوی" یاد نمود، متهم کرد.
حملات امریکا بر سوریه، به‌صورت عموم روسیه را زیاد به تنگنا قرار می‌دهد؛ بلکه این‌بار حملۀ امریکا شدید‌تر و گسترده‌تر خواهد بود. "جان بولتون" پس از سخنرانی‌اش در مورد سیاست و در خلال پاسخ دادن به سؤالات گفت: «ما در روزهای گذشته تلاش نمودیم تا پیامی بفرستیم مبنی بر این‌که اگر برای بار دوم سلاح کیمیاوی استفاده گردد، پاسخی به مراتب سخت‌تر دریافت خواهند کرد.» وی افزود: «گفته می‌توانم که ما همرای انگلیس‌ها و فرانسوی‌ها که در این حملۀ دومی با ما همگام خواهند بود، بر سر این موضوع مشوره نمودیم که اگر باری دیگر از سلاح‌های هسته‌ای استفاده گردد، منجر به پاسخ بسیار قوی خواهد شد.» (منبع: عربی 21، 10 سپتمبر 2018م)
نگرانی روسیه تنها از حملۀ امریکا و غرب نیست که این کشور را در سوریه به تنگنا قرار می‌دهد؛ بلکه از این نیز در هراس است که نیروهایش در سوریه به مدتی طولانی باقی بمانند.
د) هم‌چنان حملات نظامی دولت یهود نیز در تصمیم روسیه مؤثر بود؛ زیرا به‌تاریخ 4 سپتمبر 2018م بر منطقۀ "وادی عیون" نزدیک "مصیاف" غرب شهر "حماة" و منطقۀ "انیاس" در حومۀ شهر "طرطوس" که همۀ این مناطق نزدیک پایگاه‌های نظامی روسیه و 50 کیلومتر از پایگاه "حمیمیم" روس فاصله داشتند، صورت گرفت. هم‌چنان بالای پایگاه روسیه در "طرطوس" و در اثنای مانورهای بزرگی‌که روسیه در دریای مدیترانه از 1-8 سپتمبر 2018م با مجموعۀ بزرگی از ده‌ها قطعات بزرگ دریائی و نیروهای هوائی برگذار نمود، حملات صورت گرفت؛ از این مانورها به‌نام بزرگ‌ترین مانورهای روسیه در تاریخ معاصرش در دریای مدیترانه یاد می‌شود. حملات فوق از طرف دولت یهود، چالش بزرگ و بی‌سابقه‌ای برای روسیه به‌وجود آورد.
خبرگزاری نطام سوریه "سانا" گزارش داد که پدافند هوائی نظام اسد، یکتعداد از موشک‌هائی را که از طرف هواپیماهای اسرائیلی در "وادی عیون" در حومۀ "حماة" شلیک شده بود، دفع کرده است. این خبرگزاری افزود: «سیستم پدافند هوائی سوریه یکتعداد از حملات موشکی هواپیماهای اسرائیلی را که در ارتفاعی پائین از غرب بیروت به‌طرف شمال در حرکت بوده و یک سلسله از مقرهای نظامی را در شهرهای "طرطوس" و "حماة" را مورد هدف قرار دادند، دفع کرده و این هواپیماهای مهاجم را مجبور به فرار نمودند.» (منبع: عربیه نت 4 سپتمبر 2018م)
دولت یهود جرئت این نوع حملات نظامی نزدیک به پایگاه‌های روسیه را بدون هماهنگی با امریکا ندارد و شاید این حملات حامل این پیام باشد که پدافندهای هوائی(اس 500) روسی قادر به دفع تکنالوژی امریکائی نیست تا این‌که روسیه از تداوم بمباردمان غربی بر پایگاه‌های هواپیماهایش در هراس افتد.
هـ) به این ترتیب، هواپیمای روسیه سقوط داده شده و روسیه را در تنگنای فعلی قرار داد. "ایگورکوناشینکوف" سخنگوی رسمی وزارت دفاع روسیه گفت: «دو تن از خلبان‌های اسرائیلی قصداً به پُشت هواپیمای روسی پنهان شده که آن را در معرض آتش پدافند نظام سوریه قرار داده و سبب سقوط‌اش شدند.» وی اضافه نموده گفت: «برای رادار اسرائیلی و هواپیمای "اف 16" مقدور نبود که طیارۀ روسی را در دید داشته باشد؛ چنان‌چه می‌خواست در ارتفاع 5 کیلومتر نشست کند و با این همه عمداً این عمل تحریک آمیز را انجام دادند.» این هواپیما که از نوع "ایل-20" و 15 نظامی سرنشین داشت، سقوط نمود و در راه بازگشت به پایگاه هوائی "حمیمیم" نزدیک شهر ساحلی "لاذقیه" در شامگاه دوشنبه مورد تعرض "موشک‌های خصمانه" قرار گرفت. این سخنگو تأکید نموده گفت: «اسرائیل رهبر نیروهای روسیه را در سوریه در مورد این عملیات هشدار قبلی نداده و با ما کم‌تر از یک دقیقه از حمله، به تماس شدند و با این وقت کم ما قادر نبودیم تا این هواپیما را به منطقه‌ای امن هدایت کنیم.» (منبع: اسکای نیوز عربی 18 سپتمبر 2018م)
"ایگور کوناشینکوف" سخنگوی وزارت دفاع روسیه امروز سه شنبه 18 سپتمبر در مورد عدم اطلاع دادن دولت یهود به رهبر نیروهای روسیه در سوریه در مورد عملیات‌اش در نزدیکی "لاذقیه" گفت: «اسرائیل رهبر کل نیروهای روسی را در سوریه در مورد عملیات طراحی شده‌اش مطلع نکرد و فقط این اطلاع کم‌تر از یک دقیقه قبل از حمله صورت گرفت که فرصت عقب‌نشینی این هواپیما به منطقۀ امن را نداد.» وی به این اشاره نمود که هواپیمای اسرائیلی در پُشت هواپیمای روسی قرار گرفته تا این‌که هواپیمای روسی هدف سیستم دفاعی سوریه قرار گیرد. وی اضافه نموده گفت: «هواپیمای اسرائیلی قصداً در "لاذقیه" وضعیت اضطراری را خلق نمود و با 4 فروند هواپیمای اف 16 که مربوط نیروهای هوائی اسرائیلی بود، در 17 سپتمبر اهدافی را در نزدیک "لاذقیه" بمباردمان نمود و این بمباردمان از ارتفاعی پائین صورت گرفت.» وی تصریح داشت که این اجراآت غیرمسئولانه منجر به قتل 15 نظامی روس گردیده و این عمل مخالف روح شراکت روسیه و اسرائیل میباشد. (منبع: اسپوتنیک عربی نیوز 8 سپتمبر 2018م)
تمام شواهد فوق گواه بر این است که روسیه برای بیرون رفت از تنگنای ادلب قادر به راه‌حل نظامی نبوده و نیز قادر به تحمل اقدامات تنش‌آفرین دولت یهود که امریکا از آن حمایت میکند، نیست!
1- به این ترتیب، امریکا می‌خواهد تا روسیه در سوریه گیر مانده و نتواند از آن خارج شود؛ مگر این‌که راه‌حل سیاسی مطابق طرح امریکا را بپذیرد. "جان بولتون" مشاور امنیت ملی امریکا به روز چهار شنبه خلال مصاحبۀ ویژه با خبرگزاری رویترز اعلام نموده گفت: «روسیه در سوریه گیر مانده است و کسانی را جستجو میکند که بتوانند آن را در بازسازی سوریه‌ای پس از جنگ، یاری رسانند و این موضوع واشنگتن را اجازه می‌دهد تا همرای موسکو وارد گفتگو شود.» وی هم‌چنان گفت: «واشنگتن در گفتگوها همرای مسکو دست بالائی دارد؛ چون روسیه فعلاً در سوریه گیر مانده است.» وی افزود: «من فکر نمی‌کنم که آن‌ها(روس‌ها) خواسته باشند در آن‌جا(سوریه) باقی بمانند.» (منبع:اسپوتنیک نیوز عربی 22 اگست 2018م)
حال روسیه این سیاست امریکا را می‌داند و شاید این را نیز بداند که امریکا آن را در سوریه گیر انداخته است و فعلاً در سوریه گیر مانده و نمی‌تواند از آن خارج شود؛ مگر به اجازه‌ای امریکا؛ زیرا امریکا تمام ابزارهای مؤثر در سوریه را در اختیار دارد. به همین دلیل روسیه حملاتی را که برای یک‌سره کردن بحران ادلب آمادگی گرفته بود، نتوانست به روش خود، کامل کند؛ چون ترکیه به حمایت امریکا بر آن اعتراض نموده و ایران هم خاموشی اختیار کرد. هم‌چنان اجلاس 7 سپتمبر 2018م در اعتراف به نقشۀ روسیه برای حمله بر ادلب و پایان دادن بحران آن به روش روسیه، منجر به ناکامی شده و با گذشت فقط چند روز، نشست اردوغان و پوتین برگذار شد و در عوض حمله بر ادلب تصمیم گرفته شد که منطقۀ حائل ساخته شود و این همه از برکت امریکا صورت گرفت. خبرگزاری "نووستی" به‌تاریخ 18 ستامبر 2018م به قول یک تن از مسئولان خارجۀ امریکا نوشت: «ما از اتخاذ تدابیر روسیه و ترکیه به‌منظور منع حملۀ نظامی از طرف دولت اسد و هم‌پیمانان‌اش بر شهر ادلب، استقبال کرده و تشویق‌شان می‌کنیم.»
"ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه روز دوشنبه توافقنامه همراه "رجب طیب اردوغان" همتای ترکی خویش را اعلام نموده و از ایجاد منطقۀ حائل در شمال غرب ادلب خبر داد که با فرا رسیدن 15 اکتوبر زیر نظر هردو کشور عملی خواهد شد. ولادیمیر پوتین در پایان دیدار با همتای ترکی‌اش در سوچی روسیه گفت: «ما تصمیم گرفتیم در 15 اکتوبر سال جاری منطقۀ حائل به عرض بین 15 و 20 کیلومتر بر طول خط مرزی ایجاد کنیم.» پوتین این توافقنامه را ممثل راه‌حل جدید دانسته که پیشرفت در حل این مشکل را متحقق میکند. از طرفی هم، "سرگئی شویگو" وزیر دفاع روسیه برای خبرگزاری‌های روسیه اعلام نمود که این توافقنامه از حملۀ احتمالی بر آخرین پناهگاه گروه‌های مسلح سوری جلوگیری خواهد کرد و بر اساس خبرگزاری‌های "انترفاکس" و "تاس" در پاسخ به پرسشی در مورد این‌که آیا این توافقنامه به معنی منتفی کردن حمله نظامی بر ادلب است؟ وی در پاسخ گفت: «بلی.» در مقابل، اردوغان در کنفرانس مطبوعاتی پس از اجلاس سوچی گفت: «روسیه گام‌های لازم برای ضمانت عدم حمله بر منطقۀ حائل را بر خواهد داشت.». (منبع: فرانس 24/ ا ف ب 17 سپتمبر 2018م)
چنین شد که روسیه بمباردمان خویش را بر ادلب متوقف نموده و کشتی‌هائی‌که در دریای مدیترانه مانور می‌رفتند، برگرداند و هنوز هم مستقیم یا غیرمستقیم توسط ترکیه از امریکا برای یک‌سره کردن موضوع ادلب از طریق نظامی و قبل از راه‌حل سیاسی درخواست کمک میکند؛ مگر امریکا قبل از پایان دادن به موضوع ادلب از طریق نظامی، خواهان راه‌حل سیاسی است؛ چون از آن به‌حیث ابزار فشار برای تهدید روسیه در مورد پایگاه‌های آن کشور در سوریه استفاده نموده و سپس مخالفین نظام را انگیزه خواهد داد تا در راه‌حل سیاسی به موضوع پایگاه‌های روسیه اعتراض کنند. به عبارتی دیگر، اهتمام ترکیه و از پَس آن امریکا به مانع شدن از حملۀ روسیه بر ادلب در قدم نخست برای مصلحت امریکاست و نه مانع شدن نظام از رسیدن به ادلب و یا هم حمایت از غیرنظامیان. وقتی روسیه به خواسته‌های امریکا تن داده و امریکا به راه‌حل سیاسی‌ای که می‌خواهد برسد، در آن هنگام مردم ادلب اعم از نظامیان و غیرنظامیان در منطقۀ حائل و غیرحائل، مباح الدم می‌گردند؛ چنان‌چه رفتارشان در گذشته در مناطق مختلف سوریه و جرائمی‌که در هر طرف مرتکب شدند، گواه این مدعاست.
4- این واقعیت موضع‌گیری‌های مؤثر جهانی و منطقوی در مسئله‌ای جنگ ادلب بود؛ مگر امری‌که ممکن است به ارادۀ الله سبحانه وتعالی معادله را بر مواضع جهانی و منطقوی دگرگون کند، نقش احسان و استواری گروه‌های موجود در ادلب است که باید با صداقت و اخلاص نقش خویش را انجام دهند. گروه‌های مذکور به دو دسته تقسیم می‌شوند.
اول: گروه‌های نظامی تابع ترکیه و این گروه‌هائی اند که عقب‌نشینی‌ها و خیانت‌ها را در مناطق مختلف به اجراء در آورده و افکار مصالحه و آتش‌بس را به اثر فشار زیاد ترکیه مروج ساختند. رهبران این گروه‌ها خود را فروخته و غرق پول‌های سعودی گردیدند و این گروه‌هائی بودند که ترکیه آن‌ها را به گفتگوهای آستانه کشاند که نتیجۀ آن، ایجاد "مناطق کاهش نزاع" یعنی در عمل تسلط نظام و تسلیم مناطق به نظام بود. گروه‌های مذکور امروز در مقابل این حقیقت قرار گرفتند که از آن‌ها به‌حیث ابزاری برای تضعیف انقلاب سوریه و از دست دادن مناطق زیادی به اثر وعده‌های پوشالی ترکیه سوء استفاده شده است؛ چون صفوف این گروه‌ها از افرادی مخلص خالی نیست. در مورد فریب‌کاری ترکیه یک زمزمۀ قابل توجهی‌که در حال تبدیل شدن به صدای قابل شنیدن است، در بین‌شان می‌پیچد و اردوغان این امر را متوجه است. وی در اجلاس تهران همرای پوتین رئیس جمهور روسیه و روحانی رئیس جمهور ایران از آن یاد نموده گفت: «مخالفین مسلح احساس می‌کنند بعد از تحولاتی‌که پس از ایجاد مناطق کاهش نزاع رو نما گردید، فریب خورده اند.» (منبع: الجزیره نت 7 سپتمبر 2018م)
اردوغان اذعان می‌دارد تقشه‌ای را که در فریب‌کاری گروه‌های سوری به‌کار برده است، به گروه‌های مسلح کشف شده است و از این مسئله در هراس است. این گروه‌ها تا حال جرئت این را به‌خود ندادند تا همرای گروه‌هائی‌که راه‌حل صلح‌آمیز مطابق نقشه ترکیه را رد می‌کنند، بجنگند. انکشاف فریب‌کاری ترکیه ممکن است فرصتی برای این گروه‌ها باشد که اگر بالای‌شان حمله صورت گیرد، با شدت تمام بجنگند.
دوم: دستۀ دوم گروه‌هائی اند که غالباً رسانه‌ها از آن‌ها به‌نام "تروریستان" یاد می‌کنند و پس از کوچاندن تعداد زیاد انقلابیون از مناطق مختلف سوریه مانند "غوطه"، جنوب، "حمص" و شهر غربی "حلب" تعدادشان زیاد شده است و این نیروها بر بخش‌های مهمی از ادلب تسلط دارند و علی‌الرغم اختلاف در تعداد و میزان تسلیحات‌شان، نگرانی غرب از آن‌ها را می‌توان در آنچه که قبلاً در گزارش‌های امریکائی در مورد سوریه ذکر می‌شد، خلاصه کرد. این گزارش‌ها می‌رساند که نیروهای "تُندرو" مخالفین مسلح سوریه اگرچه تعدادشان زیاد نیست، با آن‌هم طراح جنگهای اصلی و بزرگ در سوریه اند. این بدان معناست که این‌ها نیروهایی قویی اند که شکست دادن‌شان آسان نیست. خاصتاً این‌که ادلب آخرین منطقۀ انقلابیون به‌حساب رفته در آن محاصره شدند و راه گریز دیگری ندارند و به‌خاطر همین دلیل جنگ در آن سخت خواهد بود.
با این همه و به رغم بسیج نظامی بزرگی‌که روسیه برای تسخیر ادلب در نظر گرفته است، از ناحیۀ نظامی لزومی ندارد که این جنگ به نفع نظام رقم خورد؛ بلکه طول جنگ در ادلب و تمرکز نیروهای نظامی محلی و هم‌پیمانان‌اش در آن شاید باعث شود که انقلابیون مجدداً از مناطقی‌که از دست داده بودند، سر بر آورند. بدین ملحوظ، اگر این گروه‌ها با تمام انواع شان دِین خویش را برای الله سبحانه وتعالی خالص گردانده و فرصت تنگنای روسیه را که نتیجۀ فشار امریکا برای تهدید آن است، غنیمت شمرده و از فریب ترکیه و مال سعودی خود را آزاد کنند و قبل از همه همواره این گفتۀ الله سبحانه وتعالی را به‌یاد آورند، پیروز خواهند شد.
﴿كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ﴾
[بقره: 249]
ترجمه: چه بسيارند گروه‌های اندكی‌كه به فرمان الله(سبحانه وتعالی توفيق نصيب‌شان شده است و) بر گروه‌های فراوانی چيره شده‌اند.
اگر این گروه‌ها مطیع نشده و سر تسلیم فرود نیاورند، دین الله سبحانه وتعالی را با صدق و اخلاص نصرت نمایند، در آن هنگام خواهد بود که نقشه‌های دشمنان اسلام و مسلمین نابود شده و آن‌ها را نومیدانه از ادلب خواهند راند.
﴿وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ﴾
[حج: 40]
ترجمه: و به طور مسلم الله(سبحانه وتعالی) ياری می‌دهد كسانی را كه(با دفاع از آئين) او را ياری دهند. الله(سبحانه وتعالی) نيرومند و چيره است(و با قدرت نامحدودی‌كه دارد، ياران خود را پيروز می‌گرداند و چيزی نمی‌تواند او را درمانده كند و از تحقّق وعده‌هايش جلوگيری نمايد).
